Sabah Gazetesi Ekonomi Yazarı Feride Cem'in moderatörlüğünde gerçekleşen Türkiye'nin potansiyeli ve ihracatın finansmanı panelinde Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya, Türk Eximbank Genel Müdürü Ali Güney ve İhracatı Geliştirme A.Ş. (IGE) Genel Müdürü Kasım Akdeniz, Akdeniz İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı Refik Onur Kılıçer konuşmacı olarak yer aldı.
İhracatla ilgili genel politikalarının belirlenmesinin en önemli görevleri olduğunu ve bunu sivil toplum kurumlarıyla geliştirdiklerini belirten Mehmet Ali Kılıçkaya, ortak heyetler, alım heyetleri gibi faaliyetlerle ihracatın geliştirilmesi için çalıştıklarını kaydetti. İhracat desteklerinin nakit verildiğini ve bunların hibe olduğunu vurgulayan Kılıçkaya, "Tüm bu destekleri 14 farklı mevduattan sadeleştirdik ve çerçeve bir kararda topladık. Çok daha anlaşılır bir mevzuatla önümüzdeki dönemde destekleri yöneteceğiz. İkincil mevzuatta da belgeleri ve başvuruları belirleyeceğiz" dedi.
HEDEF ÜLKELERE ARTI DESTEK
Destek oranını da sadeleştirerek yüzde 50 ve 75 olarak iki temel destek oranı belirlediklerine vurgu yapan Kılıçkaya, "Hedef ülkeler için ilave 20 baz puan destek vereceğiz, hedef sektörler olursa da 5 puan daha destek uygulayacağız. Uzak ülkeler stratejisindeki 18 ülkedeki destekler ise daha yüksek oranlı olacak" diye konuştu. Yurtdışı fuar desteğinin en çok kullanılan destek olduğunu kaydeden Kılıçkaya, yurtdışı yerleşik şirkete ait marka alım desteğinin ise çok bilinmediğini, ancak bu destekten faydalanmanın önemli olduğunu vurguladı.
Marka ve Turkuvaz destek programının ise destek programlarının en önemlisi olduğunu, tüm destekleri içerdiğini ve kurumsal bir yönetim sistemi olduğunu söyleyen Kılıçkaya, şöyle devam etti: "Belli büyüklüğe gelmiş firmaları hedefliyoruz. Marka yönetimi, finansal yönetim gibi 10 temel kriterde bağımsız şirketlere denetleterek, bu firmaları şampiyonlar ligine, küresel rekabete hazırlıyoruz. E-ticarete de destek verme konusundaki hazırlığımız Cumhurbaşkanlığı'nda bulunuyor."
NAKDİ KREDİDE 8. BÜYÜK BANKA
Türk Eximbank Genel Müdürü Ali Güney ise Eximbank'ın tek resmi ihracat destek kuruluşu olduğunu belirterek, "1987'den bu yana ihracatçıları nakdi kredi, alacak sigortası gibi ürünlerle desteklemeye devam ediyoruz. Tek amacımız dış ticaret fazlası veren Türkiye doğrultusunda global rekabete karşı ihracatçıları desteklemek ve ihracatı artırmak" diye konuştu.
Geçen yıl Eximbank olarak desteklerinin 46.1 milyar dolar olarak gerçekleştiğine vurgu yapan Güney, şu bilgileri verdi: "Kredi hacminde Türkiye'de nakdi kredi büyüklüğü olarak 8'inci büyük bankayız. 2021 yılında 22.5 milyar dolarlık nakdi kredi desteği verdik ve ihracat kredilerinin yüzde 52.3'ü bankacılık sektöründe Eximbank tarafından karşılandı. Toplam verilen kredilerin aktif içindeki payı yüzde 89. Dolayısıyla bankacılık sektöründe uzak ara en yüksek kredi büyüklüğü olan bankayız. Aslında tüm imkânlarımızı ihracatı desteklemek için kredi olarak veriyoruz. Yüzde 10 miktarı ise günlük operasyonel ve nakit ihtiyacı olarak kullanıyoruz."
POZİTİF AYRIMCILIK
İhracat alacaklarını tahsilat riskine karşı sigortalayarak bertaraf ettiklerini söyleyen Güney, 232 ülkede 65 binden fazla alıcıyı alacak sigortası kapsamına aldıklarını dile getirdi. Güney, "7 ayda 11.6 milyar dolarlık nakdi kredi verdik, Alacak sigortasında işlem hacmimiz 15.3 milyar dolar oldu. Yılsonunda alacak sigortası hacmi nakdi kredi hacmini aşacak" şeklinde konuştu.
