Son dakika: TCMB 2025 Para Politikası metninde, "2025 yılında dezenflasyon sürecinin belirginleşmesiyle birlikte Türk lirası varlıklara olan talep devam edecektir. TL mevduat payındaki artış ve KKM hesaplarındaki azalışla birlikte bu alandaki düzenlemelerde sadeleşme adımlarına devam edilmesi ve yıl içerisinde KKM uygulamasının sonlandırılması planlanmaktadır." ifadelerine yer verdi.
TCMB 2025 Para Politikası Metni:
1. Para Politikası ve İletişimi
1. Merkez bankalarının toplumsal refah artışına en büyük katkısı fiyat istikrarını sağlamalarıyla gerçekleşir. Bu çerçevede, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir. Sahip olunan tüm araçlar bu amaç doğrultusunda kararlılıkla kullanılmaya devam edilecektir. Fiyat istikrarını destekleyici bir unsur olarak finansal istikrar da gözetilecektir.
2. Enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde, Hükümet ile birlikte belirlenen enflasyon hedefi yüzde 5 olarak korunmuştur. TCMB'nin hesap verme yükümlülüğünün bir unsuru olan belirsizlik aralığı, önceki yıllarda olduğu gibi hedef etrafında her iki yönde 2 yüzde puan olarak belirlenmiştir. Para politikası, enflasyonu orta vadede bu hedefe ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde oluşturulacaktır.
3. Enflasyonun gelecek dönemdeki seyri konusunda iktisadi birimlere rehberlik etmesi öngörülen göstergeler, kısa vadede enflasyon tahminleri, orta vadede ise enflasyon hedefidir. Enflasyon Raporu'nda açıklanan tahminler enflasyon beklentilerine yönelik referans oluşturma işleviyle ara hedef olarak kullanılacaktır.
4. Yıl içinde enflasyon gelişmelerine ilişkin kapsamlı değerlendirmeler Enflasyon Raporu aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılacaktır. Yıl sonunda gerçekleşen enflasyonun belirsizlik aralığının dışında kalması durumunda ise hesap verebilirlik ilkesi gereği Hükümet'e "Açık Mektup" yazılacaktır.
5. Bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı, TCMB'nin temel politika aracı olmayı sürdürecektir.
6. Para politikası duruşu, enflasyonun hedeflenen patika ile uyumlu seyrederek dezenflasyon sürecinin devamını sağlayacak şekilde belirlenmektedir. TCMB, 2023 yılı haziran ayında dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için güçlü bir parasal sıkılaştırma sürecine başlamış ve bu çerçevede, politika faizini yüzde 8,5'ten 2024 yılı mart ayı itibarıyla yüzde 50 düzeyine çıkarmıştır.1 Mart ayında, ayrıca, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek, TCMB gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 300 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vermiştir. TCMB, 2024 yılı mart ayından itibaren sıkı parasal duruşunu koruyarak politika faizini yüzde 50 düzeyinde sabit tutmuştur. TCMB, ekonomik birimlerin beklentilerindeki ayrışma ve olası oynaklıklara karşı, parasal aktarımın etkinliğini artırmak amacıyla, makroihtiyati politikaları uygulamaya 2024 yılında devam etmiştir.
7. Fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gereken parasal sıkılık düzeyi, enflasyonu Enflasyon Rapor'larında öngörülen patikaya, orta vadede ise yüzde 5 hedefine ulaştıracak şekilde gerektiği sürece korunacaktır.
8. Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda, parasal aktarım mekanizması, ilave makroihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite koşulları muhtemel gelişmeler göz önünde bulundurularak yakından izlenmektedir. Sterilizasyon araçları etkili şekilde kullanılmaya devam edilecektir.
