Turkuvaz Medya Grubu'nun düzenlediği 'Değişen Dünya Düzeninde Fırsatlar Zirvesi'nde ihracatta yaşanan gelişmeler değerlendirildi. Zirvenin açılışında düzenlenen özel oturumda Takvim Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Faruk Erdem, Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ile A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner'in sorularını yanıtlayan Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, ABD'nin gümrük tarifeleri ile başlattığı ticaret savaşlarında Türkiye'nin hedef ülke olmadığını belirterek, "Bu süreçte ilk olarak darbe almamayı ve mevcut ortamı ülkemiz lehine çevirmeyi hedefledik" dedi.
ABD İLE TİCARETİMİZ DENGELİ
ABD'nin tarifleri belirlerken ticari olarak açık verdiği ülkeleri hedef aldığını, üretimi ABD'ye çekmeyi amaçladığını anlatan Bakan Bolat, "Ticari araçlar bir silah olarak kullanılıyor. Biz bu süreçte hem ABD pazarına ihracatımızı artıracağız hem de bizim pazarımızda oluşabilecek olumsuz etkilere karşı önlem alacağız. Bizim ABD ile dış ticaretimiz dengeli. Savunma Sanayii'nde yasak ve sınırlamaların yavaş yavaş kaldırıldığını görüyoruz. 2 hafta önce 300 milyon dolara yakın bir roket mühimmat satışları izni verildi. CAATSA yaptırımlarının kaldırılması görüşmeleri için uğraşılıyor. Bu konuda da bir yumuşama var. Bizim iknamızla Suriye'ye yönelik yaptırımlar kaldırıldı. Siyasi düzeyde Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın, ABD Başkanı Trump ile güçlü diyaloğu ve uygulanan politikalarla Türkiye-ABD ilişkileri iyileştirilmeye çalışılıyor ve olumlu da gidiyoruz" açıklamasında bulundu. ABD ile tarifeler konusunda müzakerelerin yapıldığını hatırlatan Bakan Bolat, şöyle devam etti: "Şu anda ABD Ticaret Bakanlığı'nın her odası müzakere odasına dönmüş durumda. Biz de aynı şekilde orada görüşmeleri sürdürüyoruz. Bazı iyileştirmeler istiyoruz. Karşılıklı görüşmeler yapılıyor. 2018'de çelik, alüminyum sektörlerine getirilen ilave vergiler var. Tekstil konusunda da bazı iyileştirmeler için çalışıyoruz."
İHRACAT İYİ GİDİYOR
Nisanda ihracatta artış yaşandığını anımsatan Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yılın ilk 4 ayının üçünde ihracatımız arttı; Ocak, mart, nisan. Hem mal hem hizmet ihracatımız iyi gidiyor. Şubatta yüzde 0.3 düşüş vardı. Sebebi, geçen yıl şubat 29 çekti, bu sene 28. 1 iş gününün bizim için çok büyük önemi var, 1 milyar dolar. 2025 yılı mal ve hizmet ihracatında iyi, olumlu ve doğru istikamette gidiyor. Amerika'da, Avrupa'da hafif bir kıpırdanma var ama 2021-2022 gibi değil tabii ki." Bolat, Kovid-19'dan çıkış dönemindeki yüksek talep ve o talebin yol açtığı yüksek enflasyon ile büyüme oranlarından bahsederek, şu ifadeleri kullandı: "Dengeleme süreci devam ediyor. Amerikan politikalarının bizim Avrupa, Afrika, Asya ve diğer pazarlarımıza yönelik Uzak Doğu atağı bekliyoruz. Yani oralı olup da Amerika'ya mal satmakta zorlanan o yüksek tarife uygulanmış üreticiler bu defa ne yapacak? Avrupa'ya saldıracak, Afrika'ya, Orta Doğu'ya, Körfez'e, Asya'ya, bizim pazarlarımıza hücum edecek. Rakip olacaklar bize. Zaten rakipler de daha da kızışacak ortalık. Burada da pazarlarımızı korumaya çalışacağız." Ticaret Bakanı Bolat, savunma sanayisinde, mücevheratta, otomotivde ihracat atağı yaşandığını, makine ürünleri, inşaat