Krediden büyükler faydalanıyor, küçükler erişemiyorlar eleştirisi yapıldığını hatırlatan Güney, şöyle devam etti: "Amacımız ihracatçı firma sayısını artırmak. Sahadaki satış ekiplerimize de ciddi hedefler verip takip ediyoruz. İlk altı ayda geçen yılın altı ayına göre desteklerden faydalanan ihracatçı firma sayısı yüzde 110 arttı. 2018'de toplam destekten faydalanan 11 binken, şu anda 15 bin firmanın üzerine çıktık. KOBİ'lerin toplam destekten faydalananlara oranı 2017'de yüzde 60'ken bugün yüzde 80'in üzerine çıktı. KOBİ'lere pozitif ayrımcılık yapıyoruz. Değerlendirme süreçlerini öne alıyoruz, TL kredileri öncelikli onlara kullandırıyoruz."
20 BANKA DA SİSTEME KATILDI
IGE Genel Müdürü Kasım Akdeniz, büyümek ve istihdamı artırmak için yeni yatırımlara, kapasite artırımına, bunun için de finansmana ihtiyaç olduğunu belirterek, "Arz tarafında banka kredileri var. Bankaya gidince en önemli problem özellikle KOBİ'ler açısından teminat verme problemi. Toplam kredilerin yüzde 23'ü KOBİ'lere veriliyor. Yani Türkiye'de her 1.000 girişimin 998 tanesi KOBİ ama toplam kredilerden aldığı pay yüzde 23. Neredeyse bankacılık sektörünün tüketici kredilerine ayırdığı kısım kadar bir büyüklük.
Eximbank hariç bankalarca kullandırılan toplam ihracat kredilerinin sadece yüzde 6'sı KOBİ'lere gidiyor. IGE'nin kuruluş amacı da burada yatıyor. İhracatçının toplam kredilerden aldığı payı artırmak ve ihracat kredilerinde de ihracatçı KOBİ'lerin payını artırmak. Bunu bankacılık sektörünün kendi iç dinamiklerini kullanarak yapacağız. IGE olarak bankacılık sektörünün elindeki fonları ihracata yönlendirmek için bu kredilerdeki riskini üstlenerek bankaların bunu kullanmasını sağlamayı hedefliyoruz. İhracatçı KOBİ'lerin finansmana erişimini kolaylaştırmayı ve sürdürülebilir kılmayı amaçlıyoruz. Kasım 2021'de kurulduk, Mart 2022'de Eximbank üzerinden ilk kefaletimizi üretmeye başladık. Temmuzda yaptığımız genel kurulda bankaları da içeri aldık. 20 banka sisteme katıldı. Eylülden itibaren diğer ihracat kredisi kullandıran bankalara kefalet vereceğiz.
65 milyarlık kefalete dayalı kredi yaratma imkânımız var. Eximbank ile 22 milyarlık KOBİ'lere yönelik paket yaptık. Yılsonuna kadar başvurabilirsiniz" dedi. Borçlarını ödeyen ve ihracat yapan tüm ihracatçı firmaların kendilerinin kredi teminatı için yaptıkları modellemelerden geçebileceğini vurgulayan Akdeniz, ret ya da onayın ise el değmeden objektif olarak sistem tarafından verildiğini dile getirdi. Akdeniz, Eximbank ile oluşturdukları sisteme gelen 1.852 başvurunun 1.725 tanesini onayladıklarını, 114 firmanın ret aldığını ve 1.521 adedine Eximbank'ın da kredi kullandırdığını sözlerine ekledi.
4 MİLYAR DOLARI GEÇERİZ
Akdeniz İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı Refik Onur Kılıçer ise 8 ana sektör ve 5 il kapsamında çalıştıklarını, 23 bin ihracatçıları olduğunu kaydederek, Türkiye'nin beşinci büyük birliği olduklarını söyledi. İlk 7 ayda yüzde 40'lık artışla ihracatta 12 milyar dolara ulaştıklarını belirten Kılıçer, "Seneyi 20 milyar doları geçerek kapatmayı düşünüyoruz. Kayseri yüzde 18'lik büyüme sağladı ama yılsonu itibariyle Kayseri'nin de 4 milyar doları geçmesini umuyoruz" dedi.
Rusya'yla ihracatı ruble ile gerçekleştirmenin çok önemli olduğunu kaydeden Kılıçer, geçen yıla göre Rusya'ya ihracatta yüzde 200 artış yaşadıklarını kaydetti. Kılıçer, siparişlerin Türkiye'ye kaymaya başladığını dile getirerek, Avrupa resesyona girer ve bu durum Türkiye'yi etkilerse Rusya'nın bir fırsat olacağını, yönlerini de Amerika'ya çevirdiklerini vurguladı. Ölçek büyütmek için yatırım yapılması gerektiğini ve yeni pazarlara girmeyi hedeflediklerini belirten Kılıçer, "Sektörler ağırlıklı KOBİ'lerden oluşuyor, özsermaye ve ihracattan kazandığımızla bir yere kadar... İhracatçının finansmanda önü açılmalı" dedi.
