Hükümet sağlıksız yapı stokunu yenilemek için kentsel dönüşümde vatandaşa çifte fırsat sundu. Evini yenileyecek vatandaşın işini kolaylaştıracak bir dizi adım peş peşe atıldı. Geçen ay kentsel dönüşümü hızlandırmak için kredi limitleri artırıldı. Faiz desteği yükseltildi. Vatandaş evini kendisi dönüştürmek isterse 0.79 faizle kredi çekerek yenileyebiliyor. Hafta sonu da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 'Yarısı bizden' kampanyasını duyurdu. Vatandaş bu kampanyaya dahil olup konutunu TOKİ'ye yeniletmek isterse masrafının yarısını devlet üstlenecek. Kalanı için de vatandaşa iki seçenek sunulacak. Ya 10 yıl vadeyle TÜFE, memur maaş artışına göre aylık taksitle yeni evine kavuşacak ya da yüzde 0.79 oranlı krediyle dönüşümü yapacak.
TOKİ YAPARSA DESTEK NE?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın müjdelediği 'Yarısı bizden' kampanyasına başvurular başladı. Başvuru süreci 29 Mayıs'a kadar devam edecek. TOKİ eliyle yapılacak evler, 2 yılda vatandaşa teslim edilecek. 200 bin yerinde dönüşüm, rezerv alanda ise 100 bin konut yapılacak. Yerinde dönüşüm için talep toplanacak. 200 binden fazla başvuru gelirse kura çekilecek. Proje İstanbul'dan başlayıp 81 ile peyderpey yayılacak. Evlerinin riskli yapı tespitini yaptıran vatandaşların, dönüşüme giren evlerinin maliyetinin yarısını devlet karşılayacak. Örneğin, 100 metrekarelik 2+1 bir dairenin 1.5 milyon liralık maliyetinin 750 binini devlet hibe olarak verecek. 120 metrekare üç oda bir salon ev için ise devletin karşılayacağı tutar, 1 milyon 800 bin liranın yarısına tekabül eden 900 bin liraya çıkacak. Vatandaşa geri ödemede de kolaylık sağlanacak. Örneğin, yüzde 10'u peşin kalanı 10 yıl vadeli olarak ÜFE, TÜFE memur maaş artış oranlarından düşük olanını aşmayacak düzeyde güncellenecek rakamlarla borcunu ödeyebilecek. Yüzde 10'u peşin ödenen 750 bin liralık borçlanma için aylık taksit 5 bin 625 lira, 900 bin liralık borçlanma için aylık taksit 6 bin 750 lira düzeyinde gerçekleşecek. Vatandaş banka kredisiyle borçlanabilecek. Kamu bankalarında yüzde 0.79 faizle, 10 yıl vadeli kredi kullanma imkânı sağlanacak.
ÖRNEK ÖDEME PLANI
100 metrekarelik 2+1 daire
750 bin lira devletten
Kalan tutarın yüzde 10'u peşinat (75 bin lira)
5 bin 675 liradan başlayan 10 yıl vadeli taksit
Yüzde 0.79 faizle kredi kullanılırsa 10 yıl vadede sabit aylık taksit 9 bin 696 lira. Toplam geri ödeme ise 1 milyon 163 bin 592 lira.
120 metrekarelik 3+1 daire
900 bin lira devletten
Kalan tutara yüzde 10 peşinat (90 bin lira)
6 bin 750 liradan başlayan 10 yıl vadeli taksit.
Yüzde 0.79 faizle kredi kullanılırsa 10 yıl vadede sabit taksit aylık 11 bin 635 lira. Toplam geri ödeme ise 1 milyon 396 bin 311 lira.
YARISI BİZDEN KAMPANYASINA NASIL BAŞVURULACAK?
Mülk sahibi 26 Nisan- 29 Mayıs tarihleri arasında e-Devlet üzerinden başvuru yapacak.
Bakanlık uzmanları tarafından binanın ön incelemesi yapılacak ve keşif raporu hazırlanacak.
Gönüllülük esasıyla anlaşma sağlanan bina için protokol hazırlanacak, proje aşamasına geçilecek.
Ruhsat alma süreci başlayacak.
