Para Politikası Kurulu'nun ağustos ve eylül toplantılarında politika faizini 2 puan indiren ve kredi faizlerini politika faizine doğru yaklaştırmak için bir dizi adım atan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) hamleleri meyvesini verdi. TCMB verilerine göre ticari kredilerin ortalama faiz oranı 30 Eylül 2022 tarihi itibarıyla yüzde 20'nın altına geriledi.
9.5 AYIN DİBİNE İNDİ
TCMB verilerine göre ticari kredi faizleri 1 Temmuz itibarıyla yüzde 31.26 seviyesinde bulunuyordu. Bu tarihten sonra atılan adımlarla faiz 30 Eylül'e kadar olan dönemde yaklaşık 12 puan gerileyerek yüzde 19.39 seviyesine indi. Böylece ticari kredide faiz 10 Aralık 2021'den bu yana en düşük seviyeye gerilemiş oldu. Kredi faizlerindeki düşüş, ihtiyaç kredilerine de yansıdı. TCMB verilerine göre 15 Temmuz 2022'de yüzde 35.41'e kadar yükselen ihtiyaç kredisi faizleri, 30 Eylül'de yüzde 31.65'e indi. Taşıt kredisi faizleri de yüzde 28.73'ten 25.87'ye geriledi.
ADIMLAR SONUÇ VERDİ
Merkez Bankası yatırım, ihracat ve istihdamı ön plana alan yaklaşımla, son dönemde selektif kredi politikasının işlemesi için önemli adımlar attı. Politika faizinde yapılan iki puanlık indirimin yanı sıra, ticari kredi faizlerini politika faizine doğru yaklaştırmayı amaçlayan bir dizi zorunlu karşılık ve menkul kıymet tesisi uygulaması devreye alındı. Uygulamanın ilk devreye alındığı dönemde, bankalara, yeni ticari kredilerden yüzde 22.85 ile yüzde 29.4 arasında faiz uygulamaları durumunda kredi tutarının yüzde 20'si kadar devlet tahvilini karşılık olarak tesis etmesi zorunluluğu getirildi. Ticari kredi faizinin yüzde 29.4'ten fazla uygulanması durumunda ise DİBS tesis zorunluluğu kredi miktarının yüzde 90'ına ulaştı.
204 MİLYAR TL KREDİ
BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun verilerine göre, ticari kredi faizlerindeki düşüş, yatırım iştahı artan reel sektörün kredi kullanımına da yansıdı. Merkez Bankası'nın ağustostaki faiz indirimi öncesinde 2 trilyon 857 milyar lira olan TL ticari kredi hacmi, 30 Eylül 2022 tarihi itibarıyla 3 trilyon 61 milyar liraya çıktı. Bu dönemde ticari kredideki büyüme 204 milyar TL oldu.
DÖVİZ KREDİLERİ KAPANDI
REEL sektörün kredi kullanımında da TL tercih edildi. 19 Ağustos'ta 139.1 milyar dolar dolar reel sektörün döviz kredilerinin toplamı, 30 Eylül'de 133.3 milyar dolara geriledi. Reel sektörün döviz açık pozisyonu bu yılın temmuz sonu itibarıyla 91.2 milyar dolarla 12 yılın en düşük seviyesine indi.
