Hükümet vatandaşı enflasyona ezdirmemek için maaş zammı artışından sosyal yardımlara kadar birçok tedbiri devreye alırken, şirketler adeta krizi fırsata dönüştürdü. Enflasyonu bahane ederek yapılan fahiş zamlarla kâr marjlarını olağanüstü artıran şirketler, bu hamle ile bir yandan enflasyon da yaratmış oldular. Eylül sonu itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 83.45 olurken, hisse senetleri borsada işlem gören 454 şirketin toplam kâr artışı yüzde 240, ciro artışı ise yüzde 143 olarak gerçekleşti. 454 şirketten 336'sı karını artırırken, sadece 39 şirket zarar etti. 43 şirket ise zarardan kâra geçti.
DAKİKADA 1.6 MİLYON KÂR
Hisse senetleri Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerin 2021'in 9 aylık döneminde 183 milyar 253 milyon lira olan net kârı, bu yılın aynı döneminde yüzde 239 oranında artarak 621.2 milyar liraya çıktı. Söz konusu şirketler yılın ilk 9 ayında günde ortalama 2 milyar 275 milyon TL, saatte 94.8 milyon TL, dakikada ise 1 milyon 580 bin TL kâr elde etti. Şirketlerin toplam cirosu ise yüzde 142.7 artarak 4 trilyon 242 milyar liraya ulaştı.
MARJLAR YUKARI ÇEKİLDİ
Şirketler enflasyonu bahane ederek yaptıkları fahiş zamlarla bir yandan kâr marjlarını artırırken, diğer yandan da enflasyondaki yükselişin de tetikleyicisi oldu. Borsa genelinde 2021'in 9 aylık döneminde yüzde 10.4 olan net kâr marjı, yüzde 14.6'ya yükseldi. Tekstil sektöründe net kâr marjı yüzde 8.2'den 16.2'ye çıkarken, perakendede de marjlar yüzde 2.4'ten 3.7'ye çıktı.
BANKALAR REKOR KIRDI
Sektörel olarak kâr artışında liderliği bankalar üstlendi. Sektörün kârı yüzde 408 artarak 298.3 milyar liraya çıktı. Garanti Bankası kârını yüzde 304 artırarak 38.6 milyar liraya, Akbank yüzde 420 artırarak 38.2 milyar liraya, İş Bankası yüzde 440 artırarak 38 milyar liraya çıkardı. Kâr artışı Yapı Kredi'de yüzde 409 oldu. Vakıfbank yüzde 616 artışla 15.6 milyar lira, Halkbank ise 40 artışla 8.9 milyar lira kâra ulaştı.
MARKETLERE DİKKAT...
TÜRKİYE'DE enflasyonun belirleyicisi konumunda bulunan perakende sektörü hem ciroda hem kârda rekor kırdı. Perakende sektörünün cirosu yüzde 100 artarken, net kâr ise yüzde 201 yükseldi. Sektöründe net kâr marjı da yüzde 50'den fazla artarak yüzde 3.7'ye yükseldi. Sürecin başında bahane ettikleri kurda, kur korumalı mevduatla denge sağlanırken, akaryakıtta da fiyatların stabil hale gelmesine rağmen zam yapmaya devam eden marketler, enflasyonun tetikleyicileri arasında yer aldı. BİM kârını yüzde 108 artırarak 4.8 milyara, ŞOK yüzde 474 artırarak 1.8 milyara, Migros yüzde 282 artırarak 1.4 milyara, Gimat yüzde 275 artırarak 65 milyon liraya çıkardı. Carrefoursa'nın da zararı yüzde 40 azaldı.
TEKSTİLDE 2.5 KAT ARTIŞ
KAR marjını en fazla artıran sektör olan tekstilde, net kâr yüzde 240.9 artarak 3.5 milyar lirayı aşarken, ciro ise yüzde 72 artarak 21.6 milyar lira oldu. Hizmet sektörünün kârı yüzde 181 artarak 780 milyon liraya, cirosu ise yüzde 60 artarak 1 miyar 583 milyon liraya ulaştı. Hizmet sektöründe 2021'in 9 aylık döneminde yüzde 28 olan net kar marjı, bu yılın aynı döneminde yüzde 49'a çıktı.
ABD'DE DE GÜNDEM YÜKSEK MARJLAR
Şirketlerin
enflasyon bahanesi ile kâr marjlarını aşırı bir biçimde yükseltmesi ABD'de de gündem oldu. UBS'in Başkenomisti Paul Danovan, Financial Times'ta yayımlanan, "Fed artan kâr majlarının enflasyonu tetiklediğini açıkça belirtmeli" yazısında Fed'in agresif faiz artırımlarına dikkat çekerek, bunun enflasyona etkisinin belirsiz olduğunu vurguladı. Danovan yazısında, "Şirketler kâr marjlarını genişletmek için koşullardan yararlandılar. Talepte ortaya çıkan esneklik, şirketlere fiyatları maliyetlerden daha hızlı yükseltme konusunda güven verdi" tespitinde bulundu.
