Meta şirketi tarafından hayata geçirilen ve Türkiye'nin 1 milyar dolarını buhar eden sanal evren metaverse'deki hasarın sanılandan da büyük olmasından endişe ediliyor. Zira Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın da sahibi olduğu şirketin bu yatırımının ardından yüzlerce farklı şirket de kendi sanal evrenlerini kurarak arsa satmaya başlamıştı. Bunlar arasında tanınmış şirketler de vardı. Sadece Meta'nın sanal arsaları ile yetinmeyen on binlerce vatandaş ve şirket buradan da arsa aldı. HyperVerse, The Sandbox, Axie Infinity, SuperWorld, Somnium Space, Ufo Gaming, Fortnite ve Roblox gibi yüzlerce sanal evren de dünya vatandaşlarından milyarlarca dolar topladı.
META SORUMLUDUR DAVA AÇILABİLİR
Yüzlerce sanal evren bugün aynı Meta'nın evreni gibi ve hatta bazıları daha da dip seviyelerde işlem görüyor. Birçoğuna ise artık ulaşılamıyor. Buradaki toplam zararın da milyar dolarları bulduğu belirtiliyor. Konuyla ilgili olarak yargı süreçleri de hareketli. Uluslararası finans hukuku uzmanı Tarık Güleryüz'e göre yaşanan durumda Meta şirketinin de sorumluluğu var.
"Rakamın bu kadar yüksek olmasının sebebi markaya olan güven ile bağlantılıdır" diyen Güleryüz, SABAH'a şu açıklamaları yaptı: "Bu tür markaların güvenli olma zorunluluğu vardır. Marka değerlerinden ekonomik olarak fayda sağladıkları için basiretli iş zorunlukları doğar. Piyasa yapıcı bir şirkettir kişiler zararlarının tazmini için dava açabilir."
SERMAYE PİYASALARI İNCELEMELİ
Sanal arsa satın alanlardan toplanan paraların hangi mevzuata göre toplanıldığına da bakılması gerektiğini anlatan Güleryüz, "Bir ülke ekonomisi için oldukça kayda değer rakamlardan bahsediyoruz. Bu paralar Sermaye Piyasaları Kanunu'na uygun mu toplandı? Bir fon olarak mı ya da mevduat olarak mı toplandı? Böyle bir yapının aynı zamanda bankacılık yasalarına da tabi olması zorunludur. Paranın toplanması zaten uluslararası hukuka uygun değilse daha büyük hukuki süreçler de devreye girebilir. Ancak şirket ile arsa alanlar arasındaki sözleşmeler muhakkak incelenmelidir" değerlendirmesini yaptı.
START-UP EKOSİSTEMİNDEN BÜYÜK
1 milyar dolarlık metaverse enkazının sanılandan daha büyük olmasının muhtemel olduğunu belirten Başarsoft Kurucusu Alim Küçükpehlivan ise "O dönemde bahsetmiştik. Tek bir metaverse yok. Birçok sanal evren kuruldu ve bunlara da en az o kadar paralar yatırıldı. Bu alanların bir ticari planı bulunmuyor. Hiçbirinin artık ikinci el alıcısı yok. Ayrıca hem Türkiye'nin hem de dünyanın henüz bu sanal evrenleri kaldıracak teknik altyapısı yok. Baktığımızda Türkiye'nin start-up ekonomisi 2023'ü 900 milyon dolar yatırım ile kapamıştı. Burada tek kalemde kaybedilen para bundan çok daha fazla" dedi.
