Gelir vergisinde beyan dönemi 1 Mart'ta başlıyor. Ev sahipleri, birden fazla işverenden geliri olan, kâr payı elde edenler beyanname verecek. 5 yıldan önce evini, işyerini satıp kazanç elde eden 110 bin mükellef de kazancını beyan edecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı bu yıl kira geliri elde eden 785 bin ev sahibine SMS göndererek 1 Mart'ta beyan döneminin başladığını anımsatacak. Tek bir işverenden ücret alanların elde ettiği ücretin tutarı ne kadar yüksek olsa da beyanname vermiyor. Ancak birden fazla işverenden ücret alanların da bu tarihte beyanname vermesi gerekiyor. Beş yıl içinde evini satarken, miras, bağışla kalan gayrimenkuller kaça satılırsa satılsın değer artış kazancı kapsamında vergiye tabi tutulmuyor. Gayrimenkul satışından doğan değer artış kazancının 25 bin lirası bu yıl için gelir vergisinden istisna tutuluyor.
EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI
Mükellefin kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ilişkin eğitim, sağlık harcamaları beyan edilen gelirden indirilebiliyor. Sanat, kültür faaliyetlerine yönelik bağış ve yardımların tamamı sınırlama olmadan vergiden düşülebiliyor. Yurtiçinde elde edilen mevduat faiz gelirleri, repo kazançları için vatandaşın mart ayında ayrıca beyanname vermesi gerekmiyor. Kiralık olarak ikamet edilen evin odasının işyeri olarak kullanılması durumunda yüzde 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapılacak. Gayrimenkulde değer artış kazancından kira gelirine kadar 1 Mart itibarıyla beyan edilecek vergiler konusunda merak edilen soruların yanıtları şöyle:
Gayrimenkul değer artış kazancı vergisini ne zaman ödemem gerekiyor?
Satın alınan gayrimenkulün 5 yıl içinde satılması durumunda ödenmesi gereken vergiye değer artış kazancı deniyor. Konutun satışıyla beraber elde edilecek gelirin belli bir kısmı bu vergi kapsamında hesaplanarak devlete ödeniyor. Geçen yıl için bu kazancın 19 bin lirası, 2022 yılı için de 25 bin lirası gelir vergisinden istisna bulunuyor. Değer artışı kazancı elde eden mükelleflerin, gelirlerini elde edildiği yılı izleyen mart ayında beyan etmeleri gerekiyor. Vergi de mart ve temmuz ayında iki taksitte ödenebiliyor. Gayrimenkul değer artış kazancı vergisini ise konutun sahibi öder.
5 yıllık sürenin sonunda sattığım gayrimenkul vergiye tabi mi?
Gayrimenkulün 5 yılın sonunda satılması halinde elde edilen gelir vergiye tabi değil. Alımsatım bir organizasyon içinde yapılıyorsa ticari kazanç kabul ediliyor. Gayrimenkullerin karşılıksız şekilde elde edilmesi değer artışı kazancının konusuna girmiyor. Kişiye miras kalan gayrimenkulün daha sonra elden çıkarılması halinde elde edilen gelir, değer artışı kazancı kapsamında değerlendirilmiyor. Bakanlık bu yıl değer artış kazancı kapsamına girdiği belirlenen 110 bine yakın mükellefe de SMS göndererek beyanname vermesi gerektiğini hatırlatacak.
Kira geliri için beyan süresi ne zaman doluyor, istisna tutarı kaç lira olacak?
Geçen yıl elde edilen kira gelirleri de mart ayında beyan edilecek. Geçen yıl için istisna tutarı 7 bin lira. Ocak ayından yılın sonuna kadar bu tutarın üzerinde geliri olanlar 1 Mart 2022 itibarıyla beyanname vermek zorunda. Evini 550 liraya kiraya verenin yıl boyunca 6.600 lira kira geliri elde ettiğinde istisna tutarı 7 bin liranın altında kaldığı için beyanname vermesi gerekmiyor. Ancak, temmuz ayında evini 3.500 liraya kira vererek, 6 ayda 21 bin lira kira geliri elde eden 7 bin liranın üzerinde gelir elde ettiği için 1 Mart'ta beyanname vermek durumunda.
Beyanname vermeyenlerin istisna hakkı yanar mı?
Beyan etmeyenler istisnadan yararlanamaz. Birden fazla konuttan kira geliri elde edenler istisnayı sadece bir konut için kullanabilir. Bu yıl için istisna tutarı 9.500 lira. Bu tutar 2023 yılında beyan edilecek kira gelirleri için kullanılacak. Kira gelirleri mart sonuna kadar beyan edilecek. Beyan edilecek gelir 31 Mart tarihine kadar ödenecek. İkinci taksitin de temmuz ayında ödenmesi gerekiyor.
Gelir vergisi beyannamesi için süre ne zaman doluyor?
Bu yıla ait yıllık gelir vergisi beyannamesi 1-31 Mart tarihleri arasında verilecek. Mükellefler değer artış kazancına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamelerini hazır beyan sistemi üzerinden gönderebilir. Değer artış kazancına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi sırasında mükellefiyet tesisi gerçekleşir. Beyanın hazır sistem üzerinden gerçekleştirilmesi durumunda beyannamenin elektronik ortamda onaylandığı anda gelir vergisi mükellefiyeti tesisi, vergi tahakkuku işlemleri sistem tarafından otomatik olarak gerçekleşir.
Faiz geliri olanların beyanname vermesi gerekiyor mu?
Asgari ücrete sağlanan vergi istisnasında da birden fazla işyerinden ücret alanlar için istisna sadece en yüksek ücrete uygulanacak. Çalışan en yüksek ücreti hangi işverenden alıyorsa muafiyet sadece o işyerinde uygulanacak. Diğer işyerleri için vergi istisnası söz konusu olmayacak. Yurtiçinde elde edilen mevduat faiz gelirleri, repo kazançları için mart ayında ayrıca beyanname verilmesi gerekmiyor.