malzemeleri, tekstil ve giyim gibi alanların stabil olduğunu söyledi. Geçen yıl 261.8 milyar dolarlık mal ihracatı, 115.2 milyar dolarlık hizmet ihracatına ulaşıldığını anımsatan Bolat, ihracatta ilk 4 ayı iyi geçirdiklerini kaydederek, "Beşinci ayın sonuçlarını pazartesi günü paylaşacağız. İlk 4 ayda hizmet ihracatında yüzde 5, mal ihracatında yüzde 4 artışımız var. İthalatı da kontrollü götürüyoruz" şeklinde konuştu. İthalattaki artışın sebeplerini paylaşan Bolat, altın, otomotiv, doğal gaz ile canlı hayvan ve karkas et ithalatında önemli artışlar yaşandığını anlattı. Bolat, hizmet ihracatında 2024'ü 115 milyar dolarla kapattıklarını belirterek, "Bu yılki hedefimiz 121 milyar dolar. İlk 4 ay artan bir tempomuz var, yüzde 5 civarında. 121 milyar dolar hedefi inşallah tutturacağız, o noktada ümitliyiz" açıklamasında bulundu.
TELEFONLAR ÇALIYOR
Tarifelerin açıklanmasının ardından Türkiye'ye yatırım yapmak isteyenlerden telefonlar aldıklarını belirten Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Buradaki kritik şey bunlar ciddi mi değil mi? Bunu iyi anlamamız lazım. Avrupa ve ABD menşeli saptırmalarına karşı çok hassas. Yani dolayısıyla biz ABD'ye giremeyenlerin dolambaçlı yoldan, üzerimizden atlamaya çalışması gibi arayışlarına izin vermeyeceğiz. Gerçek yatırımcı, üretim ve burada yatırım yapacak buyursun gelsin. Made in Türkiye olur. Ondan sonra da ihracatını yapar" dedi.
4 AYDA 200 BİN DENETİM
Ticaret Bakanı Bolat, fahiş fiyat ve fırsatçılıkla mücadeleye ilişkin denetimlerin devam ettiğini, geçen yıl il ticaret müdürlüklerinin yaptığı denetimler sonucunda yaklaşık 5 milyar liralık ceza kesildiğini söyledi. Bolat, "Bu yıl ilk 4 ayda yaklaşık 200 bin firma denetlendi. 11.7 milyon ürün denetimi yapıldı. 1 milyar 25 milyon lira idari para cezası uygulandı. İlk zamanlar 'denetim hiç yapılmıyor' deniliyordu. Yapılıyor, rakamlar ortada. Yanlış yapanın canı yanıyor. Sonra, 'bu denetimler yapılıyor ama bu cezalar ödenmiyor' denildi. Bunlar da ödeniyor. Yani devlette ceza kesildi mi, kaydı oldu mu bunun ödenmemesi mümkün değil" diye konuştu. Bu denetimlerin caydırıcı olduğunu dile getiren Bolat, "Genel anlamda fiyatlarda ve piyasalarda uzun süredir, yani 8-10 aydır bir oynaklık ve aşırı zıplama gibi unsurlar olmadı" dedi.
YASA TASARISI MECLİS'E SUNULACAK
Bakan Bolat, meyve-sebze halleri ile alakalı yeni bir kanun tasarısı hazırladıklarını belirterek, "Görüşe açtık. Tamamlanınca Meclis'e sunulacak" dedi. Kapsamlı değişiklikler yapılacağını belirten Bolat, şu bilgileri verdi: "Toptancı hallerinin kurulması ve taşınmasında Ticaret Bakanlığı'nı da devreye sokmak istiyoruz. Üretici örgütlerinin ödeyeceği kira bedelini, özeldekilerin yüzde 25'i ile sınırlamak istiyoruz. Yani kooperatif getirsin, halde maliyeti daha düşük olsun. Bu, fiyatların inmesine katkı yapacaktır. Bunun dışında hal işiyle uğraşanların gerçekten halci olması önemli. Geçen sene getirdiğimiz düzenlemede belediyelerin yaptığı kapalı pazar yerlerindeki kiralamalarda gerçek pazarcıların orada yer alması önemli. Tarladan hale gelirken aracının azaltılması için getirilen düzenlemeler var. İnanıyoruz ki bu kanunla gerek hallerin yönetilmesi, işletilmesi ve denetlenmesi, gerekse sebze meyve fiyatlarındaki fiyat düşüşleri hızlanacak. Çiftçi de kazanacak, tüketici de."
