Son dönemde vatandaşların borsaya, finansal araçlara ve yatırım fırsatlarına ilgisinin artması, "finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması ve tüm kesimlere yayılması"na yönelik çalışmaları ön plana taşıdı.
Atılacak adımlardan bazıları satırbaşlarıyla 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'na da yansıdı. Bu kapsamda, hane halkı ve firmalarda tasarruf yapma farkındalığının sağlanması, finansal tasarruf araçları, aile bütçesi ve risk yönetimine yönelik bilgi düzeyinin dijital platformlar da kullanılarak güçlendirilmesi hedefleniyor.
Söz konusu alanlarda danışmanlık ve eğitim hizmeti verilmesi planlanıyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bünyesindeki eğitim seminerlerine katılan üniversite öğrencilerine finansal okuryazarlık eğitimi sunulması için çalışma yapılırken üniversitelerin düzenlediği kariyer günlerinde finansal okuryazarlık konusunda bilgilendirmede bulunulması, yatırım araçlarını tanıtıcı eğitim broşürlerinin dağıtılması üzerinde duruluyor.
ÖZEL PORTALDAN ÜCRETSİZ EĞİTİM VERİLECEK, MÜFREDAT GÜNCELLENECEK
Tüm eğitim, yaş ve gelir grubundan kişilere ulaşacak şekilde elektronik ortamda ücretsiz olarak finansal eğitim içerikleri sunularak hane halkı ve firmaların tasarruf etme bilinçlerinin geliştirilmesi de hedefler arasında yer alıyor. Bu bilincin gelişmesi için "Finansal Okuryazarlık Portalı" oluşturulacak. Ücretsiz kullanıma açılması planlanan portalla birlikte kısa kamu spotları ve dijital içeriklerin hazırlanması, seminerler düzenlenmesi gibi uygulamaların devreye alınması hedefleniyor. Hazine ve Maliye Bakanlığının sorumluluğunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi, SPK, BDDK, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, KOSGEB, TRT, TOBB, ilgili sivil toplum kuruluşları da bu çalışmalarda işbirliği yapacak.
Finansal okuryazarlığın artırılması için sosyal medya platformlarıyla da bütünleşik yapıda, kolay anlaşılabilir, etkileşimli ve hedef kitleye göre kişiselleştirilebilir içeriklerin sunulduğu dijital platform devrede olacak.
Finansal okuryazarlık içeriğinin ilk ve ortaöğretim müfredatına yansıtılması için Milli Eğitim Bakanlığı da çalışma yapacak. Gençlerin ve çocukların tasarruf ve yatırım konularında bilinç düzeylerinin artırılması amacıyla sosyal medya dahil iletişim araçları ve rol modellerden faydalanılması amaçlanıyor. Ortaokul ve lise öğrencilerinde finansal okuryazarlık bilincini uyandırmaya yönelik eğitici ve öğretici etkinliklerin de yapılması öngörülüyor.
"GENÇLER YATIRIM HAKKINDA DAHA FAZLA ŞEY ÖĞRENMEK İSTİYOR"
Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Öztürk, Hazine ve Maliye, Aile ve Sosyal Hizmetler bakanlıkları ile SPK gibi kurumların güçlü girişimleri sayesinde çok sayıda bireyin finansal okuryazarlık farkındalığının artacak olmasından mutluluk duyduğunu söyledi.
Bu yıl Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının kadın ve yaşlılara yönelik finansal okuryazarlık eğitimleri verdiğini anımsatan Öztürk, "Bu eğitimlerin tüm eğitim, yaş ve gelir grubundan kişilere erişecek olması, bizim de amacımız olan Türkiye'de finansal okuryazarlık seviyesinin daha da artırılması ve buna yönelik ekosistemin büyümesine büyük katkı sunacak." dedi.
Öztürk, derneğin, kamu kurumlarının yaptığı finansal okuryazarlık çalışmalarının destekçisi ve parçası olduğuna işaret ederek, şimdiye kadar birçok projeyle sürece katkı verdiklerini bildirdi.