9. Para politikası kararları, fiyatların ayrıntılı analizi, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları, para politikasının etkileyebileceği talep unsurları, arz yönlü gelişmeler, iç-dış denge, tasarruf eğilimi ve krediler dahil olmak üzere finansal koşullar ile likidite ve fiyat istikrarını etkileyen diğer tüm unsurlardaki gelişmeler, kararların gecikmeli etkileri de dikkate alınarak oluşturulacaktır
10. Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı öncesindeki üç iş günlük süreyi kapsayan dönem "sessiz dönem" olarak adlandırılmakta ve bu süre içinde para politikasına yönelik dış iletişim yapılmamaktadır. Söz konusu süreçte PPK toplantısına hazırlık amacıyla karar alma sürecine girdi sağlayan birimler PPK'ya kapsamlı analiz ve değerlendirmeler yapmaktadır.
11. PPK, önceden açıklanan bir takvim çerçevesinde 2025 yılında 8 toplantı yapacaktır.3 Para politikası kararı ile kısa gerekçesi, İngilizce çevirisi ile birlikte, toplantı ile aynı gün saat 14.00'te; PPK'nın ayrıntılı değerlendirmelerini içeren toplantı özeti ise toplantıyı takip eden beş iş günü içinde TCMB internet sayfasında yayımlanacaktır.
12. TCMB, para politikası iletişimi ile veri paylaşımına, şeffaflık, hesap verebilirlik ve öngörülebilirlik ilkeleri doğrultusunda devam edecektir.
13. Para politikasının temel iletişim araçları PPK duyuruları ve Enflasyon Raporudur. Enflasyon Raporu yılda dört defa yayımlanacaktır. Para politikası uygulamalarının kamuoyu ile iletişiminin etkin bir şekilde yapılabilmesi amacıyla Enflasyon Raporu'nun bilgilendirme toplantılarıyla tanıtılmasına devam edilecektir.
14. TCMB'nin faaliyetleri, para politikası uygulamaları ve döneme özgü gelişmeler hakkında Başkan tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu'nda yapılan sunumlar sürdürülecektir.
15. Başkan ve Başkan Yardımcıları tarafından diğer platformlarda yapılan sunum ve konuşmalar iletişim politikasının önemli bir bileşeni olmaya devam edecektir.
16. TCMB'nin bir diğer önemli iletişim aracı olan Finansal İstikrar Raporu'nun yılda iki defa yayımlanmasına devam edilecektir.
17. Resmi fiyat istatistiklerinin açıklanması ile PPK toplantısı arasında geçen süre zarfında aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunması amacıyla, Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nun bir iletişim aracı olarak kullanılması sürdürülecektir.
18. Bunlara ek olarak, para politikası, makroihtiyati çerçeve, Türk lirası ve döviz likiditesi yönetimine ilişkin kamuoyuyla paylaşılan duyurular iletişimin önemli unsurlarıdır.
19. Basın, yatırımcılar, akademik çevreler ve genel kamuoyu ile iletişim sürdürülecektir. Bu kapsamda yatırımcılar, analistler ve ekonomistler ile yapılan teknik içerikli toplantılar devam edecektir. Reel ve finansal sektör temsilcileri, yurt içi ve yurt dışı kuruluşlar ve TCMB politikalarının tüm paydaşları ile etkileşim sağlamak üzere politika çerçevesi ve makroekonomik görünüm hakkında bilgilendirmeler yapılacaktır. TCMB, uluslararası kuruluşlar ve platformlar ile diğer merkez bankaları gibi yurt dışı paydaşlarıyla etkin iletişimini sürdürecektir.
20. TCMB tarafından yayımlanan çalışma tebliğleri, ekonomi notları, Merkezin Güncesi platformundaki blog yazıları, Herkes İçin Ekonomi mikrositesinde yayımlanan içerikler ve TCMB'nin faaliyetleri ile para politikası uygulamaları hakkında çeşitli platformlarda yapılan sunumlar, seminer ve diğer etkinlikler de kamuoyunun bilgilendirilmesinde önemli bir paya sahip olacaktır.
