Türkiye'de kiralardaki hızlı artışlar gündemdeki yerini korurken gayrimenkul sektörünün çatı kuruluşu Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER), erişilebilir kiralık konut sorununa çözüm bulmak için, kamu-özel iş birliği yöntemi ile geliştirdiği "GYODER Yeni Konut Modeli"ni tanıttı. Kiralık konut problemini çözmek için ellerinden geleni yapacaklarını söyleyen GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, "Bu bizim toplumsal sorumluluğumuz. Bu model, arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürüyor. Kira bedeli için üst limitler konularak on binlerce düşük kiralı konut üretilebiliriz. Bugünün şartlarından örnek verirsek kiralar İstanbul'da 10-12 bin liraya, hatta bunun da altına inebilir" dedi.
MALİYET YÜZDE 50 AZALIYOR
Konut üretme sürecinde en büyük maliyetin arsa olduğunu anlatan Mehmet Kalyoncu, yeni modeli şöyle anlattı: "Şu anda Türkiye ortalaması yüzde 50 seviyelerinde. Kamu kuruluşlarının, yerel yönetimlerin veya benzeri kurumların elindeki arsalar, belli bir dönemde kamu-özel işbirliği yöntemi ile değerlendirilerek ve bir kira tarifesiyle belli üst limitler konularak on binlerce düşük kiralı konut üretilebilir. Bu noktada GYODER Yeni Konut Modeli'ni oluşturduk. Yap-işlet-devret modeliyle, bireysel değil kamusal kiraya veren yapısını oluşturuyoruz ve kiracıyla kiraya veren arasındaki problemleri ortadan kaldırıyoruz. Bu model, arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürüyor." Kamu ve özel sektör işbirliği modeliyle kullanıma açılacak arsalarda konutların üretilmesi sağlanırken, arsaların mülkiyeti devlette kalıyor. Kiralar ise devletin hakkaniyetli denetimine ve kurumsal firmaların yönetimine veriliyor. Bu modelle konut üretimlerinin 1 yıl içinde tamamlanması hedefleniyor. Bu sayede düşük kira rakamlarıyla çevredeki yerleşim yerlerinin de ucuzlaması sağlanmış olacak. Kalyoncu, "Bu sayede orta ve orta alt gelir grubunun hane halkı gelirinin yüzde 30-50'sini aşmayacak bir formülle barınma çözümü sunmuş olacağız" değerlendirmesini yaptı.
SİSTEM NASIL IŞLEYECEK?
Kamu, özel sektöre kiralık konut üretimi için arsa tahsis edecek. Arsalar izin ve imar süreçleri tamamlanmış, ruhsatlandırılmaya hazır veya ruhsatı alınmış biçimde hazırlanacak.
İhalede iyi teklifi veren özel sektör proje geliştirmeye hak kazanacak.
Arsanın üst kullanım hakkı özel sektörde olacak, mülkiyet devlette kalacak.
Devri alan özel sektör, proje için Özel Amaçlı Şirket (ÖAŞ) kuracak. Geliştirici firma, finansmanı bulma, tasarım, inşaat, bakım ve onarımından sorumlu olacak.
Kira ücretleri ve kiralama kriterleri devlet tarafından belirlenecek ve denetlenecek.
Sözleşmeler istenirse 3 yıl ve üzeri olabilecek. Sözleşme süresi sonunda konutların mülkiyet hakkı devlete devredilecek.
KİRA PİYASASI RAHATLAR
Gayrimenkul sektörünün kira konusuna odaklanması gerektiğine dikkat çeken Kalyoncu, "Bodrum'da villa projesi yapmak yerine İstanbul'un merkezinde düşük kiraya konut üretmek sektörün en önemli meselesi olmalı. İstanbul'un son arsalarını toplumsal menfaati ön planda tutarak değerlendirmeliyiz" dedi. Modeli kamu ile de paylaşacaklarını belirten Kalyoncu, "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'na görüşmeye gideceğiz. Bakanlıkların yanında yerel yönetimler de bu modele dahil olabilir. İstanbul'da üretimin yüzde 10'u önerdiğimiz erişilebilir konut modeli ile yapılırsa kira piyasası rahatlar" ifadelerini kullandı.
