Türkiye'de son dönemde otomobil fiyatlarında yaşanan yükseliş ve araç bulamama probleminin perde arkası merak ediliyor. Sabah Gazetesi Yazarı Yavuz Donat da, bugünkü yazısında otomobil piyasasındaki stokçuluk ve fırsatçılığı kaleme aldı.
İşte Yavuz Donat'ın 'Otomobil... Stok... Ve 'İşin Aslı' başlıklı yazısı:
Otonomi... Başkent Ankara'da... Avrupa'nın en büyük otomotiv ticaret pazarı ve yaşam merkezi... 600 galeri... 12 bin araç... "Sıfır" kilometre de var, "ikinci el" de.
"Dünü" Otonomi'de geçirdik.
1. Türkiye'de, otomobil sektöründe, "stokçuluk" olduğu bir gerçek... Fırsatçılar... Durumdan vazife çıkaranlar.
2. Bunlar... Kesinlikle "galericiler" değil... Galericinin sermayesi belli... Araç stoklayacak ekonomik gücü yok ki.
3. Stokçular... "Parayla oynayanlar." Para dediysek, "Türk Lirası" değil... Euro... Dolar... "100 milyon... 500 milyon... Milyar dolar."
4. "Konuyu" biraz daha açalım... Bu işin arkasında, "yabancı parmağı" var... Türkiye'de ortaklığı bulunan, "büyük yabancı gruplar."
Biz dün, "çok şey" dinledik.
"Görevliler... Sorumlular... İlgililer" zahmet edip Otonomi'ye uğrarlarsa... "Türkiye üzerinde oynanan oyunu" görürler.
Söz galericide
Aydın Erkoç... Otonomi Yönetim Kurulu Başkanı.
"Galerisi" var... Aydın Otomotiv.
Niyazi Berktaş... Otonomi Başkan Yardımcısı... Onur Motorlu Araçlar.
Salih Kılınç... Salih Otomotiv.
Ve daha pek çok, "otomobil satıcısı."
Ankara dışından gelen de vardı... Örneğin Abdullah Kandemir... Diyarbakırlı... Uzman Otomotiv.
İşte anlattıkları:
Galericinin derdi, "Günde birkaç otomobil" satabilmek.
Galerilerdeki araç sayısı... 5... 10... "Taş çatlasa 20."
Galericinin, "Eti ne, budu ne?" Yüzlerce aracı stoklayacak.
Stokçular... "Para ile oynayıp büyük para kazananlar."
Fotoğraf
Niyazi Berktaş... Yaz döneminde... Ayda, "20 otomobil" satıyormuş.
Şimdi... "Ayda 10 otomobil" satabiliyor.
Diğer galerilerde de durum farklı değil.
İşte, "Sektördeki daralmanın fotoğrafı."
İç ticaret
O tonomi'den bir başka görüntü...
"İşler" yavaşlayınca... "Dışarıdan" otomobil bulamayan galericiler, birbirleriyle "alışverişe" başlamışlar.
Müşteri bulan esnaf, bir başka galeriden otomobil alıyor... Satıyor.
"Eskiden" böyle bir şey yokmuş... Son zamanlarda ise... "Moda."
Güncelleme
Otomobil fiyatına zam yapılmıyor... Fakat... Galerideki aracın fiyatı da giderek artıyor... Bu nasıl iş?
Aldığımız yanıt:
- Araç fiyatı kendini koruyor... Kuyumcuya gidince çeyrek altını, "Geçen ayki fiyatla" alabiliyor musunuz? Altın fiyatı her gün kendisini nasıl güncelliyorsa, otomotiv sektörü de öyle.
Fiyatlar tam gaz
Diyelim ki... Bayram öncesinde... Temmuz'da... Otonomi'ye geldiniz ve... "Mercedes... C-200" aldınız... 2016 model... Dizel... Otomatik vites.
Galeriye ödediğiniz para... 450 bin liraydı.
Şimdi... Aynı aracı... Aynı galeriye getirdiniz... Galerici, "850 bin liraya" almaya hazır.
4 ayda 2 katı
Yine Temmuz'da, "BMW" satılmış... 5.30... Benzinli... 2017 model... 65 bin kilometrede... "740 bin lira."
Aydın Erkoç, dün dedi ki:
"Sattığım bu aracı, bugün 1 milyon 450 bin liraya alırım."
Orta direk otomobilleri
Bir otomobil gösterdiler... "Herkesin sevgilisi" diyerek, "Volkswagen Golf."
Temmuz'da 250 bine satmış... 1.6 motor... Dizel... 70 bin kilometre... 2021 model.
Şimdi... "Aynı model" aracın fiyatı... 500 bin lira.
Galeride, "Hyundai" gördük... Beğendik... İ-20... Otomatik vites... 1.4 motor... 2020 model... 5 bin kilometrede.
Galerici... "370 bin lira" dedi... Ve ekledi:
- Aynı aracın benzerini Eylül'de 220 bin liraya satmıştım.
1 ay öncesi
Editörümüz Yaşar Önel ile birlikte gezdik... O galeri senin, bu galeri benim.
Toyota Corolla... 2020 model... 1.6 motor... Otomatik vites... 8 bin kilometrede... Fiyatı, "415 bin lira."
Niyazi Berktaş:
- Bu özellikteki araç, çok eski değil, Kasım'da 320 bin liraydı.
Dolap döndürenler
Aldıkları belli, sattıkları belli... Giderler belli, gelir belli... Kâr belli.
Her şey, "kayıt altında."
"Sektörde" bir dolap dönüyorsa... Döndüren galerici değil.
Galericinin, "300... 500 aracı" alıp stoklayacak "Ne parası var ne de yeri."
Galerici... Diğer esnaf gibi...
Son örnek
Temiz... Beğendik... Audi-6... Modeli 2016... Kilometresi 63 bin.
Fiyatını sorduk... "1 milyon 300 bin lira."
Galerici... "Aynı marka... Aynı özellikteki aracı" Ağustos'ta 650 bin liraya sattığını söyledi.
İşte... "Piyasanın hali."
Kaostan para kazananlar
İşler, iki ay öncesine göre... "Yarı yarıya" düşmüş.
Galericilerden biri dedi ki:
- Eskiden haftada 7-8 araç satıyordum... Şimdi 2-3 araç satınca, "Çok şükür" diyorum.
Galericiye, "stokçuluktan" söz edecek olduk... Tepki gösterdi:
- İkinci el otomobil ticareti yapandan stokçu olmaz... Mesleği araç alıp satmak olan esnaf. stokçuluk yapmaz... Yapamaz... Sermayesi yetmez... Stokçunun kim olduğunu öğrenmek isteyen, "Yabancı oyunculara... Fon şirketlerine... Onların Türkiye'deki ortaklarına" baksın... Onlar krizden para kazanıyorlar... Hatta, "Kaos, kriz çıksın diye ellerinden geleni yapıyorlar."
Traktör piyasası
Galericiler... Otonomi Başkanı Aydın Erkoç... Yardımcısı Niyazi Berktaş ile vedalaşırken... Bir "traktör" gördük... Takıldık:
- Gelmişken eli boş dönmeyelim... Bari şu traktörü alalım.
"Ucuz" dediler:
- Otomotiv piyasasında, bir tek, küçük traktörlerin fiyatı artmadı... Büyük traktörlerinki arttı... Onları büyük çiftçiler alıyorlar... Büyük çiftçide para var... Küçük traktör, bağ-bahçe işlerinde kullanılıyor, küçük çiftçinin işine yarıyor... Onlarda ise para yok.