21. TCMB, sahip olduğu mevcut iletişim araçlarına ek ve destekleyici olarak sosyal medya hesaplarını etkili birer iletişim kanalı olarak kullanmaya devam edecektir. Söz konusu hesaplar aracılığıyla TCMB'nin aldığı politika kararları ve gerekçeleri, uygulamaları, yayınları ve kurumsal haberler duyurulmaktadır. Bu kapsamda, TCMB duyuruları, raporları ve kullanılan para politikası araçları hakkında özet bilgilerin yer aldığı içerikler sosyal medya üzerinden kamuoyuyla paylaşılacaktır. Ayrıca, sosyal medyada yapılan paylaşımlar ile farklı hedef kitlelerin, ekonomik analizler, istatistikler, kavramlar ve TCMB tarafından düzenlenen etkinlikler gibi konular hakkında bilgi sahibi olmaları sağlanacaktır.
22. Uygulanan para politikasının etkinliğinin artması için ilgili tüm paydaşlarla güçlü eşgüdüm içinde çalışılmaya devam edilecektir. TCMB, enflasyonun para politikasının etki alanı dışında kalan nedenlerine yönelik yapısal ve erken uyarı niteliğindeki analizlerini ve bulgularını da kamuoyu ve ilgili kurumlarla paylaşmayı sürdürecektir.
23. Politika kararlarını bilimsel temeli güçlü analizler ışığında şekillendirmek ve sürdürülebilir fiyat istikrarına katkı sağlamak amacıyla "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2025-2027 Araştırma Gündemi" oluşturularak kamuoyu ile paylaşılmıştır. TCMB'nin akademik çalışmaları destekleme faaliyetleri politika tasarım süreçlerini güçlendirmek için en verimli şekilde kullanılacaktır.
24. Oluşturulan bu araştırma gündemi ile uyumlu olarak, ulusal ve küresel düzeyde araştırma çalışmaları yapılacaktır. Araştırmacılar davet edilerek ortak çalışmalar, çalıştaylar ve akademik konferanslar düzenlenecektir.
2. Makroihtiyati Politika Çerçevesi
25. Piyasa mekanizmasının işlevselliğini artırmak, makro finansal istikrarı güçlendirmek ve parasal aktarım mekanizmasını desteklemek amacıyla 2024 yılında makroihtiyati politika çerçevesinde menkul kıymet tesisine ilişkin düzenlemenin yürürlükten kaldırılması başta olmak üzere sadeleşme adımlarına devam edilmiştir.
26. Sadeleşme adımları, mevcut makroihtiyati çerçevenin tüm bileşenlerinin enflasyon, faizler, döviz kurları, rezervler, beklentiler ve finansal koşullar üzerindeki yansımaları değerlendirilerek 2025 yılında da devam edecektir.
27. Menkul kıymet tesis düzenlemesinin yürürlükten kaldırılmasıyla tahvil getiri eğrisinin para politikası duruşu ile ilişkisi kuvvetlenmiştir.
28. Toplam mevduat içerisinde Türk lirası mevduatın payında artış ve KKM hesaplarından Türk lirası hesaplara geçiş hedefleri 2024 yılında da para politikası duruşunu desteklemiştir.5 Parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artıran bu uygulamalar sonucunda 20 Aralık 2024 itibarıyla KKM bakiyesi 34,2 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payı 20 Aralık 2024 itibarıyla yüzde 58,6'ya yükselirken, KKM'nin toplam mevduat içindeki payı ise yüzde 6,2'ye düşmüştür.
29. 2025 yılında dezenflasyon sürecinin belirginleşmesiyle birlikte Türk lirası varlıklara olan talep devam edecektir. TL mevduat payındaki artış ve KKM hesaplarındaki azalışla birlikte bu alandaki düzenlemelerde sadeleşme adımlarına devam edilmesi ve yıl içerisinde KKM uygulamasının sonlandırılması planlanmaktadır.
