Milyonlarca vatandaş emeklilik için sosyal güvenlik merkezlerine akın ederken, internetten de rekor başvuru geldi. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasasının yürürlüğe girdiği 3 Mart itibarıyla gelen başvuru sayısı 300 bini geçti. Sosyal Güvenlik Kurumu yoğun başvurulara hızlı yanıt verebilmek için mesaiye başlama saatini 06.00'ya çekti. Mart ayında başvuranlar 1 Nisan itibarıyla aylığa hak kazanırken ödemeleri yetişmeyenlere toplu ödeme yapılabileceği gibi avans seçeneği de sunulabilecek.
TEK TEK İNCELENECEK
Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik yasanın yürürlüğe girmesinin ardından gelen başvurular nedeniyle sosyal güvenlik merkezleri önünde başlayan yoğunluk dün de sürdü. Emekli aylığında kayıp yaşanmaması için en geç 31 Mart tarihine kadar başvuruda bulunulması gerekiyor. Emeklilik başvurusu ister online isterse doğrudan Kurum'a yapılsın o günkü başvuru tarihi esas alınacak, dosyalar tek tek incelenecek. Emeklilik başvurusunun postayla yapılması halinde belgenin postaya verildiği tarih başvuru tarihi olarak kabul edilecek.
İKRAMİYE ALINACAK
Farklı sigorta kollarında çalışanların hizmet birleştirmeleri olacağı için aylık bağlama takviminde kısa süreli de olsa gecikme söz konusu olabilir. Emekli aylığı başvuru tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere bağlanacak. İlk günden itibaren yüzbinlerce başvuru yapıldığı düşünüldüğünde SGK merkezleri tarafından işlemlerin bitirilmesi ve aylık bağlanması uzun sürebilecek. 1 Nisan itibarıyla aylığa hak kazanılırken ödemede gecikme olsa bile hak kaybı söz konusu olmayacak. İşlemler tamamlandığında başvuru tarihini takip eden aybaşından geçerli olmak üzere geriye dönük olarak toplu ödeme yapılabilecek. En düşük emekli aylığı 5.500 lira olarak belirlenirken avansın da bu tutar üzerinden verilebileceği belirtiliyor. İlk ay için yapılacak avans ödemesine 1.100 lira bayram ikramiyesinin dâhil edilmesi öngörülüyor. Emeklilik başvurusu yapılan tarihin ispatı için e-Devlet üzerinden yapılan başvurularda tamamlanan işlemin kayıt altına alınmasında yarar bulunuyor. Posta yoluyla yapılan başvurularda PTT tarafından onaylı alındı belgesi saklanırken, sosyal güvenlik merkezlerine yapılan başvurularda da verilen evrak kayıt tarihi ve sayısının istenmesi gerekiyor.
SGK ÖNÜNDE İZDİHAM
Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili kanunun yürürlüğe girmesinin ardından gelen başvurular nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) binaları önünde başlayan yoğunluk dün de sürdü. Esenyurt SGK binası önünde izdiham çıkınca polis müdahale etti. Tartışmaların da çıktığı kuyruktakilere polis müdahale ederek olayların büyümesini engelledi. Türkiye'nin diğer illerindeki SGK'ların önlerinde uzun kuyrukların oluştuğu gözlendi.
HESAP 18 YAŞINDAN BAŞLAYACAK
EYT kapsamında sigorta kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl hesabında emeklilik hesabı 18 yaşından başlayacak. Emeklilik başlangıcı 18 yaşın dolduğu tarih kabul edilmekle birlikte 8 Eylül 1999 öncesi farklı hesaplanıyor. İşsizlik Sigortası Kanunu yürürlüğe girmeden önce (8 Eylül 1999 öncesi) sigortalı olanlar için Sosyal Sigortalar Kanunu geçerli olup işe girişin 18 yaş öncesi ya da sonrası olmasına bakılmadan giriş tarihine göre kademeli sisteme tabi bulunuyor.
EN ÇOK ÇALIŞILAN STATÜ ÖNEMLİ
İLK defa sigortalı çalışmaya başlayanların hangi statüden emekli olacakları ise tüm çalışma yaşamları boyunca en çok çalıştıkları statüye göre belirleniyor. Emekli aylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama, prime esas kazanç tutarına bakılıyor. Son 10 yıl veya son 5 yıllık kazan tutarı, 2000 öncesi çalışmalar dikkate alınıyor. Çalışırken kazancı yüksek bildirenlerin son on yıl ortalaması, düşük bildirenlerin de 5 yılın ortalaması dikkate alınıyor.
3.600 VEYA 5.400GÜNLE EMEKLİLİK
EYT yasasında kısmi emeklilik konusuna yer verilmezken, mevcut uygulama değişmedi. SSK'lı olarak 3600 günle, Bağ-Kur şartlarında da 5400 günle emeklilikte aranan yaş şartı aynen devam ediyor. Bu nedenle prim günü 3600'ün üzerinde SSK'lı kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecek. Bağ-Kur'lu erkekler 5400 prim günü koşuluyla kadınlar 56, erkekler 58 yaşında emekli olabilecek.
