Enflasyonda mayıs ayındaki zirvenin ardından başlayan düşüş, eylülde de devam etti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından dün açıklanan verilere göre Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) eylülde yüzde 2.97 ile piyasa beklentisinin üstünde artarken, yıllık enflasyon yüzde 49.38 ile 14 ay sonra ilk kez yüzde 50'nin altına geriledi. Yıllık enflasyon aynı zamanda 3 yıl sonra ilk kez politika faizinin altında gerçekleşti. Enflasyon mayısta yüzde 75.45 ile zirveyi görmüştü. Son 4 ayda enflasyondaki düşüş 26 puanı geçti.
ÜFE 3.5 YILIN DİBİNDE
Üretici Fiyatları Endeksi'ndeki yıllık artış ise yüzde 33.09 ile Mart 2021'den bu yana en düşük seviyeye indi. Çekirdek enflasyon yıllık bazda yüzde 49.10 ile 2023 Haziran ayından bu yana, yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 43.72 ile 2021 Aralık'tan bu yana en düşük seviyeye geriledi.
EN YÜKSEK ARTIŞ EĞİTİMDE
TÜİK verilerine göre eylülde en yüksek artış yüzde 14.21 ile eğitim grubu ve yüzde 4.16 ile alkollü içecek ve tütün grubunda görüldü. Haberleşme grubunda yüzde 0.88 düşüş olurken, en düşük artış yüzde 1.51 ile sağlıkta yaşandı. Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 97.87 ile konut ve yüzde 93.59 ile eğitimde oldu. Yıllıkta en düşük artış ise yüzde 26.60 ile ulaştırma ve yüzde 30.70 ile giyim ve ayakkabı grubunda gözlendi. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 27 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 110 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
OVP HEDEFİ % 41.5
Merkez Bankası, enflasyonun yıl sonunda yüzde 38'e, 2025 sonunda yüzde 14'e düşmesini bekliyor. Hükümetin gelecek üç yıla dair ekonomik tahminlerini içeren Orta Vadeli Program'da 2024 yılı için enflasyonun yüzde 41.5'e gerileyeceği ve 2025 sonunda yüzde 17.5 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmüştü.
ZAM ŞAMPİYONU YURTLAR
Geçen ay en fazla fiyat artışı yüzde 50.4 ile diğer konaklama hizmetlerinde (öğrenci yurtları) görüldü. Bu grubu yüzde 45.27 ile üniversite eğitimi, yüzde 34.25 ile yumurta izledi. Eylülde fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 23.86 ile çocuk bakım hizmetleri (kreşler), yüzde 18.65 ile taze balık, yüzde 12.74 ile otobüs ile şehir içi yolcu taşımacılığı yer aldı. Geçen ay aylık bazda en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 4.31 ile başka yer sınıflandırılmış diğer kişisel aksesuarlarda gerçekleşti. Bunu, yüzde 3.93 ile mobil telefon, ekipman ve aksesuarları, yüzde 3.67 ile kahvaltılık tahıl ürünleri ve yüzde 3.36 ile hava yolu ile yolcu taşımacılığı takip etti.
KİRA ARTIŞ ORANI % 63.47
Enflasyon oranlarının açıklanmasıyla konut ve işyeri kira artış oranları da belli oldu. Buna göre, konut ve işyeri kiralarına 12 aylık ortalama üzerinden artış yapılacak. Açıklanan eylül verisiyle birlikte kira ve işyerlerine uygulanacak tavan zam oranı da yüzde 63.47 oldu.
HEDEFİMİZ TEK HANE
Hazine
ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylül ayı enflasyon rakamları ile ilgili olarak sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Temel mal enflasyonu yıllık yüzde 28.3 ile görece düşük seviyedeyken geriye dönük fiyatlama davranışı kaynaklı katılık, hizmet enflasyonunda düşüşün yavaş gerçekleşmesine neden oluyor. Haziranda başlayan dezenflasyon süreci devam ediyor. Bu dönemi önümüzdeki yılın ikinci yarısında başlayacak ve enflasyonda kalıcı düşüşü sağlayarak tek haneye ulaşacağımız istikrar dönemi takip edecek. Tüm politikalarımızı fiyat istikrarı hedefimiz doğrultusunda eşgüdüm içinde ve kararlılıkla uygulamayı sürdürüyoruz. Enflasyonu düşürmek vatandaşımızın refahını kalıcı olarak artıracaktır" diye konuştu.
MEMUR VE EMEKLİNİN ZAMMI ŞEKİLLENİYOR
ÜÇ
aylık enflasyon farkının belli olmasıyla, memur, memur ve işçi emeklisinin zam tablosu da netleşmeye başladı. İşçi emeklisi ve memurlar zamlarını altı aylık enflasyon verilerine göre alıyor. Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında enflasyon yüzde 8.92 olarak gerçekleşti. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları için üç aylık dönemde alacakları zam ya da enflasyon farkı yüzde 8.92 olarak ortaya çıktı. Emekliler haziranda altı aylık enflasyon oranı olan yüzde 24.73 zam almıştı. Memur ve memur emeklileri toplu sözleşme zammına ek olarak enflasyon farkı alıyorlar. Temmuz ayında yüzde 10'luk sözleşme zammı alan memur ve memur emeklileri bu oranı aşan miktarda enflasyon farkı alacak, üstüne de sözleşmeden doğan yüzde 6'lık bir zam eklenecek. Söz konusu üç ayda toplam enflasyon yüzde 8.92 olarak gerçekleştiği için memur ve memur emeklisi için henüz ortaya çıkmış bir enflasyon farkı oluşmamış durumda. Memurların enflasyon farkı alabilmesi için yüzde 0,99 enflasyon daha oluşması gerekiyor.
