Asgari Ücret Tespit Komisyonu asgari ücrete yapılacak ara zam oranını görüşmek üzere yarın toplanıyor. Asgari ücrete 2002 yılından bu yana yapılan artış oranı yüzde 264,3 olurken Temmuz ayında yapılacak ara zam 85 milyon vatandaşın cebine yansıyacak. Bu artış toplu iş sözleşmesi uygulanan işyerlerindeki ücretler başta olmak üzere tüm ücretleri de artırıcı bir etkiye sahip bulunuyor. Yeni asgari ücretle birlikte, en düşük aylık ihbar, kıdem tazminatı, emzirme yardımı, 65 yaş aylığı, işsizlik maaşı, staj ücreti, GSS primi, Bireysel Emeklilik Kesintisi başta olmak üzere birçok gelir, sosyal destek kalemi de artacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde yapılacak toplantıya Türk-İş, TİSK heyeti katılacak. Birinci toplantıda bugün net 8 bin 506 lira (brüt 10 bin 8 lira) olan asgari ücrete ilişkin beklentiler, enflasyon başta olmak üzere ekonomik veriler değerlendirilecek. Yeni asgari ücrete refah payı ile birlikte yüzde 30 zam ön plana çıkarken, net ücretin 11 bin 58 lira (brüt 13 bin 10 lira) olması bekleniyor. Temmuz ayında asgari ücretin artmasıyla kıdem tazminatları son brüt maaş üzerinden hesaplanacak. İşten ayrılanlar için hesaplamada yeni asgari ücretin brüt rakamı geçerli olacak. Asgari ücret, bütün iş kollarını kapsayacak şekilde belirleniyor, işveren bu ücretin altında ödeme yapamıyor. Milyonlarca çalışanı ve dolaylı olarak da tüm vatandaşları ilgilendiren asgari ücrette ikinci zam başta olmak üzere merak edilen soruların yanıtları şöyle:
Asgari ücrete ara zam ne kadar olacak?
Asgari ücret ocak ayında net 8 bin 506 lira oldu. Temmuz ayı zammı için mesai yarın başlıyor. Hükümet tarafından yapılan açıklamalarda 500 dolar (11 bin 699 lira) seviyesi kritik eşik olacak. Ara zam refah payıyla belirlenecek. Yeni asgari ücrette yüzde 30'luk zam ön plana çıkıyor. Net ücretin 11 bin 58 lira olması bekleniyor.
Sosyal yardımlar dikkate alınıyor mu?
Asgari ücretin ödenmesinde işveren tarafından işçiye ödenen ek ücretler ve sosyal yardımlar dikkate alınmıyor. Yılbaşında asgari ücrete gelir vergisi kaldırılmıştı. Asgari ücrete kadar olan kazançlara vergi istisnası uygulanacak. Tüm çalışanların maaşlarının asgari ücrete kadar olan kısmı vergi dışı kalmaya devam edecek.
Asgari ücrete yapılan zam kimleri etkileyecek?
Asgari ücret artışı, işverenlerden genel sağlık sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılardan evde tarhana yapan bayanlara, işsizlik sigortası alanlardan yurtiçi ve yurtdışı borçlanma yapanlara kadar birçok kişiyi etkiliyor. Asgari ücretlinin kıdem ve ihbar tazminatı tutarları artacak. İşsizlik ödeneği ile kısa çalışma ödeneğinin tavanı artacak.
Ara zam bütün iş kollarını kapsıyor mu?
Asgari ücret, bütün iş kollarını kapsayacak şekilde belirleniyor. Deniz-basın iş kanunları ile Borçlar Kanunu'na tabi olarak çalışan işçilere de ödenecek ücret asgari ücretin altında olamıyor. İş kollarına, işçinin yaşına göre ayırım söz konusu değil. Yer altında çalışan işçilere ödenecek asgari ücret de normal asgari ücretin iki katından az olamıyor.
Asgari ücret ayda kaç gün üzerinden hesaplanır?
Ücretın, bir günlük olarak belirlenmesi esastır. Aylık, haftalık, saat başına, parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapılıyor. Saatlik ücret aylık 30 iş günü üzerinden hesaplanır. Haftada 1 gün yasal bağlamda zorunlu ücretli izin ve 45 saatlik haftalık standart çalışma saati vardır.
Asgari ücretin altında ödeme yapılabilir mi?
İşçilere asgari ücretten düşük ücret ödenemiyor. İş akitlerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konamaz, konulsa bile geçerli olmaz. Belirlenen asgari ücreti ödemeyen veya eksik ödeyen işveren vekiline idari para cezası uygulanıyor.
Asgari ücret artınca neler değişecek?
İşsızlerin aldığı maaş aynı oranda artacak. Emeklilik için doğum ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri miktarlarda artış olacak. İş göremezlik ödeneğinde artış yaşanacak. Yaşlılık, evde bakım, engelli maaşları da ara zamla birlikte yükselecek.
Maaşların vergi dilimine takılması önlenecek mi?
Asgari ücrete zammın ardından çalışanların maaşlarının düşmemesi için de vergi düzenlemesi yapılması öngörülüyor. Bunun için ücretlerin Gelir Vergisi Kanunu'nun ikinci dilimine girmesi önlenecek. Ücret üzerindeki vergilerde yapılacak düzenlemeyle çalışanların gelirlerinin artırılması hedefleniyor. Sigortalıların yüzde 41'i asgari ücretle çalışıyor.