Binanın boşaltılmasıyla TOKİ eliyle başlatılacak inşa süreci en geç 2 yıl içinde tamamlanacak, bu süreçte 10 bin 500 TL taşınma ve aylık 5 bin 250 TL kira yardımı yapılacak.
İSTANBUL'DA TEK BİR RİSKLİ YAPI KALMAYACAK
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ve AK Parti İstanbul 1. Bölge Milletvekili Adayı Murat Kurum, Maksat Muhabbet Gençlik Programı'nda konuştu. "Yarısı Bizden" kampanyasını anlatan Kurum, yüzyılın dönüşüm projesini başlattıklarının altını çizerek, şunları kaydetti: "İstanbul'un kurtuluş projesidir. Bu sayede yeni yeşil alanlar, sosyal donatı alanları, parklar açacağız. Başvurularımız başlıyor. e-Devlet üzerinden başvurabileceksiniz ve orada herhangi bir başvuru ücreti yok. Üçte iki çoğunluğun sağlanması kaydıyla da eğer binamız riskiyse ön incelemesini yapacağız ve gidip orada vatandaşlarımızla protokol yapmak, sözleşme yapmak suretiyle üçte iki çoğunluğun sağlanması, yani rızaya dayalı dönüşümü TOKİ başkanlığımız eliyle yapacağız."
EV SAHİBİ YAPTIRIRSA DESTEK NE?
Geçtiğimiz ay Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, kentsel dönüşüm için destek paketleri açıklandı. Kentsel dönüşüm kredisi kapsamında kredi üst limitleri, konut yapım ve konut edinme kredilerinde 600 bin TL'den 1 milyon 250 bin TL'ye yükseltildi. Yani vatandaş ucuz maliyetle kamu bankalarından 1 milyon 250 bin TL çekebiliyor. Birden fazla evi olan için ise faiz desteğiyle sağlanacak toplam kredi tutarı en fazla 3 milyon TL olabiliyor.
FAİZİN YARISI DEVLETTEN
Paket kapsamında, faiz oranı yüzde 1.49 olarak uygulanıyor. Ancak sağlanan devlet desteğiyle hak sahiplerinin ödeyeceği faiz oranı düşüyor. Bu kapsamda, 10 yıl vadeyle sunulacak konut yapım kredilerinde ilk konut için hak sahibinin ödeyeceği faiz oranı yüzde 0.79, devlet katkısı oranı yüzde 0.70. Daha sonraki konutlar için en fazla 3 milyon liraya kadar hak sahibinin ödeyeceği faiz oranı yüzde 0.89, devlet katkısı oranı yüzde 0.60 olarak uygulanıyor. 800 bin liraya kadar 7 yıl vadeyle sunulacak işyeri yapım kredileri ile 350 bin liraya kadar edinme kredilerinde de hak sahibinin ödeyeceği faiz tutarı yüzde 1.09, devletin katkısı da yüzde 0.40 olarak uygulanıyor. Öte yandan, güçlendirme kredisi de kullanılabiliyor. 320 bin liraya kadar olan kredilerde hak sahiplerince ödenecek faiz oranı yüzde 0.99, devlet katkısı oranı da yüzde 0.40 olarak belirlendi.
DÖNÜŞÜM KREDISINE BAŞVURU NASIL YAPILACAK?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yetkilendirdiği denetim kuruluşlarına başvuru yaparak, binanın risk tespiti yaptırılacak.
Tespit sonrasında bina riskli ise dönüşüm süreci başlıyor. Binaların yıktırılması için maliklere 60 gün süre veriliyor. Bu süre içinde riskli binaların yıktırılıp yıktırılmadığı kontrol ediliyor, yıktırılmamış ise 30 günden az olmak üzere ek süre tanınıyor. Sonrasında ise elektrik, su, doğalgaz kesiliyor ve yıkım gerçekleşiyor.
Kredi desteğinden faydalanmak için binanın anlaşma ile tahliye edilmesi şartı aranıyor.
Hak sahibi vatandaşların 3'te 2 çoğunlukla dönüşüm için bir müteahhit firma ile yapım ya da kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalaması gerekiyor.
Yeni yapım sürecine giren vatandaş bakanlıkla protokol imzalayan bankalara başvuru yaparak kredi imkânına kavuşuyor.
Hak sahipleri tarafından geri ödemesi gerçekleştirilmeyen krediler için faiz desteği ödemeleri durduruluyor.
