Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önderliğinde 25 Haziran 2018'de kurulan Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu (Togg), ürettiği ilk akıllı cihazı T10X ile Türkiye elektrikli otomobil pazarında lider olurken, faaliyete geçtiği ilk yıl Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşlarının arasına girdi. Togg, 2023'te kaydettiği 24.3 milyar liralık satış geliriyle İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından dün açıklanan İSO 500 listesine 42. sıradan girmeyi başardı. Togg, Ekim 2022'de üretime başlarken, ilk satışlar 2023'ün mart ayında yapılmıştı. 2023'te 19 bin 583 adet Togg satışı gerçekleşti.
YERLİLİK %68'E ÇIKTI
Togg, 25 Haziran'da kuruluşunun 6'ncı yılını doldurdu. 2018'in eylül ayında tasarlanan T10X'in ilk prototip gösterimi 2019 Aralık'ta gerçekleştirildi. 18 Temmuz 2020'de inşaatına başlanan Togg Teknoloji Kampüsü, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda törenle açılırken, açılışta Togg'un ilk akıllı cihazı C SUV'un seri üretim bandından inişi kutlandı. Togg, 14 Mart 2023'te Togg modellerinin fiyatlarını açıkladı ve 29 Mart 2023'te ön sipariş sahipleri çekilişle belirlendi. 177 binin üzerinde talep alan Togg, 2023 için planlanan toplam üretim hedefini 20 binden 28 bin adede yükseltti. Tip onayı ardından seri üretim 2023'ün mart-nisan aylarında başladı. Togg'un yerlilik oranı üretim başlangıcında yüzde 51'in üzerindeyken, üç yıl içinde bu oran yüzde 68'e ulaştı. Togg'un iş ortaklarının yüzde 75'i Türkiye'den, yüzde 25'i ise Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'dan kuruldu.
BATARYA ÜRETİMİ 2025'TE
Batarya üretim konusuna da önem veren Togg, bu kapsamda Siro Temel Atma Töreni'ni gerçekleştirdi. Siro Silk Road Temiz Enerji Depolama Teknolojileri 2021'de kuruldu. Farasis Enerji ve Togg arasında yüzde 50-50 ortaklık sağlanmıştı. Batarya üretim tesisi için inşaat devam ediyor. Tesisin bu yıl içinde tamamlanması beklenirken, batarya üretiminin 2025'te başlaması hedefleniyor. Togg, ayrıca Trugo Akıllı Şarj markasıyla ilk şarj cihazlarını 11 Ekim 2022'de Bolu HighWay Dinlenme Tesisi'nde kurdu.
GELECEK YIL AVRUPA'DA
Günümüzün tasarım dinamiklerini yansıtan ve sedan modellerden beklentileri de karşılayan bir fastback model olan T10F'in, Türkiye'de bu yıl sonundan itibaren siparişe açılması, gelecek yılın başından itibaren de kullanıcılarına teslim edilmeye başlanması bekleniyor. Togg, yeni akıllı cihazlarıyla 2032'ye kadar 5 farklı modelle 1 milyon araç üretmeyi hedefliyor. Togg, T10X modelini Avrupa'da bu yıl sonunda ön siparişe açmayı hedefliyor. Gelecek yılın başından itibaren T10X ve T10F modellerinin birlikte Avrupa'da satışa sunulacağı öngörülüyor.
Togg, geçen ay 4 bin 140 adetlik satışla en yakın rakibine 3 bin 590 adet fark attı. Bu dönemde Togg'un elektrikli otomobil pazar payı yüzde 56.33 olarak kayıtlara geçti. Bir diğer ifadeyle satılan her 2 elektrikli otomobilden 1'i Togg T10X oldu.
ÜRETİMDEN SATIŞLAR 6.4 TRİLYONA ÇIKTI
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) hazırladığı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması'na göre, Tüpraş üretimden satışlarda 484.2 milyar lirayla listede ilk sırayı alırken, 2022'de üçüncü sırada olan Ford Otomotiv 238 milyar lirayla ikinciliğe yükseldi. Geçen yıl ikinci sırada bulunan Star Rafineri ise 226.8 milyar liralık üretimden satışla 3'üncü oldu. Mercedes-Benz Türk AŞ 94.2 milyar lirayla 15'inci sıradan 8'inci sıraya yükseldi. 2022'de 44'üncü sırada olan Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri San. Tic. AŞ 89.9 milyar lira ile 9'uncu sıraya çıktı. En büyük 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları geçen yıl 2022'ye göre yüzde 42.1 artarak 6 trilyon 375 milyar liraya yükseldi. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2023'te faaliyet kârının yüzde 39,7 artışla 671 milyar liradan 937 milyar liraya çıktığını belirterek, "İSO 500'deki vergi öncesi kâr ve zarar toplamının yüzde 32.9 artarak 485 milyar liradan 645 milyar liraya yükseldiğini görüyoruz. Tüm kâr büyüklüklerindeki artışlar, 2023 yılı enflasyonunun altında kalmış bulunuyor ve bu da reel olarak gerilemeye işaret ediyor. Sanayinin son 10 yıldaki üretim faaliyeti dışı gelirlerinin dönem kâr ve zarar toplamı içindeki paylarına da dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu pay, üst üste dört yıl düşüşle 2022'de yüzde 22.9'a kadar geriledikten sonra 2023'te yüzde 41.3'e çıkmış ve geçmiş yıllardaki ortalamasına yaklaşmış gözüküyor" değerlendirmesini yaptı. İSO 500'ün aktif toplamı 8,8 trilyon liraya, toplam borcu 4 trilyon liraya yükseldi. İSO 500'ün istihdamı 2023'te yüzde 1.9 artarak 804 bin kişiye yaklaştı.
