Turkuvaz Medya Grubu'nun düzenlediği 'Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi'nde konuşan Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, mayıs ayında Cumhuriyet tarihinin en yüksek rakamının yapılacağına dair işaretler olduğunu belirterek, "Geçen yıl yapılan 21.6 milyar dolarlık ihracatın bayağı üzerinde kapatacağız. Nisan ayı bayram tatiline denk geldiği için artış biraz düşük kaldı. Ama mayıs ayı iyi gelecek" dedi. Turkuvaz Medya Center'da düzenlenen zirvenin özel oturumunda SABAH Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ile A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner'in sorularını yanıtlayan Bakan Bolat, 2023'te dünyada büyüme oranlarının düştüğünü, küresel ticaretin küçüldüğünü hatırlatarak, "Küresel ticaret 2000- 2019 arası yıllık ortalama yüzde 5.6 büyüdü. Geçen yıl ise yüzde 1.2 küçüldü. Küresel mal ihracatı yüzde 5 küçüldü, hizmet ihracatı yüzde 9 büyüdü. Bu şartlarda, biz geçen sene yüzde 0.65 artışla Cumhuriyet'in en yüksek yıl rekorunu kırdık. İhracatımız 255.4 milyar dolar oldu'' açıklamasını yaptı.
HEDEFİN ALTINA İNDİRECEĞİZ
Yılın ilk çeyreğinde ihracat verilerinde olumlu bir yükseliş yaşandığının altını çizen Bakan Bolat, "İlk 4 ayda ihracatımızın artışı yüzde 2.74. Rakam olarak 83 milyar dolara geldik. Hedefimiz Orta Vadeli Program'da, 267 milyar dolar mal, 110 milyar dolar hizmet ihracatı. Yani 377 milyar dolar döviz geliri elde etmek. Bu ekonomimizi rahatlatır. Dış ticaret açığı için 106 milyar dolar hedefi vardı. Hedefimiz bunu 80 ve altına indirebilmek. İlk 4 ayda bunun işaretlerini görüyoruz. İthalatımızda yüzde 9'a yakın bir küçülme var ve dış ticaret açığımızda da yüzde 30'luk bir azalma var. İlk 4 ayda 13.2 milyar dolar azalttık. Son 10 ayda da dış ticaret açığımızda yaklaşık 29, cari işlemler açığımızda da 26 milyar dolar gerileme söz konusu oldu. Cari işlemler açığımız mart itibarıyla son 12 ayda 31.2 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığımız da 92 milyar dolara geriledi" ifadelerini kullandı. Bolat, 38 milyar TL'lik bakanlık bütçesinin yüzde 60'ını ihracatçılara destek olarak kullandırdıklarını anlattı.
100 MİLYAR $ GERÇEKÇİ
ABD ile ticaretin 100 milyar dolara çıkarılması hedefinin gerçekçi olduğunu da vurgulayan Bolat, şöyle konuştu: "Son 4 yılda ABD'ye ihracatımız yüzde 46 arttı. İsrail ile ilişkilerin gergin olması ve ticaretin durdurulması kararından sonra bazılarını korku sarmıştı. Geçtiğimiz hafta ABD'deydik. Çok sıcak karşılandık. İki ülke arasında ticaret ve yatırım komitesi 7 yıl aradan sonra toplantı yaptı. Türkiye'nin hem hükümetler hem iş alemi düzeyinde ticareti geliştirme konusunda gayreti ve isteği var." İkinci yarıdan sonra AB pazarından ümitli olduklarını söyleyen Bolat, Körfez ülkeleri, ABD, İngiltere, Romanya, Irak, Mısır, Cezayir ve Türk Cumhuriyetleri'ne ihracatta artış olduğunu söyledi. 2024 hedefinde revize olmadığını anlatan Bolat, Kalkınma Yolu Projesi'nin de Körfez ve Uzakdoğu'ya ticareti hızlandıracağını ifade etti.