30. Kredi büyümesine yönelik politikalar, 2024 yılında para politikası aktarım mekanizmasını desteklemek ve iç talepte dengelenmeyi sağlamak amacıyla etkin bir şekilde kullanılmıştır.
31. Kredi büyüme sınırının etkinliğini artırmak amacıyla kredi büyümesine dayalı olarak zorunlu karşılık tesis yükümlülüğü getirilmiştir.6 Bu kapsamda, aylık büyüme sınırı, Türk lirası ticari kredilerde 7 yüzde 2,5'ten yüzde 2'ye, ihtiyaç kredilerinde 8 yüzde 3'ten yüzde 2'ye indirilmiştir.
32. Ayrıca, dezenflasyon patikası ile kredi büyümesinin uyumlu seyri ile Türk lirası kredilerin payının korunması amaçlarıyla yabancı para kredilere aylık yüzde 2 büyüme sınırı getirilmiş, daha sonra
bu sınır yüzde 1,5'e indirilmiştir.
33. Borçlanma davranışının sınırlandırılması ve iç talepteki dengelenmeye katkı sağlanması amacıyla kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları bireysel kredi kartları için dönem borcu bakiyesine göre farklılaştırılmıştır. Ayrıca, kredi kartı nakit çekim işlemleri ile kredili mevduat hesaplarına uygulanan azami faiz oranları ayrıştırılarak daha yüksek seviyede belirlenmiştir.
34. Kredi büyümesinin ve kompozisyonunun dezenflasyon sürecini ve makroekonomik dengeleri destekleyici bir çerçevede oluşması sağlanacaktır. Kredi büyüme sınırları ve düzenleme kapsamında sağlanan istisnalar yıl içinde gözden geçirilecektir.
3. Türk Lirası ve Döviz Likiditesi Yönetimi
35. 2024 yılı başında sistemin fonlama ihtiyacı (SFİ) 1.012 milyar TL tutarında likidite açığına işaret ederken, Eylül ayından itibaren kalıcı hale gelmeye başlayan fazla likidite 20 Aralık 2024 tarihinde 622 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu fazla likiditenin 378 milyar TL'si net APİ yoluyla ve 244 milyar TL'si satım yönlü döviz/altın karşılığı TL swap ihaleleri (ters swap) yoluyla sterilize edilmiştir.
36. 2024 yılında SFİ'de 1.634 milyar TL tutarındaki azalış temel olarak TCMB net döviz pozisyonundaki iyileşmeden kaynaklanmıştır. Emisyon hacmi değişimi ve zorunlu karşılık düzenlemeleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın (Hazine) net iç borçlanma tutarındaki değişim ise fonlama ihtiyacını artıran unsurlar olmuştur.
37. 2024 yılında sistemde oluşan fazla likidite parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artırmak amacıyla çeşitli araçlar kullanılarak sterilize edilmiştir. Bu kapsamda;
• Zorunlu karşılıklar çerçevesinde atılan adımlarla sistemdeki fazla likidite kalıcı olarak sterilize edilmiştir.
• Yılın ilk yarısında, sistemdeki fazla likidite TL depo alım ihaleleriyle ve kotasyon yoluyla BIST Repo/Ters Repo Piyasası'nda, Taahhütlü İşlemler Pazarı'nda (TİP) ve TCMB nezdindeki Bankalararası Para Piyasası'nda (BPP) sterilize edilmiştir.
• Yılın ikinci yarısında, çeşitlendirilen araç seti kademeli olarak devreye alınarak 11.00-11.30 saatlerinde düzenlenen TL depo alım ihalelerine ek olarak 13.45-14.15 saatleri arasında farklı vadelerde TL depo alım ihalesi düzenlenmeye başlanmıştır. Ayrıca, satım yönlü döviz/altın karşılığı TL swap ihaleleriyle ve kotasyon yoluyla Takasbank Para Piyasası'nda (TPP) fazla likidite sterilize edilmiştir.
