Türkiye'de kamu ve özel sektör, Avrupa Birliği (AB) Yeşil Mutabakatı ve Paris İklim Anlaşması'na uyum için atılacak adımlara odaklanırken, 2023'te finanstan ticarete, turizmden ulaştırmaya kadar yeni projeler uygulamaya konulacak.
2020 yılı sonrası iklim değişikliği rejiminin çerçevesini oluşturan Paris İklim Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinin üzerinden 6 yıl geçti. 4 Kasım 2016'da yürürlüğe giren anlaşma, küresel sera gazı emisyonlarının azaltılmasını ve iklim değişikliği tehlikesine karşı küresel sosyoekonomik dayanıklılığın güçlendirilmesini hedefliyor.
Türkiye'nin de taraf olduğu anlaşmaya uyum için çeşitli sektörler yoğun çalışma yürütüyor.
2023-2025 yıllarına ilişkin Orta Vadeli Program, 2023 Yılı Bütçesi ve ilgili kurumların strateji belgeleri ışığında yürütülen çalışmalarla Türkiye'nin 2053 yılı için net sıfır emisyon taahhüdünü yerine getirmesi, AB Yeşil Mutabakatı'na uyum sağlanması, iklim değişikliği ve çevre konularındaki farkındalığın artırılması öngörülüyor. Bankacılıktan ticarete, ulaşımdan turizme kadar farklı alanlarda çalışmalar için yol haritası çizildi.
"YEŞİL BANKACILIK" UYGULAMALARI GELİŞTİRİLECEK
Yeşil dönüşüm kapsamında finans sektöründe yeni araçlar devreye alınacak. Bu kapsamda yeşil ve sürdürülebilir borçlanma aracı ihraçlarının uluslararası finansal piyasalardaki en iyi uygulamalar ve standartlarla uyumlu şekilde yürütülmesi hedefiyle Yeşil Borçlanma Aracı, Sürdürülebilir Borçlanma Aracı, Yeşil Kira Sertifikası, Sürdürülebilir Kira Sertifikası Rehberi yayımlandı.
Dış ticarette rekabetçiliğin artırılması ve tedarik zincirlerindeki konumun güçlendirilmesine yönelik politikalar, çevresel faktörler de göz önünde bulundurularak Yeşil Mutabakat Eylem Planı'na uygun biçimde yürütülecek.
AB Yeşil Mutabakatı'na uyum kapsamında yeşil bankacılık uygulamalarının geliştirilmesi için strateji oluşturma, kurumsal yapılanma, risk yönetimi, raporlama ve kamuoyuna açıklama alanlarında rehberler hazırlanacak.
"YEŞİL OSB" HEDEFİ
Yürütülen politika ve alınan tedbirler kapsamında, net sıfır emisyon hedefine giden yolda orta vadeli düşük karbonlu büyüme stratejisi ortaya konulacak, sektörlerin yeşil dönüşüm için ihtiyaç duyacağı ilave yatırım miktarı tespit edilecek ve rekabet güçlerinin korunması amacıyla çeşitli destek mekanizmaları planlanacak.
AB'nin Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizmasına geçiş dönemi iyi değerlendirilerek bundan hızlı etkilenecek sektörler için en düşük maliyetle emisyon azaltımına yönelik politikalar hayata geçirilecek.
Yeşil hidrojen ve enerji depolama gibi emisyon azaltılmasına katkı sağlayan teknolojilerin yatırım ekosistemi geliştirilecek ve yeşil dönüşüme iş gücü piyasasının adil geçişinin sağlanması için gerekli önlemler alınacak.
Yeşil Organize Sanayi Bölgesi ile Yeşil Endüstri Bölgesi Sertifikasyon Sistemi tamamlanarak, çevreye duyarlı, sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi alanları oluşturulmasına hız verilecek.
Çevresel olarak sürdürülebilir bir iktisadi faaliyetin taşıması gereken nitelikleri belirleyen ve yeşil boyamaya karşı koruma sağlayacak, uluslararası ortak bir sınıflama sistemiyle uyumlu "ulusal yeşil taksonomi mevzuatı" hazırlanacak.
Verimliliği artıran ve atık yönetimine katkıda bulunan döngüsel ekonomiye geçiş için bütüncül bir Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı hazır hale getirilecek.
YEŞİL TEKNOLOJİ AR-GE PROJELERİNE DESTEK
Sektörlerin mevcut en iyi teknikler ve en iyi çevresel uygulamalar çerçevesinde düşük karbonlu üretime geçişi için yol haritaları hazırlanacak ve uygulamalar teşvik edilecek.
2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda sürdürülen Ulusal Katkı Beyanı ve Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi ve Ulusal İklim Değişikliği Eylem Planı hazırlık çalışmaları, kalkınma planı başta olmak üzere üst politika belgeleriyle uyumlu olacak şekilde tamamlanacak.
Yeşil dönüşüm altyapısının oluşturulması için başta tarım, sanayi, ulaştırma ve enerji olmak üzere çeşitli sektörlerde yeşil teknoloji AR-GE projeleri desteklenmeye devam edilecek.
İklim finansmanına erişim imkanları özel sektörün ihtiyaçları dikkate alınarak genişletilecek, verimlilik artıran, dönüştürücü nitelikli, katma değeri yüksek, sera gazı emisyon artışını sınırlayan ve yeşil becerileri artıran yatırımlara öncelik verilecek.
Başta ihracat yapan KOBİ'ler olmak üzere firmaların yeşil dönüşüme uyumlarını kolaylaştırmak üzere destek mekanizmaları geliştirilecek, üretilen ürün ve hizmetlerin değer zincirindeki çevresel ve sosyal risklerin ölçülmesi, analizi ve yönetimi konusundaki kapasite geliştirilecek.
TARIM SİGORTASININ KAPSAMI GENİŞLETİLECEK
İklim değişikliğinin oluşturacağı olumsuz etkilerden ülke tarımını ve çiftçileri korumak için tarım sigortasının koruma altına aldığı ürünler ve riskler bazında kapsamı genişletilecek.
Sıfır atık uygulamaları hane halkını da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılacak.
Karbon emisyonunun azaltılmasına yönelik orman varlığının artırılmasına, yeni yutak alanların oluşturulmasına devam edilecek, fidan ve tohum üretim ve ihracat kapasitesinin artırılmasına yönelik yatırımlar sürdürülecek.
Net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda korunan alan büyüklüğü artırılarak doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve biyolojik çeşitliliğin korunması sağlanacak.
ULAŞTIRMADA DA YEŞİL DÖNÜŞÜM YAŞANACAK
Demir yolu ulaştırması ve kent içi ulaşım başta olmak üzere düşük karbonlu ve sürdürülebilir ulaşım sistemine geçişi kolaylaştıracak teknolojik dönüşümlere yönelik projeler geliştirilmesi öngörüldü.
Taşımacılıkta geleneksel yakıt kullanımının azaltılmasını teminen çok modlu taşımacılık terminalleri oluşturularak çevreye duyarlı yol projeleri uygulaması hayata geçirilecek.
Türkiye deniz ticaret filosunun gençleştirilmesi ve geliştirilmesi ile yeşil liman uygulamasına yönelik teşvikler sağlanacak, Türk denizlerinde düşük emisyon bölgesi çalışmalarına yönelik önlemler alınacak.