Emeklilikte yaşa takılan (EYT) milyonlarca vatandaşın yüzünü güldüren EYT düzenlemesi yasalaştı. Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp Resmi Gazete'de yayımlandığı günden itibaren koşulları tamamlayanlar emeklilik dilekçesi verebilecek. Yasadan 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı işe başlayanlar yararlanacak, yaş sınırı uygulanmayacak. Dilekçesini martın herhangi bir gününde verenlerin emekli aylıkları 1 Nisan'dan geçerli olmak üzere bağlanacak. SSK'lı çalışanlar önce işyerinden ayrılıp sonra emeklilik dilekçesi verecek. Mart ayında dilekçe verenler nisan ayındaki Ramazan Bayramı nedeniyle 1.100 lira tutarındaki ikramiyeyi de alacak. Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesine yönelik merak edilen soruların yanıtları şöyle:
EYT'LİNİN YOL HARİTASI
* EYT düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Başvuru süreci de bundan sonra başlayacak.
* Yasadaki şartları karşılayanlardan, sigorta kolu 4/a (SSK) olanlar emeklilik için ilk olarak mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak.
* İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek.
* Son olarak başvurular dosya bazlı incelenecek ve emekli aylığı bağlanıp bağlanmaması yönünde karar verilecek.
* Şartları karşılayıp emekliliğe hak kazananlara aylıkları en kısa sürede bağlanacak.
İŞVERENLER NE YAPACAK?
* EYT kapsamındakilerin işten çıkartma işlemlerinde normal emeklilik prosedürleri izlenecek.
* İşten çıkartmada 8 numaralı kod kullanılacak.
* İşveren emekli olan çalışanına hak ettiği kıdem tazminatını ödeyecek.
* EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.
* EYT ile emekli olanlar, 30 gün içinde aynı iş yerinde çalışmaya başlamaları halinde yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanabilecek.
EYT kapsamında emekli olanlar ne kadar aylık alacak?
Asgari
emekli maaşı 5 bin 500 lira. Mevcut sistemde prim ödeme gün sayısına, hizmet yılına, çalıştığı sigorta koluna ve kazancına göre herkese ayrı maaş bağlanabiliyor, kişi bazında değişiyor. Aylık bağlama oranları ortalaması 8 bin 733 lira olup, SSK emeklileri için 7 bin 797 lira, Bağ- Kur'dan emekli olanlar için 5 bin 811 lira, Emekli Sandığı'ndan emekli olacaklar da 12 bin 389 lira alacak.
Emeklilik başvurusunu nasıl yapacağım?
E-Devlet
sistemine girerek "gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesini" ardından da yeni başvuru sekmesini tıklayın. Tahsis talep türünde "yaşlılık aylığını" seçin. Seçimden sonra başvur butonuna basın. Maaş ödemesinin yapılacağı bankayı seçtikten sonra açıklama kısmına maaşınızı almak istediğiniz şubeyi yazın. Son aşamada "ileri" butonu ardından "başvur" butonuna basılarak bilgiler SGK'ya gönderilmiş olacak. Emeklilik hakkı kazananlara tahsis numarası verilecek.
Çok fazla başvuruda bulunulması nedeniyle aylıklar gecikir mi?
Sosyal
Güvenlik Kurumu başvuruların sorunsuz alınması, işlemlerin hızlı şekilde tamamlanması gerekli altyapı hazırlıklarını yapmış durumda. Ancak bu yıl için 2 milyon 250 bin kişinin başvuruda bulunacağı düşünüldüğünde incelemelerin zaman alması, ilk aylık ödemesinde gecikme olması söz konusu olabilir. İlk aylıkta gecikme olsa bile 1 Nisan'dan itibaren toplu ödeme gerçekleştirilecek. Kesinlikle bir hak kaybı söz konusu olmayacak. Yine aynı ayda Ramazan Bayramı dolayısıyla yatırılacak 1.100 liralık Bayram ikramiyesi de hesaplara yatırılacak.
Aynı işe devam konusunda herhangi bir süre sınırı var mı?
Emekli
olduktan sonra aynı işyerinde işe başlamak için 30 günlük süreniz bulunuyor. Bu süre içinde aynı işyerinde işe başlayanlar için beş puanlık destek primi desteği de verilecek. Bu destek çalıştığınız sürece devam edecek. Başka bir işyerinde çalışırsanız prim indirimi olmayacak.
Emeklilik dilekçemi 3 Mart'ta verirsem ilk aylığımı ne zaman alırım?
Dilekçeyi
1'inde ya da 31 Mart'ta vermek fark etmeyecek, Nisan ayında ilk emekli aylığını almaya hak kazanacaksınız.
Emeklilik dilekçemi elden vermem daha güvenli olur mu?
Sosyal güvenlik merkezlerine gidip kuyruk beklemeye gerek yok, emeklilik dilekçeleri e-Devlet'ten alınacak. Sürece ilişkin bütün işlemler buradan kolayca takip edilebilecek.
Prim günü eksiğimi Ağustos 2023 tarihinde tamamlayacağım. EYT'den yararlanabilecek miyim?
Yaş
dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek. Bugün için koşulları yerine getiremeyenler tamamladıkları tarihten itibaren emekliliğe hak kazanıp, dilekçe tarihini izleyen aybaşından itibaren aylığa hak kazanacak.
Başvuru süreci herkes için aynı mı işleyecek?
SSK'lı (4A) statüsünde çalışanların öncelikle çalıştığı işyerinden ayrılarak emekli dilekçesi vermesi gerekiyor. Emekli Sandığı kapsamında olanlar çalıştıkları kurumdan emekliye sevk onayı aldıktan sonra emekli olabilecek. SSK ve Bağ-Kur'lu olanlardan emekli aylığı hak kazananlara dilekçe verdikleri tarihten sonraki aybaşından itibaren aylık bağlanacak. Emekli Sandığı kapsamındakilerden hâlâ görevde olanların aylıkları yetkili makamdan alınan sevk onayı üzerine ilişiğinin kesildiği tarihi takip eden aybaşından başlatılacak.
EYT'liler de biriken izinlerinin parasını alabilir mi?
Emekli
olup işten ayrılacaklar biriken ücretleri varsa yıllık izin gibi haklarını da alarak işten ayrılabilir. Kullanılmayan yıllık izinlerin son brüt ücret üzerinden ödenmesi zorunluluğu bulunuyor. İzin ücretinden gelir vergisi ve prim kesilir.
EYT ile emekli olup çalışmaya devam edersem kıdem tazminatımı alabilir miyim?
İşverenın kıdem yükünü hafifletmek için EYT'lilerin hesaplarına doğrudan yatırılmak üzere Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek. Aynı işyerinde çalışmaya devam edenler için kıdemde iki seçenek söz konusu olabilir. Kıdem tazminatını alabilecekleri gibi, kıdemi almayıp aynı işyerinde çalışmaya devam edebilirler.
HAK KAYBI OLMAYACAK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, yaş şartının ortadan kalkmasıyla emekli olacakların maaşlarını nisan ayında alacağını açıkladı. Bakan Bilgin, "Herhangi bir endişeye gerek yok. Kimse bir hak kaybına uğramayacak" dedi. Başvuruların e-devlet üzerinden yapılabileceğini dile getiren Bilgin, bir sorunla karşılaşılması halinde bizzat başvuruda bulunulabileceğini söyledi.