38. Çeşitlendirilen likidite araç seti yardımıyla sterilizasyon işlemlerinin etkinliği desteklenmiştir. Bu doğrultuda, para piyasalarında oluşan kısa vadeli faiz oranları TCMB politika faiziyle daha uyumlu hale gelmiş ve faiz oynaklıkları belirgin ölçüde azalmıştır.
39. TCMB, fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek ve para politikası duruşunu desteklemek amacıyla tüm likidite yönetimi araçlarını etkili şekilde kullanmaya devam edecektir. Bu kapsamda, likidite yönetimi genel çerçevesi, piyasadaki likidite düzeyi ve likiditenin sistem içindeki dağılımı dikkate alınarak belirlenecektir.
40. TCMB'nin temel politika aracı, miktar ihalesi yöntemiyle gerçekleştirilen bir hafta vadeli repo ihalesinin faiz oranıdır. Bu çerçevede, TL likidite yönetiminde;
• Gecelik piyasa faiz oranlarının politika faizi etrafında oluşmasının sağlanması,
• Uygulanan likidite yönetimi stratejisi ile uyumlu şekilde para piyasalarının etkin ve istikrarlı
çalışması,
• Kullanılan araçların para politikasının etkinliğini desteklemesi,
• Ödeme sistemlerinin kesintisiz çalışmasının temini hedeflenmektedir.
41. Likiditenin haftanın günlerine dengeli dağılımının sağlanması amacıyla, gerekli görülen günlerde, 5 ile 12 gün arasında olmak kaydıyla farklı vadelerde birden fazla repo ihalesi düzenlenebilecektir. Likiditede öngörülemeyen nedenlerle sıkışıklık ortaya çıkması halinde 13.00-16.00 saatleri arasında haftalık vadede miktar yöntemiyle gün içi repo ihalesi yapılacaktır.
42. Sadeleşme adımları kapsamında, TCMB nezdindeki Açık Piyasa, Bankalararası Para Piyasası ve Döviz Piyasaları işlemlerinde geçerli olan teminat iskonto oranları gözden geçirilmiştir. Bu çerçevede, TÜFE'ye endeksli DİBS ve kira sertifikalarının iskonto oranının yüzde 80'den yüzde 30'a indirilmesine karar verilmiştir. Önümüzdeki dönemde, ihtiyaç halinde teminat koşulları gözden geçirilecektir.
43. TCMB likidite yönetiminde araç çeşitliliğinin ve operasyonel esnekliğin korunabilmesi için teknik nedenlerle APİ portföyünde yeterli miktarda DİBS ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi (HMVKŞ) tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası bulundurulması gerekmektedir. 2024 yılı Para Politikası Metni çerçevesinde, 2023 yıl sonunda toplam nominal 193,5 milyar TL seviyesinde bulunan APİ portföyünün nominal 28,2 milyar TL'lik kısmı itfa olurken, 2024 yılında düzenlenen ihaleler ile portföye nominal 9 milyar TL tutarında kira sertifikası alımı gerçekleştirilmiştir. APİ portföyü 20 Aralık 2024 tarihi itibarıyla nominal 9,2 milyar TL kira sertifikası ve nominal 165,1 milyar TL DİBS olmak üzere toplam nominal 174,3 milyar TL seviyesindedir.
