Savunma, enerji, turizm ve altyapı geliştirme konularında ortak projeler için çalışmalar yürüten Türkiye ve Endonezya birbirleri için aslında 'bölgesel bir kapı' olarak dikkat çekiyor. Endonezya için Türkiye Avrupa ve Orta Doğu'ya açılan bir kapı. Türkiye için ise Endonezya, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) pazarına giriş noktası. Malezya, Filipinler, Tayland, Endonezya ve Singapur bu ülkeler arasında.
HEDEF 10 MİLYAR DOLAR
Dış ticarette iki ülke arasında ticaret hacmi beklentisi 10 milyar dolara çıktı. Halihazırda Endonezya ve Türkiye arasındaki ticaret hacmi 3 milyar dolar seviyesinde. Türkiye aleyhine bir tablo var. 2.8 milyar dolarlık ithalata karşın 385 milyon dolarlık ihracat yapılıyor. 10 milyar dolar ticaret hacmi hedefi de aslında daha dengeli bir ticaret için şart. Türkiye'nin başlıca ihracat ürünleri, tütün mamulleri, buğday unu, bor mineralleri, halıkilim, mermer ve makinalar iken başlıca ithalat ürünleri, sentetik iplik, dokuma kumaş, doğal kauçuk, palm yağı, kağıt ve kağıt hamuru ile ayakkabı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği ziyarette iki ülke lideri, 10 milyar dolar hedefine ulaşma kararlarını teyit etti. Bu hedefe, ilk aşamada 2026 yılına kadar iki ülke arasında sınırlı tercihli ticaret anlaşması, sonraki aşamada ise Türkiye-Endonezya Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması'na (CEPA) yönelik tercihli ticaret planı geliştirilerek ulaşılabileceği kaydedildi.
99 FİRMA YATIRIMI VAR
Yatırımlar açısından da iki ülke arasında gidilecek çok yol var. Endonezya Yatırım Bakanlığı verilerine göre 2022 yılı sonu itibariyle Endonezya'da 80 Türk sermayeli firma bulunuyor. Türkiye'de ise 19 Endonezya sermayeli şirket faaliyet gösteriyor. Türkiye'nin Endonezya'daki toplam yatırımları 144.1 milyon dolar. Gelişme potansiyeli olan alanlar ise enerji ve savunma sanayi.
SAVUNMADA İŞ BİRLİĞİ
Türkiye'nin son 20-30 yıl içerisinde gerçekleştirdiği teknolojik atılım, savunma sanayisinde dışa bağımlılığının çok ciddi oranda azalması Endonezya'da da dikkat çekiyor. Türkiye'nin savunma ürünlerine ilgi ve talep var. İki ülke arasında bu açıdan stratejik ortaklık planlanıyor. Türk Havacılık ve Uzay Sanayi'nin (TUSAŞ) Endonezya'da bir şirketi var. Türkiye tanklar ve zırhlı araçlar gibi kara harp araçlarının yanı sıra hızlı saldırı botları gibi deniz harp araçlarının ortak üretiminde de işbirliği yapıyor. İki ülkenin savunma sanayisi şirketleri arasında Endonezya Kara Kuvvetleri'nin kullanımı için iki yıllık sürede 18 tank üretilmesine yönelik bir anlaşma imzalanmıştı. Bu tankların, 10'u Türkiye'de, 8'i ise Endonezya'da üretiliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Endonezya Devlet Başkanı Prabowo Subianto'nun toplantısı sonrasında birçok alanda işbirliğini kapsayan 64 maddelik ortak bildiri yayınlandı. Orada enerji de ön plana çıkan sektörlerdendi. İki ülkenin enerji alanındaki ilgili ajansları bir araya gelecek. Enerjide, temiz enerji teknolojilerinde inovasyon ve jeotermal enerji gibi yenilenebilir kaynakların kullanımı önceliklendirildi. Liderler, enerji alanında kamu ve özel sektör iş birliklerini teşvik edeceklerini duyurdu.
