Beşar Esad'ın insanlık dışı uygulamaları nedeniyle 13 yıldır ülkemize sığınan Suriyeliler, rejimin yıkılmasıyla birlikte ülkesine dönüş yolunu tuttu. Suriye'ye dönüş kapılarında binlerce araç konvoy oluştururken ülkemizde ciddi bir istihdam kaynağı olan Suriyelilerin gidişiyle birlikte iş dünyasının ne yapacağı da merak konusu oldu. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün araştırmasına göre, Suriyeliler, Türkiye'de ağırlıklı olarak tekstil, sanayi, inşaat, oto bakım ve tamir, deri ürünleri imali ve gıda sektörlerinde çalışıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'de sadece geçen yıl çalışma izni alan Suriyeli sayısı 108 bin 250. Kayıtdışı çalışanlarla birlikte 2 milyon Suriyeli çalışan olduğu belirtiliyor. Bu da söz konusu sektörler için ciddi bir işgücü anlamına geliyor.
ÇARKLAR DURMAZ DÖNER
Tersine göç konusunda iş dünyasında, tarım ve hayvancılık sektörünün oyuncuları endişeli. İnşaat, sanayi ve tekstil sektörünün oyuncuları ise sürecin sorun yaratmayacağını belirtiyor. Tarım ve hayvancılık sektöründe istihdamın yüzde 25'ini oluşturduğu öngörülen Suriyelilerin gitmesi halinde sıkıntı yaşanacağı endişesi yaşanıyor. Tekstil sektöründe özellikle merdiven altı atölyelerde, Suriyeli işçilerin gidişinin personel sorununu beraberinde getireceği aktarılıyor. Dev tekstil fabrikaları ise yılbaşından sonra işten çıkarma olacağını belirterek Suriyeli işçilerin gidişinden endişe duymuyor. Sanayiciler ise dijitalleşmeye ağırlık vererek iş kaybını minimuma indirmeyi hedeflerken, çarkların durmayacağını belirtiyor.
TEKSTİLDE ÇALIŞAN EKSİĞ DEĞİL FAZLASI VAR
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, Suriyelilerin daha çok tekstil sektöründe iplik, boya, örme, dokuma tarafında çalıştığını belirterek, "Ancak sektörde işçi eksiği değil fazlalığı söz konusu. Yani yılbaşından itibaren bir miktar işçi çıkarma olacaktı. Dolayısıyla Suriyeli işçiler giderse işverenin eli rahatlar" ifadelerini kullandı.
KIDEM TAZMİNATI FONU KURULMALI
Gama İplik Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Kaplan, Suriyeli işçilerin bir anda gideceğini düşünmediklerini belirterek, "Tahminlerimize göre kayıtlı ve kayıt dışı toplam 2 milyon Suriyeli çalışıyor. Türkiye'de yüzde 10 işsizlik var. Tüm Suriyeliler gitse işgücünün yüzde 8'ine tekabül eder. Ülkemizdeki işsiz insanlar bu açığı kapatır. İnsanımızı işgücüne kazandırmak için çalışmalıyız" dedi. Bu sorunun çözümü için kıdem tazminatı fonu kurulması gerektiğini belirten Kaplan, "Fonla hem tazminat almak için insanlar işten ayrılmaz hem işsizlik seviyeleri düşer hem de devletin kasasına yıllık 25 milyar lira girer" diye konuştu.
MEVSİMLİK İŞÇİ VE ÇOBANLARDA SORUN OLUR
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Eyyüpoğlu, tarım sektöründe Suriyeli işçi oranının yüzde 20-25 seviyesinde olduğunu belirterek, "Özellikle mevsimlik işlerde, sulamada ve çobanlıkta Suriyeliler çalışıyor. Şu anda dönüşler başladı. Örneğin Şanlıurfa'da 8 kişilik bir ailenin 3 üyesi dün döndü. Düzen kurunca ailelerini de götüreceklerdir. Tarım sektöründe sorun yaşayacağımız kesin. Özellikle nisan-mayıstan itibaren hasat döneminde sorun olacak" dedi
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SURİYELİ ÇALIŞAN YOK
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkan Yardımcısı Özen Kuzu, büyük ve markalı proje yapan şirketlerde Suriyeli işçi çalıştırılmadığını belirterek, "Küçük firmalarda vardır belki ancak onun da oranı çok düşük. Ben deprem bölgesinde 10 binin üzerinde konut yapıyorum. Bölgede 7 bin çalışanımız var. Ancak hiç Suriyeli yok. İnşaat sektöründe bir sorun çıkmaz" şeklinde konuştu.
MESLEKİ EĞİTİMLE İSTİHDAMA KAZANDIRIRIZ
Suriyeliler ağırlıklı olarak Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Malatya gibi illerde çalışıyor. Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, ildeki OSB'lerde 430 bin kayıtlı çalışan bulunduğunu belirterek, "Sanayide kayıtlı 12 bin Suriyeli çalışan var. Nasıl peyderpey geldilerse dönüşleri de aynı şekilde olacaktır. Suriyelilerin tamamının döneceğini düşünmüyoruz. Yüzde 70'i gitse dahi yüzde 30'u burada kalır" dedi. Suriyelilerin 2011'de geldiklerini anlatan Ünverdi, "Onlar gelmeden önce de burada çarklar dönüyordu gittiklerinde de döner. Biz OSB'lerimizdeki mesleki eğitim merkezlerimizde insanımızı sanayiye kazandırmak için çalışıyoruz. Fabrikalarımızda dijitalleşmeye yatırım yapıyoruz. Geçişte kısa süre sorun olur ancak çözeriz. Herkes vatanında mutlu olsun" diye konuştu.