44. 2025 yılında TCMB APİ portföy büyüklüğünün mevcut seviyelerini koruması hedeflenmektedir. Önümüzdeki yıl vadesi gelecek nominal 36,5 milyar TL'lik kısım öncelikli olmak üzere söz konusu portföy büyüklüğünün korunması için doğrudan alım işlemleri gerçekleştirilebilecektir. Bu çerçevede;
▪ Doğrudan alım işlemlerinin, APİ portföyünün itfa profili ve piyasadaki likidite koşulları dikkate alınarak yıl içinde dengeli ve öngörülebilir bir çerçevede gerçekleştirilmesi,
▪ APİ portföyünün yapısı dikkate alınarak TL cinsi kira sertifikası alımlarına öncelik verilmesi,
▪ Doğrudan alımı yapılacak kıymetlerin alım yapılacak ayın ilk iş günü saat 10.00'da veri dağıtım firmaları aracılığıyla ilan edilmesi,
▪ Alım ihalesi düzenlenebilecek günlerin piyasa koşulları dikkate alınarak belirlenmesi ve bu kapsamda açılan ihalelerin bir iş günü sonrası valörlü gerçekleştirilmesi,
▪ Alım ihalesine konu ihale miktarlarının piyasa koşulları dikkate alınarak belirlenmesi,
▪ İhalelere ilişkin diğer hususlarda mevcut düzenlemelerin geçerli olması ile birlikte, ihale miktarı, kıymet türü ve ihale yöntemine ilişkin olarak gerektiğinde her türlü değişikliğin yapılabilmesi planlanmaktadır.
45. Bankaların TL ve döviz likidite yönetimlerine katkıda bulunmak amacıyla geleneksel yöntemle gerçekleştirilen alım yönlü (TCMB'nin valör tarihinde döviz/altın aldığı) swap ihalelerine ve kotasyon yöntemiyle gerçekleştirilen alım yönlü swap piyasası işlemlerine 2024 yılının ilk yarısında devam edilmiştir. Diğer taraftan, 2024 Para Politikası metninde belirtildiği üzere, TCMB tarafından gerçekleştirilen swap işlem miktarının kademeli şekilde azaltılması sürecinde, mayıs ayından itibaren alım yönlü döviz/ altın karşılığı TL swap ihaleleri düzenlenmemiştir. Benzer şekilde, kotasyon yöntemiyle gerçekleştirilen swap işlem limitleri kademeli şekilde azaltılarak haziran ayında TL Karşılığı Altın Swap Piyasası işlemlerine, temmuz ayında ise Döviz Karşılığı Altın Swap Piyasası ile Döviz Karşılığı TL Swap Piyasası işlemlerine son verilmiştir. Bu doğrultuda, 2024 yıl başında 47,7 milyar ABD doları seviyesinde olan ve mart ayında 58,5 milyar ABD dolarına yükselen alım yönlü swap stoku, temmuz ayı sonu itibarıyla sıfırlanmıştır.
46. Sistemde likidite fazlası oluşmasıyla birlikte, sterilizasyon araç setinin çeşitlendirilmesi amacıyla ağustos ayında geleneksel yöntemle gerçekleştirilen satım yönlü (TCMB'nin valör tarihinde döviz sattığı) Döviz Karşılığı TL Swap İhalelerine, Ekim ayında ise satım yönlü (TCMB'nin valör tarihinde altın sattığı) Altın Karşılığı TL Swap İhalelerine başlanmıştır. 20 Aralık 2024 tarihi itibarıyla satım yönlü Döviz Karşılığı TL Swap İhalesi stok miktarı 6,3 milyar ABD doları, satım yönlü Altın Karşılığı TL Swap İhalesi stok miktarı ise net 8,3 ton seviyesindedir.
47. 2024 yılı mart ayında TCMB nezdinde TL uzlaşmalı vadeli döviz satım işlemleri gerçekleştirilmiş ancak sonrasında yeni işlem yapılmayarak TCMB toplam kısa pozisyon tutarı haziran ayında sıfırlanmıştır.
48. Döviz likiditesinin dengelenmesi amacıyla, KKM hesaplarının vade tarihlerinde döviz piyasasında oluşabilecek likidite ihtiyacının TCMB tarafından bankalara TL karşılığı doğrudan döviz satımı ile karşılanmasına 2024 yılında da devam edilmiştir.
