Milyonların yüzünü güldüren EYT yasasının ardından emeklilikte ikinci tarihi reform geliyor. Berber, kuaför, marangoz, bakkal, terzilerin de aralarında yer aldığı milyonlarca küçük esnafın emekliliği için gerekli prim gün sayısı SSK'lı çalışanlarla eşitlenecek.
Bağ-Kur'lular bu sayede 9 bin gün yerine 7 bin 200 günle emekli olabilecek. Böylece 5 yıl daha erken emeklilik imkânı doğacak. Prim uçurumunu kapatacak yasal düzenlemeyle emekliler arasında hem gelir hem de aylık bağlanma süresinde eşitlik sağlanacak.
YÜZDE 20 YÜKSEK AYLIK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in müjdesini verdiği küçük esnafı daha az primle emekli edecek modele ilişkin reforma son şekli verildikten sonra yasa teklifi haline getirilecek. SGK'lı çalışanlar Bağ- Kur'lu çalışan arasında 1.800 gün yani 5 yıllık süre farkı kaldırılarak emeklilik için gerekli prim süresi eşitlenecek. Prim düzenlemesiyle erken emeklilik imkânının yanı sıra yüzde 20 daha yüksek emekli aylığı almak mümkün hale gelecek. Milyonlarca esnafın heyecanla beklediği prim reformunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:
Emeklilik açısından Bağ-Kur ile SGK arasındaki farklar neler?
2008'de
gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur'lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi. Bu nedenle Bağ- Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor. SSK'da 7.200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor. Normal koşullarda SGK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş, sigorta tescil tarihi esas alınırken, Bağ-Kur da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor.
Bugün itibarıyla Bağ-Kur'dan SSK'ya geçsem emekli aylığım artar mı?
Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirmesine 3.5 yıl kalan Bağ-Kur'lu kalan 3.5 yılı (1.261 günü) prim ödemelerini SSK'lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK'ya çevirmiş olur. Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde edilir. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SSK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor.
Prim eşitlemesi bütün Bağ- Kur'luları mı kapsayacak?
Çalışma Bakanı Vedat Bilgin'in ifadelerine göre küçük esnafı daha az primle emekli edecek bir model üzerinde çalışılıyor. Reform paketiyle esnafın, emeklilik için gerekli prim gün sayısının SGK'lılarla eşitlenmesi öngörülüyor. Bu sayede Bağ-Kur'lular 9 bin prim günü yerine 7 bin 200 günde emekli olabilecek. Yapılacak düzenlemeyle iki sigorta kolu arasındaki bin 1800 günlük süre farkı kaldırılarak emeklilik için gerekli prim süresi eşitlenmiş olacak.
SSK ile Bağ-Kur'da kısmi emeklilik koşulları aynı mı?
SGK'da
8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlarda 3.600 günle emeklilik hakkı varken, Bağ-Kur'da en az 5400 gün prim ödemesi halinde emeklilik hakkı bulunuyor.
Emeklilik şartları ve hak kazanma koşulları standart hale mi gelecek?
Evet. Yapılacak düzenlemeyle hem farklı mesleklerde çalışanlar arasında bir eşitleme sağlanmış olacak hem de SSK, Bağ-Kur arasındaki prim gün farkı son bulacak. Prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişecek.
SSK ve Bağ-Kur'da hizmet sürelerim eşit. Hangi statüden emekli aylığı alabilirim?
1 Ekim
2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekliliğe hak kazanıyor. Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanıyor. Emekli aylığı alınacak zam ve ikramiyeler de ona göre hesaplanıyor.
SABAH'A "EMEK DOSTU" ÖDÜLÜ
Türk Metal-Sendikası 17. Genel Kurulu'nun ardından düzenlenen törende "Emek Dostu" gazetecilere ödül verdi. Sabah Gazetesi Muhabiri Hazal Ateş, sendikal hayata verdiği destek, çalışma hayatıyla ilgili bilgilendirici, bilinçlendirici haber ve yazılarıyla "Emek Dostu Gazeteci" ödülüne layık görüldü.
Türk Metal-Sen Genel Başkanı Pevrul Kavlak, emekçilerin, metal işçilerinin sesi olan basın mensupları, bilim insanları, aydınlara teşekkür ederken, "Gün oldu emekten, emekçiden basın emekçilerine gittik sesimiz olun, sesimizi duyurun dedik. Emeğin kutsallığına inanan, alın terine saygı duyan hiçbir dostumuz bizi geri çevirmedi. Hepsine şükran duyuyoruz" dedi. Törende, 11 ili etkileyen deprem felaketinin ardından bölgede arama kurtarma faaliyetlerine katılan işçilerden oluşan TOFAŞ, Türkiye Taş Kurumu, Taş Kömürü İşletmeleri arama kurtarma ekibini de emek özel ödülü takdim edildi.