Türkiye'de finans alanındaki yeni girişim ve gelişmelere paralel finansal okuryazarlığa da ilginin artığını vurgulayan Öztürk, şunları kaydetti:
"Bireyler borçlarını ödemek, bankacılık ürünlerini en iyi şekilde kullanmak, yatırım araçlarını öğrenmek için finansal okuryazar olmak istiyor. Bu ilginin nedeni derneğimizin çalışma konularından da biri olan finansal erişim. Finansal erişim, basit haliyle banka hesabı, mobil banka uygulamaları, dijital yatırım araçları, finans danışmanları ve benzeri finansal ürünlere erişmeyi ifade ediyor. Bu ürünlere erişim arttıkça doğal olarak bireyler, bu ürünler hakkında daha detaylı bilgi almaya ve finansal okuryazarlık farkındalıklarını artırmaya ihtiyaç duyuyor. Türkiye bu konuda her yıl gelişme gösteriyor. 2017 yılında finansal erişim oranı yüzde 69 iken 2021'de bu rakam yüzde 74'e yükseldi. Finansal okuryazarlığa olan ilgi kişilerin ihtiyaçlarına göre çeşitli. Çalışan kesim borç yönetimi ve finansal planlama hakkında bilgi almak isterken gençler yatırım hakkında daha fazla şey öğrenmek istiyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre borsada 15-29 yaş arası genç hisse senedi yatırımcıların toplam oranı, son 10 yılda 19 puan, son 1 yılda ise yaklaşık 10 puan artarak yüzde 25,65 seviyesine çıktı. Genç yatırımcıların bilinçli yatırımcılar haline gelmesi, finansal okuryazarlık farkındalığını artırmalarından geçiyor."
ALTERNATİF UYGULAMALAR DA GELİŞTİRİLİYOR
Öztürk, dernek olarak finansal konularda bilgi birikimini geliştirmek isteyen herkesin erişebileceği çevrim içi finansal okuryazarlık eğitim platformu "FinKurs"u (www.finkurs.org) hayata geçirdikleri bilgisini verdi.
Bu platforma herkesin girebileceğini dile getiren Öztürk, "FinKurs platformuna herkes girebilir, üye olabilir. Burada herkesin ihtiyacına yönelik finansal okuryazarlık ve finansal erişim konularını kapsayan eğitim içerikleri yer alıyor. Ücretsiz olarak FinKurs'a kayıt olup yatırım, birikim, tasarruf, BES gibi çok çeşitli konularda farkındalığınızı artırabilirsiniz. Türkiye'de her bireyin finansal okuryazarlık denildiğinde aklında canlanan bir şeyler olmalı. Cumhurbaşkanlığı 2024 Yılı Yıllık Programı'ndaki gibi bu tarz değerli girişimler, bunun için büyük bir adım." ifadelerini kullandı.
Öztürk, eğitimler yaygınlaşırken toplumun her kesimine uygun şekilde düzenlenmesi gerektiğini anlattı. Öğrenilen bilgilerin hayata geçirilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Öztürk, şu değerlendirmede bulundu:
"Bilmek kadar bilgiyi ihtiyaca uygun kullanmak da bir beceridir. Bu sebeple bilimsel ölçümlerden hareketle bireylerin davranışlarını iyi yönde etkileyecek tasarımlar oluşturulabilir. Örneğin akıllı telefonumuzda bir uygulamadan çıkarken ekranda bize 'Emin misin?' diye soruluyor. Neden? Daha fazla zaman geçirmemiz için. Peki biz bir şey satın alırken aynı uygulamalar bize 'Emin misin?' diye sorsa nasıl olurdu? İşte bunu sorduğumuz zaman, özetle finansal davranışlarımızı fark edip değiştirebildiğimiz zaman finansal okuryazarlığa bir adım daha yaklaşıyoruz."