49. 2025 yılında dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek ve döviz kurları, serbest piyasa koşullarında, arz ve talep dengesine göre oluşmaya devam edecektir. TCMB'nin, döviz kurlarının seviyesine ilişkin herhangi bir hedefi olmayıp, kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amacıyla herhangi bir döviz alım ya da satım işlemi yapılmayacaktır. TCMB, döviz piyasasının etkin bir şekilde çalışabilmesi ve sağlıklı fiyat oluşumlarının desteklenmesi amacıyla döviz kuru gelişmelerini ve buna ilişkin risk faktörlerini yakından takip etmeye ve gerekli önlemleri alarak ilgili araçları
kullanmaya devam edecektir.
50. 2025 yılında rezerv biriktirme amaçlı olarak TL karşılığında yurt içinde cevherden üretilen altın alımı işlemlerine devam edilecektir. Ayrıca, piyasa koşulları çerçevesinde bankalarla lokasyon swap işlemleri gerçekleştirilebilecektir.
51. TCMB ile döviz piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankalar arasında gerçekleştirilen döviz karşılığı efektif işlemlerine devam edilecektir.
52. TCMB nezdindeki Döviz Depo Piyasasında bankalara yaklaşık olarak toplam 50 milyar ABD doları limit ile bir hafta ve bir ay vadeli döviz likiditesi imkânı sağlanmaya devam edilecektir.
53. Bankalar, TCMB'ye kendilerine tanınan limitler çerçevesinde ve çeşitli vadelerde teminat döviz deposu veya altın deposu getirebilecektir.
54. Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından uluslararası rezervlerin güçlendirilmesi büyük önem arz etmektedir. Uluslararası rezervler, parasal sıkılaşma ve makroihtiyati çerçevede atılan sadeleşme adımlarının etkileri ile güçlü bir artış eğilimi göstermiş ve brüt rezervler 13 Aralık 2024 itibarıyla 163,5 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Swap hariç net rezervler ise sene başından 13 Aralık 2024 tarihine kadar olan dönemde 87,2 milyar ABD doları iyileşerek 50,1 milyar ABD doları seviyesine yükselmiştir. Bu doğrultuda, 2025 yılında da piyasa koşulları elverdiği müddetçe rezerv biriktirilmesi yönündeki stratejiye devam edilecek ve uluslararası rezervlerdeki istikrarlı artış eğiliminin devamlılığı sağlanacaktır.
55. TCMB, rezerv yönetimi kapsamında dış yükümlülüklerinin azaltılması amacıyla uluslararası depo alım işlemleri ile yabancı ülke merkez bankaları ile gerçekleştirilen para takası anlaşmalarını gözden geçirmektedir. 2024 yılında bahsi geçen kalemlerde gerçekleştirilen azaltımlarla dış yükümlülüklerde 10,6 milyar ABD doları karşılığı iyileşme sağlanmıştır. Uluslararası rezervler güçlendirilirken, rezerv kompozisyonunun iyileştirilmesine yönelik çalışmalara 2025 yılında da devam edilecektir.
4. TCMB Kredi Programları
56. 20 Aralık 2024 tarihi itibarıyla ihracatçılar ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara Türk lirası olarak kullandırılan reeskont kredisi tutarı 563,8 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde reeskont kredileri taahhütlerine istinaden TCMB'ye yapılan döviz satışları vasıtasıyla TCMB döviz rezervlerine yaklaşık 16,8 milyar ABD doları katkı sağlanmıştır.
57. İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin etkin kullanımının desteklenmesine yönelik olarak reeskont kredisi kullanımlarında net ihracatçı olma şartı yerine 13 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ihracatçı skoru uygulamasına geçilmiştir.
58. 2024 yılı içerisinde yeni Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) uygulaması kapsamında kredi tahsisi ve kullandırımlarına başlanmıştır.
59. 2024 yılında ulusal para cinsinden ticaretin desteklenmesini amaçlayan para takası anlaşmaları kaynaklı reeskont kredileri kullanımları artarak devam etmiştir.