Bundan 18 yıl önce gelişmekte olan ülkelerin uluslararası konularda daha çok söz sahibi olmasını isteyen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin "BRIC" grubunu kurdu. 2011'de Güney Afrika'nın da katılmasıyla grubun adı "BRICS" oldu. Grup adını, bu ülkelerin İngilizce baş harflerinden alıyor. Topluluğa 2024'te beş ülke daha katıldı. Üye ülkeleri arasında ekonomik işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan BRICS Topluluğu, yeniden genişlemeye hazırlanıyor.
RUSYA'DAN AÇIKLAMA
BRICS dönem başkanı Rusya'nın Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov, dün Türkiye'nin tam üyelik için başvurduğunu, başvurunun değerlendirildiğini açıkladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de haziran ayında, Türkiye'nin BRICS bloku çalışmalarına olan ilgisini memnuniyetle karşıladığını belirtmişti. Kısa süre önce de Azerbaycan, BRICS'e resmen üyelik başvurusu yapmıştı. Tayland da BRICS'e katılmak istiyor. Grubun genişletilmiş hali için herhangi bir isim açıklanmadı ama grubun adının "BRICS +" olacağı düşünülüyor.
TICARETİMİZ 159 MİLYAR $
BRICS son genişleme ile birlikte dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45'ini oluşturuyor. Küresel GSYİH'nin yüzde 36'sını ve dünya ticaretinin yüzde 25'ini yapıyor. Üye ülkelerin ekonomilerinin toplam değeri 28.5 trilyon doları aşıyor ve bu da küresel ekonominin yaklaşık yüzde 28'ine denk geliyor. Peki Türkiye, BRICS'e üye olursa ne olacak? İşin ekonomik tarafına bakılacak olursa, Türkiye'nin 2023 yılı sonunda BRICS'in mevcut üyelerinde toplam ithalatı 124 milyar dolar. Buna karşın 35 milyar dolarlık ihracatı var. Toplam ticaret hacmi 159 milyar dolar. Bu rakamın, büyük kısmı iki ülke ile gerçekleşiyor. Sadece Rusya ve Çin ile olan rakam 159 milyar doların 104 milyar dolarına tekabül ediyor. Dış ticaret açığının yarısı da 41 milyar dolarla Çin'e karşı.
PETROLÜN YÜZDE 44'Ü
Üyeler ağırlıklı olarak enerji ve hammadde sektöründe, özellikle ham petrol, magnezyum ve grafitte tedarikçi olarak baskın bir role sahip. İran, Suudi Arabistan ve BAE'nin üye olduğu BRICS ülkeleri, dünya ham petrolünün yaklaşık yüzde 44'ünü üretiyor. 2014 yılında BRICS ülkeleri altyapıyı canlandırmak için kredi sağlamak amacıyla Yeni Kalkınma Bankası'nı kurdu. Dünya Bankası ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası benzeri bir görevle banka 2022 yılı sonuna kadar gelişmekte olan ülkelere yeni yollar, köprüler, demiryolları ve su temini projeleri için yaklaşık 32 milyar dolar kaynak sağladı.
ALTIN STOKLARI ARTIYOR
BRICS üyelerinin toplam altın rezervi 6 bin 340 ton. Bu rakam yeni alımlarla sürekli artıyor. Altın standardına geri dönmeyi, tüm ticaret ve ödeme hizmetleri için çok kutuplu bir dünya amaçlayan BRICS, 2022'den beri dünyanın en büyük altın alıcısı oldu. Bloğun altına dayalı olarak çıkaracağı para birimi de gözleri altın rezervlerine dikti. Uzmanlar, BRICS üyeliğinin, Türkiye'ye dünyanın en büyük gelişen pazarlarını içeren dinamik bir ekonomik bloka daha fazla erişim fırsatı sağlayabileceğini, bunun da Türk ihracatçılar için avantajlar yaratabileceğini belirtiyor. Güçlü sanayisi ve pazar yapısıyla dünyanın önde gelen gelişen ülkelerinden olan Türkiye'nin, BRICS'in ekonomik gücüne ve ticaret hacmine de katkı sağlayacağı öngörülüyor.
BRICS nasıl işliyor?
Grup, Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Bankası ya da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gibi bir uluslararası bir örgüt değil. Üye ulusların dönüşümlü olarak başkanlığını üstlendiği grubun devlet ve hükümet başkanları yılda bir kez bir araya geliyor. Oy birliği ile karar alan grubun bütün üyeleri dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden oluşan G20 grubunun da üyesi. Grup, jeopolitik konuların yanı sıra, ekonomik işbirliği, çok taraflı ticaret ve kalkınmayı artırmaya odaklanıyor.
Dünya nüfusunun % 45'i BRICS'te
BRICS ülkeleri, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 45'ini kapsıyor. Gelişen dünyanın beş büyük ülkesi Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın baş harfleriyle oluşan BRICS, Batı'nın tek taraflı ekonomik işbirliğine alternatif olarak ortaya çıkan ve üye ülkeler arasında hem ekonomik hem de kültürel işbirliğini amaçlayan bir organizasyon.
Dolarla mücadele
BRICS denildiğinde akla gelen sorulardan birisi de dolarla mücadele. Ülkeler birbirleriyle ticaretlerinde sıklıkla ABD doları kullanıyor. BRICS üyeleri, "BRICS para birimi" oluşturup, dolar hakimiyetine son vermeyi öneriyor. Özellikle Rusya ve Çin'e yönelik ambargolardan sonra güç birliği adımları hızlandı. BRICS ülkeleri, hem altına dayalı ortak para birimi kurmayı, hem ortak ödeme sistemi ve merkez bankası dijital para birimini yaygınlaştırmayı hedefliyor.
BRICS'e katılmak isteyen ülkeler
Azerbaycan
Bahreyn
Bangladeş
Beyaz Rusya
Cezayir
Endonezya
Fas
Honduras
Kuveyt
Küba
Meksika
Nijerya
Suriye
Tacikistan
Tayland
Tunus
Vietnam
Yunanistan
