Filistinli Hamas'ın geçtiğimiz hafta sonu İsrail'e yaptığı sürpriz saldırı, jeopolitik gerilimleri yeniden ateşledi. Bu tetiklemenin ardından petrol fiyatları yüzde 4 artış gösterdi. Petrolün varil fiyatı 89 dolara kadar çıktı. Savaş dönemlerinin güvenli limanı olan altın da cazibesini artırdı, altının onsu yüzde 1 yükseldi. Altın fiyatları ons başına 1.850 dolara çıkarak, yedi ayın en düşük seviyesinden geri döndü. İsrail Merkez Bankası önceki gün para birimi şekeldeki değer kaybı ve piyasadaki yüzde 2'lik düşüşün ardından dün sabah saatlerinde 30 milyar dolarlık döviz satış programı açıkladı. Banka doğrudan satışların yanında SWAP mekanizmalarıyla piyasalara 15 milyar dolara kadar likidite sağlanacağını açıkladı. Bu gelişmenin ardından İsrail borsası yüzde 0.95'lik bir artış yaşadı. Analistler, hem İsrail hem de Filistin'in büyük petrol oyuncuları olmadığını, ancak çatışmanın bölgede daha geniş alana yayılması halinde bir petrol üreten kilit ülkelere sıçraması halinde etkisinin büyük olacağını belirtiyor. Yapılan yorumlarda ortak görüş, piyasanın, bir zincirleme reaksiyon başlatmadığı ve Orta Doğu'daki petrol ve doğalgaz arzının etkilenmeyeceğine ikna olana kadar artışın devam edeceği yönünde.
100 DOLAR SINIRI AŞILABİLİR
Ayrıca savaşın başlaması, dünyanın birçok yerinde enflasyonu körükleyecek uzun süreli yüksek fiyatlara ilişkin korkuları yeniden canlandırdı. ABD'nin İran'a yönelik mevcut yaptırımları daha güçlü bir şekilde uygulanması halinde petrolün varil başına 100 doların üzerine çıkarabileceği de belirtiliyor. Hafta sonu yaşanan saldırılar Avrupa borsalarını da etkiledi. Fransa'da CAC40 endeksi yüzde 0.51 düşüş yaşadı. Alman Dax yüzde 0.64 değer kaybetti.
ASYA TATİLDE YAKALANDI
Dünyaca ünlü Japon banka Nomura, "Hafta sonu Orta Doğu'da yaşanan olaylar hisse senetleri için risk teşkil ediyor, çünkü bu tür olaylar muhtemelen petrol fiyatlarında artışa neden olabilir. Bu da bizim görüşümüze göre ABD'nin son enflasyondaki düşüş söylemini riske atabilir" değerlendirmesinde bulundu. Asya tarafında Tokyo ve diğer bazı Asya piyasaları dün tatil nedeniyle kapalıydı. Şangay bir haftalık tatilin ardından yeniden açıldı ve yaklaşık yüzde 0.7 düşüşle 3.088'e geriledi. Avustralya'da S&P/ASX 200 endeksi yüzde 0.3 artışla 6.974 puana yükseldi. Hindistan'ın Sensex endeksi yüzde 0.4 kayıpla 65.744'e geriledi.
