Turkuvaz Medya Grubu'ndan yapılan açıklamaya göre, moderatörlüğünü Dilek Güngör'ün üstlendiği "Türkiye'nin Hizmet İhracatı Vizyonu, Fırsatlar ve Yeni Teşvikler" konulu ilk panelde Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürü Emre Orhan Öztelli, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Haldun Göktaş ve Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Aydın görüşlerini paylaştı.
TİM Başkanı Gültepe, özellikle pandemi sonrası Türkiye'nin ortaya koyduğu başarılarla farklı bir platforma çıktığını aktararak, 2022'ye ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Her sektörün ihracatını yüzde 10 artırması gerektiğine işaret eden Gültepe, şunları kaydetti:
"250 milyar dolar hedefini bu yıl yakaladık. Bakanımız 'plus plus' dedi, bunu pazartesi Cumhurbaşkanımız açıklayacak. Bu çok büyük bir başarı. Nisan 2023'e kadar gelişmeler çok olumlu olmayabilir, sinyaller geliyor. Hazır giyimciyim. Önce hazır giyim etkilenir, sinyalleri erken alır. Biraz talep düşüklüğü, biraz da fiyatlarla ilgili sorunlarımız var. İlk çeyrekten sonra toparlayabilirsek tekrar çift haneli büyümeler gelebilir. Yakaladığımız potansiyeli sürdürmemiz lazım. Umutluyuz. Uzak Ülkeler Stratejisi'yle çalışmalarımızı devam ettireceğiz."
Gültepe, hizmet sektörünün de önümüzdeki dönemde hızlı bir şekilde büyümeye devam edeceğini bildirdi.
"DÜNYADA EĞİTİM HAREKETLİLİĞİNDE 11'İNCİ SIRADAYIZ"
Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürü Orhan Öztelli de "Türkiye'nin birçok dünya örneğini izleyerek destek sistemini öne alması bizi öne geçirdi. Üç karardan oluşan yepyeni bir paket oluşturduk. Sağlık ve bilişimde üye sayılarımız çok ciddi artıyor. Desteğin üçte biri hizmet ihracatına geliyor. Özel sektörü yönlendirmek istiyoruz." ifadelerini kullandı.
Destekler kapsamında eğitimin de öne çıkan sektörlerden olduğunu vurgulayan Öztelli, yabancı öğrencilerden gelirin 1 milyar dolar olduğunu tahmin ettiklerini, bunun sadece üniversitelere ödenen rakam olduğunu, dünyada eğitim hareketliliğinden yararlanan ülkeler arasında 11'inci sırada yer alındığını bildirdi.
YÖK Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Haldun Göktaş ise Türkiye'de 7 milyon öğrenci olduğuna, yılı 310 bin yabancı öğrenciyle kapatacaklarına işaret etti.
Göktaş, "OECD verilerine göre, ilk 10'dayız. 310 bin yabancı öğrenci büyük bir rakam. İşin ekonomik olarak ülkemiz yararına daha fazla dönmesi için çabalarımız var. Ticaret Bakanlığı ile ortak çalışmalar yürütüyoruz. Uzun vadede yabancı öğrenci hedefimiz 1 milyona yaklaşmak. Yakın hedefimiz de 500 bin. Şu an sayıyı artırmaktan çok öğrenci kalitesi ve gelirinin artması daha önemli. Rakip ülkelerin öğrenci başına geliri bizden çok çok yukarıda. Yaptığımız çalışmalar bununla da ilgili. Sanayicinin de bu işe entegre olması lazım. Türkiye'nin marka değeri yükseldikçe hizmet ihracatı da artıyor." değerlendirmesini yaptı.
HİB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mustafa Aydın, bu yılı 88 milyar dolar hizmet ihracatıyla kapatacaklarını, 2023 hedefinin de 130 milyar dolar olduğunu belirterek, bütün sektörlerde Uzak Pazarlar Stratejisi'ni uyguladıklarını, hizmet ihracatında dünyada ilk üçte yer almak istediklerini kaydetti.
Aydın, eğitim hizmeti ihracatı özelinde ise "310 bin öğrencimizin 203 bini devlet üniversitelerinde. Yabancı öğrencilerden eğitim ve yaşam masraflarıyla yaklaşık 1,5 milyar dolarlık bir gelir sağlıyoruz. Ama bunun en az 5 milyar dolar olması lazım. Hızlı bir şekilde eğitim tanıtım ajansı kurmamız gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
"KURSİYERLERİ DE ÇEKECEĞİZ"
Zirvenin ikinci ve son paneli ise "Yükseköğretimin Uluslararasılaşması ve Eğitim Hizmetleri İhracatına Yönelik Destekler" başlığı altında gerçekleştirildi.
Panelde Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü Eğitim Hizmetleri Daire Başkanı Fatih Aydın, Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Eğitim Komitesi Başkan Yardımcısı Çağrı Erhan, Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şirin Karadeniz ve Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu, Sabah Gazetesi Ekonomi Yazarı Feride Cem'in sorularını yanıtladı.
Ticaret Bakanlığı Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü Eğitim Hizmetleri Daire Başkanı Aydın, 10 yılda yabancı öğrenci sayının 10 kat arttığını, hedefin bu çarpanın ihracat gelirlerine de yansıması olduğunu belirtti.
Aydın, uluslararası öğrenciler dışında kursiyerler için de çalışmalar yaptıklarını belirterek, MEB'den akredite olmuş bütün kursların sürece dahil olabileceğini, daha çok yakın coğrafyalardan öğrenci aldıklarını, Hindistan, Pakistan gibi uzak ülkelere yönelmek istediklerini sözlerine ekledi.
HİB Eğitim Komitesi Başkan Yardımcısı Çağrı Erhan da dünyada eğitim hizmetleri pazarının 101 milyar doları bulduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
"7 milyona yakın öğrenci eğitim görüyor dünyada. ABD, İngiltere, Avustralya, Almanya ve Fransa en çok öğrenci alan ülkeler. En çok öğrenci gönderen ülkeler ise Çin, Hindistan, Vietnam, Almanya, ABD. Bizim de asıl bu pazarlara açılmamız lazım. Yurt dışından öğrenci almamız için İngilizce program açmak zorundayız. 300 bin öğrencimiz var ama Fransa 200 bin öğrenciyle bizim 12 katımız gelir elde ediyor. Sıçramayı yapabilmemiz için profesyonelce ilerlememiz lazım. Uluslararası eğitim ajansımız olmalı."
Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şirin Karadeniz ise üniversite olarak farklı ülkelerde tanıtım ofisleri açtıklarını, şu anda 8 olan bu sayıyı 20'ye çıkarmayı hedeflediklerini aktararak, "122 ülkeden öğrencilerimiz var. Global şirket gibi bu alanı yönetmek gerekiyor. Gelen öğrenciler girişimci kafadalar. Onları bu anlamda da yönlendirmemiz lazım." ifadelerini kullandı.
Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu da "Eğitimde dijitalleşmeyi sağlayacak platformlar oluşturursak daha fazla alana ulaşabiliriz. İyi platformlarla tüm dünyaya satış yapabilecek kanallara ulaşabiliriz. Milli Teknoloji Hamlesi'nde kaldıraç rolü üstlenmeye çalışıyoruz. Eğitim ihracatını dijital platformlarla artırabiliriz." değerlendirmesinde bulundu.
İbrahimcioğlu, yakında Bilişim Vadisi Bakü'yü açacaklarını ve buradan şirketleri götüreceklerini de sözlerine ekledi.