Türkiye ve Kanada ekonomileri karşılıklı olarak birbirlerini tamamlayan bir yapıya sahip. Ancak tüm uzak coğrafyalarla olduğu gibi potansiyelin çok altında bir işbirliği var. Ticaret Bakanlığı'nın Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında artma eğilimine giren ticaret Kanada ile de artarak devam ediyor. Dünyanın dokuzuncu büyük ekonomisi olan Kanada ile olan ticaret son yıllarda yıllık ortalama yüzde 10'lara varan artış yakalamış durumda. Türkiye'nin ihracatının en yüksek olduğu sektör, son 5 yıllık dönemde yıllık ortalama yüzde 20'leri aşan büyüme ile demir-çelik oldu.
ÜÇ YILDA 1.5 MİLYAR $ FAZLA
İhracat büyüklüğünün en yüksek olduğu ikinci sektör ise, makine ve mekanik parçaları oldu. Türkiye son üç yıldır Kanada'ya net ihracatçı durumunda. 2023'ün Ocak-Eylül dönemi de dahil olmak üzere son üç yılda verilen fazlanın miktarı 1.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz yıl 3.2 milyar dolar olarak gerçekleşen ticaret hacmi bu yıl ilk dokuz ayda 2.3 milyar dolar düzeyinde oldu.
HAVACILIKTA MERKEZ ÜLKE
Tarım ve gıda ürünlerinde önemli bir üretici konumunda olan Kanada'nın, önde gelen sanayi sektörleri; otomotiv ve yedek parça, telekomünikasyon, uçak ve helikopter sanayii, elektrikli ve elektronik cihazlar, kimyasallar ve metal ürünleri. Kanada'nın önemli bir eyaleti olan Quebec, uzay ve havacılık sektöründe ABD'nin Seattle ve Fransa'nın Tolouse şehirleriyle birlikte dünyanın en önemli merkezlerinden biri.
ABD ÖNEMLİ BİR PAYA SAHİP
Ülkenin dış ticaret politikasına üç önemli anlaşma yön veriyor. Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA veya USMCA), Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması (CETA) ve Kapsamlı ve İlerici Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşması (CPTPP). NAFTA'yla birlikte Kanada-ABD ikili ticaret hacmi, ABD-Çin ticaretinden sonra dünyada en büyük ikili ticaret miktarına ulaşmış durumda.
MADENCİLİK ÖNEMLİ SEKTÖRLERDEN
Kanada ekonomisinin büyümesindeki en önemli paya sahip olan sektör ise madencilik. Ülkedeki madencilik faaliyetlerinin yüzde 90'ı British Columbia, Alberta, Saskatchewan, Ontario, Quebec ve Northwest eyaletlerinde gerçekleşiyor. Madencilik alanında Kanada dünyadaki en büyük potas ve ikinci en büyük uranyum üreticisi. Bunların haricinde kükürt üretiminde ABD'den sonra ikinci gelirken; nikel, çinko, asbestte, bakır, kadmiyum, alüminyum, tuz, altın ve kobalt gibi maddelerin üretiminde de dünyada ön sıralarda.
DOĞAL KAYNAKLARDA EN ZENGİN ÜLKELERDEN BİRİ
Doğal kaynak bakımından oldukça zengin olan Kanada, dünya petrol rezervinin onda birine sahip. Ülkede ayrıca uranyum, demir, nikel, çinko, bakır, asbest, kadmiyum, alüminyum, altın, kurşun, molibden, potas, kobalt, gümüş, kereste, tuz, kömür, doğal gaz başlıca doğal kaynaklar. Salgın başlangıcında madencilik faaliyetleri yavaşlarken aynı yılın ikinci yarısına doğru toparlandı. 2019 yılında dünyadaki doğal gazın yüzde 1'i Kanada'dan çıkarılırken 2020 yılında salgının etkisiyle Kanada'dan çıkarılan doğal gaz azalmasına karşın dünyadaki üretimin yüzde 4'ünü gerçekleştirdi. Madenciliğin milli gelirdeki payı yüzde 7.5 seviyesinde.
İHRACATTA GIDA VE SANAYİ ÖN PLANDA
Kanada'ya tarım ve gıda ürünleri ihracatında fındık, kuru üzüm, kuru kayısı, zeytinyağı ve kuru incir; sanayi ürünleri ihracatında ise otomotiv ana ve yan sanayi, gemi inşa sanayi, başta mermer ve karolar olmak üzere inşaat malzemeleri, hazır giyim ve ev tekstili ürünleri ön plana çıkıyor. Kanada'dan ithalatta ise genellikle ham madde ve yarı mamul ürünler ön planda. İki ülke arasında Ekonomik ve Ticaret Ortak Komitesi (JETCO) mutabakat zaptı 8 Haziran 2019 tarihinde imzalandı. İlk JETCO toplantısı ise 13-14 Kasım 2019 tarihlerinde İstanbul'da gerçekleşti.