TÜRKİYE'NİN RİSKİ YÜKSEK DEĞİL
Türkiye'den
İsrail'e sektörel bazda en çok ihracat gerçekleştiren sektörlerde ilk sırada inşaat çeliği var. Kimyevi maddeler ve otomotiv sektörü ikinci ve üçüncü sırada. Son yıllarda en fazla büyüme ise mücevher sektöründe yaşanıyor. Türkiye'nin 2022 ithalatı 2.45 milyar dolar olurken geçtiğimiz yıl ihracatımız 7 milyar dolar oldu. Bu yıl rakamlarda dünya genelinde olduğu gibi bir miktar düşüş gözlemleniyordu. Geçtiğimiz yıla göre 1 milyar dolarlık bir düşüş oldu.İsrail ve Filistin'de yatırım yapan Türk firmalarının sayısı da çok yüksek değil. En bilinen firmalar arasında Zorlu, Yılmazlar inşaat gibi firmalar var. Merkez Bankası'nın verilerine göre yurtiçinde yerleşiklerin İsrail'deki toplam yatırımı 28 milyon dolar. Bu rakama Türk firmaların üçüncü ülkelerden yaptıkları yatırımlar dahil değil. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, Orta Doğu'da yükselen gerilimin ardından ilk işlem gününe yüzde 1.9 sert düşüşle girdi. Açılışta BIST 100 Endeksi 8 bin 288 puana kadar geriledi. Endeks günü yüzde 3.21 düşüşle kapattı. İsrail'de yatırımları olan Zorlu Enerji hisseleri yüzde 9.96 düştü. Bölgeye uçuşların küresel olarak durması ile THY hisseleri yüzde 4.7 düşüş yaşadı. Pegasus yüzde 5.98 ve TAV da yüzde 6.91 geriledi.
Ahlatcı Yatırım Araştırma Müdürü Barış Ürkün
BİST 100'DE ETKI SINIRLI OLUR
Küresel piyasalar çatışmaların getirdiği belirsizlik ve tedirginliğin gölgesinde haftaya negatif bir seyir ile başladı. Borsa İstanbul'da da prim kaybı yaşandı. İsrail-Filistin çatışmasında Türkiye'nin dengeli bir strateji izleyeceğini düşünüyoruz. Bu sebeple bu geri çekilmelerin Borsa İstanbul'da makul karşılanabileceğini ancak sınırlı kalacağını düşünüyoruz. Altın güvenli liman olma özelliği ile öne çıktı ve kendini 1.850 dolar seviyesinin üzerine atmayı başardı. Çatışmaların daha genişlemesi durumunda petrol 90 doları yeniden test edebilir. Altın ise 1.870 dolar seviyesini aşarsa 1.900 dolar seviyesine kadar yükselebilir.
Alb Yatırım Araştırma Yönetmeni Uğur Aydın
ALTINDA ZİRVE TEST EDİLEBİLİR
Jeopolitik
risklerin tırmanışa geçtiği dönemlerde güvenli liman özelliği ile öne çıkan altın haftaya sert yükselişle başladı. Sıcak çatışma ortamının devam etmesi halinde altında yukarı hareket etme isteğinin korunabileceğini düşünüyorum. Teknik ve psikolojik açıdan önem arz eden 1.900 dolar seviyesine ve gram altında tarihi zirve 1731 TL'ye doğru fiyatlamalar kısaorta vadede devam edebilir. Geniş çaplı savaş riski kısa vadede hisse senetlerindeki baskının devam etmesine yol açabilecekken, ilerleyen süreçte jeopolitik risklerin pozitif etkileyebileceği sektörler olabilir.
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Şirin Sarı
ALTINDA 2 BİN DOLARIN BAHANESİ OLUR
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Şirin Sarı, haftaya Ortadoğu'da savaş haberleri ile başladık. Hafta açılışı ile birlikte petrolde değer kazanımları yüzde 5'i aşarken, altında yükseliş yüzde 1 ile sınırlı kaldı. 24 Şubat 2022, Rusya'nın Ukrayna'ya işgalinin piyasaya etkilerini incelediğimizde izleyen 9 günlük süreçte petrol yüzde 38 değer kazanımı ile 137 dolar seviyelerini görürken, altında yüzde 8.5 gibi değer kazanımı ile 2070 dolar seviyeleri görüldü. Piyasanın Filistin-İsrail savaşına tepkisi yakından izlenecek. Enflasyonda düşmeyen tablo açıklanırsa birde savaşın etkisi ile altın fiyatları yeniden 2.000'e çıkabilir.