600 BİN ARAÇ STOKTAN ÇIKTI
Türkiye'de otomotiv ve emlak piyasasında yapılan çalışmaların fiyatları aşağı çektiğini anlatan Bakan Bolat, "Otomotivde 600 bin araç stoklanmıştı. İkinci elde, birinci elden daha yüksek fiyatlar oluşmuştu. Düzenlemeler yapıldıktan sonra ikinci elde fiyatlar yüzde 20 düştü, bu birinci ele de yansıdı. 'Bulunamaz' denilen otolar bulunur hale geldi. Emlak siteleri ve sosyal medya platformlarını da denetledik. Marketler, gıda, hazır beton ve çimento sektörlerinde de fiyatları artırmamaları konusunda görüşmeler yaptık. Bazı sektörler indirim kampanyaları düzenledi bazıları fiyatları sabitledi. Denetimler de yaptık. 81 bin işletme ve 580 bin ürün denetlemeleri yapıldı. Geçen yıl İç Ticaret Genel Müdürlüğü üzerinden karaborsa, stokçuluk, haksız fiyat, fahiş fiyat denetlemelerinde 850 milyon lira; tüketici korunmasında da zararlı ürünler, aldatıcı reklamlar, sağlığa zararlı ürün konularında ise 1.2 milyar lira ceza kesildi. Rekabet Kurulu da geçen yıl 2.6 milyar lira ceza kesti, rekabete aykırı işlem yapan firmalara" açıklamalarında bulundu
İHRACAT YOLCULUĞUNA DESTEK OLUYORUZ
Zirvenin açılışı konuşmasını da SABAH Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ile A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner yaptı. Doğaner ve Güngör, konuşmalarında küresel ekonomide Kovid-19 salgınıyla başlayan Rusya-Ukrayna savaşıyla derinleşen Gazze'deki katliamlarla yeni boyut kazanan sarsıntının devam ettiğini, tüm yaşanan bu gelişmelere rağmen Türkiye'nin ticaretini artırdığını, küresel mal ticaretinden aldığı payı tarihi yüksek seviyelere ulaştırdığını belirterek, "Türk ürünlerinin tanınmadığı, ihracatçıların ayak basmadığı yer neredeyse kalmadı. Bu tabii ki hem ihracatçıların önünü açan Ticaret Bakanlığı'nın politikalarının hem de 61 birlik çatısı altındaki 120 bini aşkın ihracatçının başarısıdır. Türk ekonomisine katkı sağlayan ihracatçıları bir kez daha yürekten kutluyorum. Biz de Türkiye'nin en büyük medya grubu olarak 3 yıldır Anadolu'nun birçok ilinde Ticaret Bakanlığının desteği ve koordinasyonunda düzenlediğimiz İhracat Zirveleri'yle bu yolculuğa destek oluyoruz" dedi.
GEMİ AVCILIĞI YAPANLAR SUSTU
İsrail ile ticaretin 2 Mayıs itibarıyla durdurulduğunu hatırlatan Bolat, şöyle devam etti: "Önce 1.019 üründe ve 54 grupta ihracatı durdurduk. Bu mesele siyaset malzemesi yapıldı. Buna siyaset istismarı olarak baksaydık seçimden önce ticareti durdururduk. Filistinlilerin ticaretini de düşünerek kısmi anlamda ihracatı durdurmuştuk. Buna rağmen, 'gemi kalktı, gemi gidiyor' gibi açıklamalarla gemi avcılığı yaparak istismar devam etti. 2 Mayıs'ta hükümet olarak ticareti tamamen durdurduk. Türkiye'nin tutumu dünyada vicdan sahibi herkes tarafından takdir edildi. Bu anlamda Türkiye dünyada da tek. Filistin ile AK Parti döneminde ticaret anlaşması, çifte vergilendirmeyi önleme ve yatırımların artmasına dönük anlaşmalar yapıldı. Şimdi İsrail'in STA anlaşmasını feshettiği belirtiliyor. Olabilir, biz kendi kararımızı aldık. Allah'a şükür ihracatımız artmaya devam ediyor, yeni pazarlar buluyoruz. İsrail Türkiye'nin kararından sonra enflasyon artışı ve mal bulamama sıkıntısı çekti. Türkiye'nin ciddiyetini görmüş oldular."
TAVUK FİYATINA SORUŞTURMA
TBMM'de stokçuluk ve fahiş fiyat ile ilgili düzenlemeleri içeren teklifin görüşüldüğünü hatırlatan Bolat, "Cezalarda 10 katı artışlar meydana gelecek. Stokçulukta bir takvim yılı içinde 3 kez yakalananlara kapatma cezası gelecek. Amaç caydırıcılık. Rekabet Kurulu da kartel, tekelcilik, hakim durumu kötüye kullanılmasına bakıyor. Şu anda tavuk sektörüyle alakalı büyük bir soruşturma tamamlanmak üzere" dedi.
KÖRFEZ'İN ALTI ÜLKESİYLE STA
İngiltere
ile Serbest Ticaret Anlaşması'nın (STA) güncellenmesi görüşmelerinin devam ettiğini anlatan Bakan Bolat, "10 Haziran'da heyet gelecek. Anlaşmayı hizmetler sektörünü ve yatırımları içine alacak şekilde genişletmeyi görüşüyoruz. Tarımda da karşılıklı bazı ürünleri kapsayacak şekilde müzakerelere başladık" dedi. Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar ile yapılan STA'nın yürürlüğe girdiğini söyleyen Bolat, "Ukrayna ile yapılan anlaşma iki ülke parlamentosunda onaylanacak. Moldova ile genişletme müzakereleri devam ediyor. 6 ülkeden oluşan Körfez İşbirliği Konseyi ile de görüşmelerimiz başladı" diye konuştu. AB'nin ithalatı düşmesine rağmen geçen yıl Türkiye'nin bölgeye ihracatının 2 milyar dolar arttığını belirten Bakan Bolat, ihracatçıların yaşadığı vize konusundaki sıkıntılarla ilgili de şunları söyledi: "İki hafta önce OECD Bakanlar Toplantısı'ndaydık. AB ile Türkiye arasında bakanlar düzeyinde Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu toplantısının yapılması teklifi yaptılar. Haziran bitmeden bu toplantıyı yapacağız."