DEĞİŞİM HAYATIN PARÇASI
Zirvenin açılışında konuşan Turkuvaz Medya Grubu Marka ve Pazarlama Grup Başkanı Sinan Köksal, grubun pek çok organizasyon, zirve ve foruma imza attığını belirterek, "Bu organizasyonlar genelde tek bir sektörü mercek altına alan, o sektörü derinlemesine irdeleyen tartışma ve paylaşım platformlarına vesile oluyor. Bugün de değişen dünya düzenini ve fırsatları konuşuyor olacağız. Değişim, hayatın ve iş dünyasının kaçınılmaz bir parçası olarak önümüzde duruyor. Çoğu zaman ilk bakışta bizi zorlayıcı ve belirsiz görünse de, doğru yaklaşımlarla değişim önemli fırsatlar sunabiliyor. Daha verimli ve katma değeri yüksek yolları bize açabiliyor. Yeni fikirlerin ortaya çıkmasına, böylelikle yeni teknolojilerin bulunmasına, sonuç olarak da başarıya ulaşmamıza vesile oluyor" dedi.
2 MAYIS 2024'TEN BU YANA İSRAİL'LE TİCARET SIFIR
Bakan Bolat, Türkiye'nin İsrail ile ticaretinin sürdüğüne yönelik iddiaların hatırlatılması üzerine de şunları söyledi: "2 Mayıs 2024 tarihinden beri ihracat da ithalat da sıfırdır, hiçbir gümrük işlemi yapılmamaktadır. 18-19 ayda yüzlerce defa bunları konuşmalarımızda, televizyon programlarında, konferanslarda, yazılı açıklamalarımızda ortaya koyduk. Onlar yalan söylemeye devam etsin, biz onlardan daha çok doğruları söylemeye devam edeceğiz. Onlar yalanlarında boğulacaklar. Biz gerçeklerle Filistinlilerin sevgisini, kalbini, gönlünü kazanmaya devam edeceğiz. Hep algı, yalan üzerine kurulan şeyler. Bakanlığın içinde onlara sempati duyan yok mudur? Vardır. Gümrükte de vardır, ulaştırmada da vardır, birliklerde de vardır. Onlar böyle bir ticaret olsa servis eder onlara. İkincisi İsrail. Ankara'da temsilciliği var, büyükelçilik binası var, görevlileri var. Adam rahatsız. Burada bayrak tutuyor Türkiye. Bak Avrupa'yı etkilemeye başladık. Trump'ı etkilemeye başladık. Eleştiri görüntüsü altında Türkiye'nin Filistinliler için yaptıklarını itibarsızlaştırmaya çalışıyorlar. Bunu yaparak İsrail'e, İsrail'in çıkarlarına hizmet ediyorlar. Çok açık, net. Her yerde de ben bunu savunurum. Çünkü bunu, bu politikaları ticaret alanında yürüten bakanlığın başındaki kişiyim. Yaptığımdan eminim. Yani gümrükte bir kişi parmağını oynatamaz. Sistem kapalı."
GÜÇLÜ SPONSOR DESTEĞİ
Panelin ana sponsorları Halkbank, Türk Hava Yolları, Türk Telekom, Vakıf Faktoring ve Ziraat Bankası olurken, destek sponsorulğunu Bellona, Doğanlar Holding, İstikbal ve NaraMaxx üstlendi.
