Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadele hedefi doğrultusunda attığı adımlar bankacılık sisteminde TL'nin payını artırırken, yatırımcının tercihlerinde de Türk Lirası ön plana çıkmaya devam ediyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetlememe Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre TL mevduatın büyüklüğü 17 Eylül tarihi itibarıyla 11 trilyon 128 milyar lira ile tarihin en yüksek seviyesine çıktı. TL mevduatın toplamdaki payı ise yüzde 62.3'e ulaştı.
2.4 TRİLYONLUK ARTIŞ
Türk Lirası'na hızlı geçiş, özellikle yerel seçimlerin ardından hız kazandı. Ekonomi yönetiminin programın uygulanmasına yönelik kararlılık mesajları, kredi kuruluşlarının not artırımları, Türkiye'nin gri listeden çıkışı, risk primindeki düşüş, rezervlerdeki büyüme ve artan yabancı ilgisi, TL'nin cazibesini artırdı. BDDK verilerine göre 29 Mart 2024'te 8 trilyon 695 milyar lira olan TL mevduatta, 17 Eylül'e kadar olan dönemde yaşanan artış 2 trilyon 433 milyar liraya ulaştı. TL'nin toplamdaki payı 29 Mart'ta yüzde 56.2 olmuştu.
Yerel seçimlerin ardından döviz mevduatlarında ise hızlı bir çözülme yaşandı. 29 Mart'ta 210.5 milyar dolar olan döviz hesaplarının büyüklüğü, 17 Eylül'de 198.9 milyar dolara indi. Döviz hesaplarındaki düşüş 11.5 milyar dolara ulaştı. Döviz hesaplarının toplamdaki payı ise yüzde 43.7'den yüzde 37.7'ye geriledi.
İKİYE KATLANDI
Geçen yıl yapılan mayıs seçimlerinden bu yana ise TL mevduat ikiye katlandı. 26 Mayıs 2023'te 6 trilyon 242 milyar lira olan TL mevduatın toplamdaki payı 60 seviyesinde bulunuyordu. TL mevduatta o tarihten bu yana yaşanan artış ise 4 trilyon 884 milyar liraya ulaştı. Döviz hesaplarının büyüklüğü ise o tarihten bu yana 4.5 milyar dolar azaldı. Türk Lirası mevduata ilginin artmasında, faiz oranlarının, diğer yatırım araçlarına kıyasla, enflasyona karşı reel getiri sağlayacak düzeyde bulunması etkili oldu.
YABANCI DA TÜRK LİRASI DEDİ
Ekonomik programa olan güven, yabancıların da TL yatırım araçlarına ilgisini artırdı. Türkiye Sermaye Piyasası Birliği verilerine göre yabancıların ocak sonunda 306 milyar lira olan TL mevduat hacmi, ağustosta 416 milyar liraya çıktı. Yabancının tercihlerinde en dikkat çekici artış devlet iç borçlanma senetlerinde yaşandı. Yabancının mart sonunda 76.9 milyar TL olan devlet iç borçlanma senetleri portföyünün büyüklüğü, ağustosta 470.8 milyar liraya çıktı. Geçen yılın mayıs sonundan bu yana yabancının DİBS portföyünde yaşanan artış yaklaşık 22 kat oldu.
KKM 56 HAFTADIR DÜŞÜYOR
Ekonomi yönetiminin sonlandırmayı hedeflediği kur korumalı mevduatta (KKM) 18 Ağustos 2023'teki tarihi zirvenin ardından başlayan düşüş 56 haftadır kesintisiz sürüyor. 18 Ağustos 2023'te 3 trilyon 408 milyar lira olan KKM'nin büyüklüğü, 13 Eylül 2024'te 1 trilyon 564 milyar liraya geriledi. KKM'de yaşanan düşüş 1 trilyon 844 milyar liraya ulaştı. KKM dolar bazında ise 126.4 milyar dolardan 46.5 milyar dolara indi. KKM'nin toplam mevduattaki payı yüzde 26.2'den 8.8'e düştü.
MERKEZ'DEN KARŞILIK ADIMI
Merkez Bankası, makro finansal istikrar ve parasal aktarım mekanizmasının desteklenmesi amacıyla hafta sonunda bazı adımlar attı. Kısa vadeli TL mevduatta yüzde 12 olan oran zorunlu karşılık oranı yüzde 15'e, uzun vadeli TL mevduatta yüzde 8 olan oran da yüzde 10'a çıkarılırken, YP mevduat için TL tesis oranı yüzde 8'den 5'e indirildi. TL mevduat için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıklara faiz uygulamasında TL'ye geçiş oranı koşulu kaldırıldı. TL'ye geçiş oranı seviyesine göre uygulanan azami komisyon oranı yüzde 5'ten yüzde 8'e yükseltildi.
