Yerli ve yabancı yatırımcıların, yerel seçimlerin ardından Türk Lirası varlıklara ilgisi devam ederken, gri listeden çıkışın da etkisiyle, önümüzdeki dönemde bu eğilimin artarak devam etmesi bekleniyor. 29 Mart seçimlerinden bu yana 30 milyar dolar yabancı girişi gerçekleşirken, mevduatta da TL'ye geçiş hız kesmiyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun haftalık verilerine göre, kur korumalı mevduatlar hesaba dahil edilmediği standart TL mevduatlarının toplamdaki payı yüzde 50'yi geçti.
1.8 TRİLYONLUK ARTIŞ
BDDK verilerine göre, 29 Mart'tan bu yana toplam mevduat 1 trilyon 32 milyar lira artarak 16 trilyon 493 milyara, TL mevduat ise 1.6 trilyon lira artarak 10.3 trilyona çıktı. Döviz hesaplarının 569 milyar lira azaldığı bu dönemde, kur korumalı mevduat ise 245 milyar TL geriledi. KKM hariç TL mevduat 1.8 trilyondan fazla artarak 8.2 trilyonu geçti. Bu dönemde döviz hesaplarındaki düşüş 19.7 milyar dolar olarak gerçekleşti.
DÖVİZİN PAYI GERİLİYOR
Yatırımcının tercihlerinin TL'ye dönmesinin etkisiyle, toplam mevduatta, KKM hariç, TL'nin payı da yıllar sonra ilk kez yüzde 50'nin üstüne çıkarak yüzde 50.10'a ulaştı. Standart TL mevduatın payı 29 Mart'ta yüzde 41.51 seviyesinde bulunuyordu. Döviz mevduatlarının 29 Mart 2024'te yüzde 43.77 olan payı, 21 Haziran 2024'te yüzde 37.58'e geriledi. 18 Ağustos 2023'te yüzde 45.15, 29 Mart 2024'te ise yüzde 26.18 olan KKM'nin toplam mevduattaki payı da yüzde 19.3'e geriledi. KKM'nin toplam mevduattaki payı ise yüzde 26.2'den 12.3'e düştü.
FAİZDE 10 PUAN DÜŞÜŞ
Mevduat faizlerinde gerileme ivmesi bayram haftasında da devam etti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) verilerine göre, üç aya kadar vadeli TL mevduatlarda ağırlıklı ortalama faiz 21 Haziran haftasında yüzde 58.38 olarak kaydedildi. Böylelikle mevduat faizlerinde üç ay sonra yüzde 60'ın altı görüldü. Mevduat faizleri 19 Nisan haftasında yüzde 68.88 ile zirve seviyesini görmüştü. Son gelinen noktada bu zirve seviyeye göre mevduat faizlerinde 10 puanlık gerileme yaşanmış oldu. Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 21 Haziran ile biten haftada önceki haftaya göre 104,8 milyar lira artarak 16 trilyon 943,1 milyar liraya yükselmişti.
MERKEZ'DEN YENİ HAMLE
Mevduat faizlerinde gerileme ivmesi yaşanırken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan yeni bir düzenleme geldi. TCMB, zorunlu karşılıklar (ZK) hakkında tebliğin "Zorunlu Karşılıklarda Farklılaşma" başlıklı 10. maddesini yürürlükten kaldırdı. Resmi Gazete'de yayımlanan zorunlu karşılıklar hakkında tebliğde değişiklik yapılmasına dair tebliğle yapılan düzenleme kapsamında, tebliğin TCMB tarafından belirlenen esaslara göre bankalarca hesaplanacak kaldıraç oranı bulunan bankalara, ilave olarak zorunlu karşılık tesis edilmesine dönük "Zorunlu Karşılıklarda Farklılaşma" başlıklı 10. madde 21 Haziran'dan geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırıldı. TCMB zorunlu karşılık için kaldıraç oranına dayalı yükümlülüğü kaldırarak bankaların maliyetlerini aşağı çekecek ve mevduat tarafında bankaları rahatlatacak bir adım attı.
KKM'DE 44 HAFTALIK DÜŞÜŞ
Para politikasındaki normalleşmenin ardından yeni ekonomi yönetiminin sonlandırmayı hedeflediği kur korumalı mevduat hesaplarında kesintisiz düşüş 44 haftaya taşındı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun haftalık verilerine göre, kur korumalı mevduatlar 21 Haziran haftasında yaklaşık 36 milyar lira azalarak 2 trilyon 32 milyar liraya geriledi. Kur korumalı mevduatta 18 Ağustos 2023'te görülen 3 trilyon 408 milyar liralık tarihi zirveden bu yana yaşanan düşüş 1 trilyon 376 milyar liraya ulaştı. KKM'nin büyüklüğü bu süreçte dolar bazında ise 126.4 milyar dolardan 62.5 milyar dolara geriledi.
