Kriz çalışma sürelerini geçici olarak azaltan veya faaliyetlerini durduran işletmelere, sigortalı işçi sayısını koruma şartıyla verilen Kısa Çalışma Ödeneği'nin şartları yeniden belirlendi. Afetten doğrudan olumsuz etkilenmeyip nakit darlığı ve ödeme güçlüğü çekenlerin kapsam dışı bırakıldığı düzenlemede, kısa çalışma ödeneğinin üç ayla sınırlı olması öngörüldü. "Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" yayımlandı. Yönetmelikle, işverenin, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya iş yerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hallerinde sigortalılara kısa çalışma ödeneği ödenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Yönetmelikteki yeni düzenlemelerden bazıları şöyle:
SGK'YA BAŞVURACAK
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, salgın gibi zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılmasını talep eden işveren SGK'ya başvuracak. Bu talepte krizin işyerine etkileri, zorlayıcı sebeplerle birlikte kısa çalışmaya tabi sigortalılarla ilgili liste bildirilecek. Kısa çalışma süresi işyerinin haftalık normal çalışma süresinin üçte birinden az olamayacak. SGK işverenin talebini sebep ve şekil yönünden değerlendirecek. Zorlayıcı sebep tanımına "iş yerinin fiziken doğrudan olumsuz etkilendiği" ifadesi eklendi. Buna göre afetlerden doğrudan etkilenen işyerlerinin başvurularında SGK Yönetim Kurulu Kararı aranmayacak. Afetten doğrudan olumsuz etkilenmediği halde nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplerle Kısa Çalışma Ödeneğinden yararlanmak amacıyla yapılan başvurular doğrudan reddedilecek. Günlük kısa çalışma ödeneğinin miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçmemek üzere, sigortalının son on iki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60'ı düzeyinde olacak. Kısa çalışma dönemi, kısa çalışma başlama tarihi dahil 3 ayı geçemeyecek.
4 HAFTADAN AZ OLAMAYACAK
İşveren tarafından farklı tarihlerde aynı başvuru gerekçesiyle birden fazla kısa çalışma talebinde bulunulması halinde 3 aylık süre ilk talebin kısa çalışma başlangıç tarihinden itibaren hesaplanacak. Başvuruya konu kısa çalışma dönemi, işyeri için 4 haftadan az olamayacak. Kısa çalışma ödeneği alanların, kısa çalışmaya tabi tutulduğu iş yerinde iş sözleşmesinin sona ermesi, farklı iş yerine nakli, iş sözleşmesinin askıya alınması, yaşlılık aylığı almaya başlaması, tutuklanması, ölümü gibi durumların gerçekleşmesi halinde durdurulacak. Söz konusu yönetmelik hükümleri, 1 Mart 2024'ten itibaren geçerli olacak.
DENGEYİ KORUDUK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "Kısa Çalışma Ödeneği'nden yararlanmak için gereken son 3 yılda 600 gün prim ödeme şartını 450'e güne düşürdük. Uygulamanın sigortalı bakımından 4 haftadan kısa olabilmesinin istisnalarını düzenledik" dedi. Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından bakanlıkta düzenlenen 1'inci Sektör Buluşması Programı'na katılan Işıkhan, istihdam ve iş gücünde en iyi verilerin elde edildiği bir sürecin yaşandığına dikkat çekti. Işıkhan, "İşsizlik nisan ayında Kasım 2012'den bu yana 11.5 yılın en iyi seviyesine geriledi. İşsizlik oranı aylık bazda 0.1 puan, yıllık bazda ise 1.5 puan azalarak yüzde 8.5'e geriledi" ifadelerini kullandı.
