Meyve-sebze ihracatında Türkiye'nin ilk 10 pazarı arasında yer alan Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan savaşın ardından ihracatın durmasıyla birlikte iç pazarda fiyatlar yüzde 50'ye varan oranlarda düştü. Rusya-Ukrayna savaşının çıktığı 24 Şubat'tan itibaren güvenlik nedeniyle ihracat TIR'ları yollarda beklerken, ihraç edilen başta domates, biber, patlıcan, kabak başta olmak üzere birçok ürün elde kaldı. Hal böyle olunca, üreticiler elindeki ürünleri iç pazara sundu. Oluşan arz fazlasıyla birlikte fiyatlar bazı ürünlerde yüzde 50'ye yakın geriledi.
YARI YARIYA İNDİ
25 Şubat'ta İstanbul Hal'inde fiyatı 14 ila 18 TL arasında değişen, marketlerde ise 40 TL'ye kadar yükselen salatalık, Rusya- Ukrayna savaşının ardından üretimin merkezi olan Antalya'da 2 ila 13 TL, İstanbul Hal'inde 8 ila 12 TL, markette ise 18 ila 20 TL arasına kadar geriledi. 25 Şubat'ta İstanbul Hali'nde 10 ila 20 TL arasında olan, marketlerde fiyatı 30 TL'yi geçen domatesin fiyatı, dün üreticide 3 ila 8 TL, Hal'de 8 ila 12 TL, marketlerde ise 9.90 ila 15 TL'ydi.
PATLICAN DA GERİLEDİ
Geçtiğimiz haftalarda en çok fiyat artışı yaşanan ürünlerden biri de patlıcan olmuştu. Kilogramı marketlerde 60 TL'ye kadar çıkan patlıcan da Rusya-Ukrayna savaşı sonrası fiyatı gerileyen ürünler arasında yer aldı. Patlıcan dün üreticide 4-13 TL arasında satılırken, İstanbul Hal'inde 13-16 TL, marketlerde ise 15-20 TL'den satışa sunuluyor. Marketlerde 30 TL'yi geçen kabağın fiyatı da 16 liraya kadar geriledi. Bu ürünün fiyatı da üreticide 3-9 TL, İstanbul Hal'inde ise 13-18 TL arasına kadar düştü. Marketlerde fiyatı 40 lirayı aşan sivri biberin kilogram fiyatı ise rafta 22-25 TL arasında satılıyor. Bu biberin fiyatı ise üreticide 3 ila 13 TL, İstanbul Hal'inde ise 16-20 TL arasında değişiyor.
DÜŞÜŞ % 50'Yİ AŞACAK
Fiyatlardaki düşüşün son iki günde durduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, "Savaş nedeniyle TIR'lar yollarda kaldı. Üreticide fiyatlar 28 Şubat-1 Mart tarihlerinde bir anda yarı yarıya indi. Son iki gündür hem soğuk hava hem de bazı bölgelerde yaşanan sel-hortum gibi nedenlerle fiyat düşüşü durdu. Ancak savaş devam eder, yeni ihracat yolu açılmazsa, havaların ısınmasıyla birlikte fiyat düşüşü yüzde 50'yi de aşar" dedi.
RUSYA LİDER UKRAYNA DÖRDÜNCÜ
Akdeniz İhracatçı Birlikleri'nin 2020-2021 Ocak-Aralık ayı verilerine göre Rusya Türkiye'nin yaş meyve-sebze ihracatında lider konumda yer alıyor. Bu ülkeye yapılan yaş meyve-sebze ihracatı geçen yıl 1 milyar doları aşıyor. Ukrayna ise en çok ihracat yapılan 4'üncü ülke konumunda yer alıyor. Bu ülkeye geçen yıl yapılan yaş meyve-sebze toplam ihracatı 217 milyon dolara yaklaşıyor. Türkiye'nin yaş sebze ihracatında domates ilk sırada yer alırken bunu biber, kabak ve salatalık takip ediyor. Yaş meyve ihracatında ise üzüm ilk sırada yer alırken bunu kiraz, elma ve şeftali takip ediyor.
SOĞUK HAVALAR FIYATLARI DURDURDU
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, hallerde özellikle örtü altı olarak tabir edilen sera ürünlerinin yüzde 50'den fazla düştüğünü söyledi. Tavşan, "Domates, biber, patlıcan, kabak, salatalık gibi sera ürünlerinin fiyatları hem üretici hem de hallerde yüzde 50'ye yakın düştü. Bu gerileme hem market hem pazarlarda hissediliyor" dedi. Son iki gündür havaların soğuk gitmesi nedeniyle fiyat düşüşünün durduğunu anlatan Tavşan, "Ancak havalar ısınıyor. Eğer ihracat kanalı açılmazsa bu ürünler elde kalır. O nedenle içerideki fiyat düşüşü önümüzdeki günlerde devam eder" diye konuştu.
İHRACATIN YÜZDE 60'I İKİ PAZARA YAPILIYOR
Antalya Muratpaşa Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, Antalya'daki meyve-sebze ihracatının yüzde 60'ının Rusya ve Ukrayna'ya yapıldığını belirterek, "Kalan yüzde 40'ı ise diğer pazarlara yapılıyor. Bu iki pazar hem turizm hem de meyve-sebze ihracatımızda büyük önem taşıyor. Bu pazarların kapanmasıyla birlikte ürünler elimizde kaldı. Hal böyle olunca bazı ürünlerde fiyatlar yüzde 50 geriledi" dedi. Rusya'ya en fazla ihracatı yapılan Kaliforniya biberin fiyatının üreticide 23 TL'ye kadar çıktığını anlatan Alp, "Bu ürün şu anda 8-10 TL arasında satılıyor. 12-15 TL olan domates 5-7 liraya düştü. 18-20 lira olan patlıcan 12 liradan, 17-18 lira olan kabak 9 liradan, 20 lira olan salatalık ise 13 liradan satılıyor" diye konuştu. Türkiye'deki sera üretiminin yüzde 25'inin ihraç edildiğini anlatan Alp, sektörün alternatif ihracat kanalları aradığını da sözlerine ekledi.
