Türkiye ekonomisi Mayıs 2023'ten bu yana kararlılıkla uygulanan program ile fırtınayı atlattı. Enflasyonla mücadelede atılan adımlar ve Merkez Bankası'nın sıkı para politikasından taviz vermemesi, yabancı güvenini perçinlerken, makro göstergelerdeki iyileşme belirginleşti. Cari açığın milli gelire oranı yüzde 1'in altına inerken, Merkez Bankası'nın rezervleri rekor kırdı. Enflasyon 14 ay sonra ilk kez yüzde 50'nin altına gerilerken, güven endekslerindeki yükseliş devam ediyor. Sıkı para politikasına rağmen, kesintisiz büyüme süreci 16 çeyreğe taşınırken, istihdamdan taviz verilmemesinin etkisiyle işsizlik 11.5 yılın en düşük seviyesinde bulunuyor. Makro göstergelerdeki iyileşme ekonomi yönetiminin yurtdışındaki temaslarında yabancı ilgisini de gözler önüne sergilerken, şimdi sıra programın kazanımlarını kalıcı hale getirmek için atılacak adımlarda...
İSTİHDAMDAN TAVİZ YOK
Enflasyonla mücadele hedefi doğrultusunda para politikasındaki sıkı duruş korunurken, istihdam kayıplarına izin verilmediği gözlendi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine işsizlik oranı ağustos sonunda yüzde 8.5 ile 11.5 yılın en düşük seviyesinde kalmaya devam etti. İstihdam sayısında ise 32 milyon 776 binle rekor kırılırken, işsiz sayısı 3 milyon 55 bine geriledi. İstihdam edilenlerin sayısı Mayıs 2023'ten bu yana 1.1 milyon kişi arttı.
REZERVLER REKOR KIRDI
Cari açıktaki düşüş ve dış finansmandaki kuvvetli görünümün, makro istikrarı güçlendirip ekonominin dayanıklılığını artırırken, Merkez Bankası'nın rezervleri de rekor seviyeye ulaştı. Toplam rezervler 159 milyar 365 milyon dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Swap hariç net rezervler de 37.2 milyar dolardan 40.5 milyar dolara çıktı. Swap hariç net rezervler Mayıs 2023'ten bu yana 101 milyar dolar arttı.
5 YILIN EN YÜKSEK FAZLASI
Kararlılıkla uygulanan ekonomik programın hedefleri doğrultusunda enflasyonda düşüş devam ederken, ödemeler dengesi istatistiklerinde de ağustos ayında tarihi bir performansa imza atıldı. Ödemeler dengesi ağustosta 4 milyar 324 milyon dolar fazla verdi. Söz konusu veri Ağustos 2019'dan bu yana en yüksek aylık cari fazlaya işaret ediyor. Yıllık cari açık 11 milyar 250 milyon dolarla 2022 yılı ocak ayından bu yana en düşük seviyesine geriledi. Cari açığın milli gelire oranının yüzde 1'in altına geriledi.
RİSK PRİMİ DÜŞÜYOR
Ekonomik programın uygulanmasındaki kararlılık, yabancı yatırımcıların Türkiye'ye güvenini perçinledi. Geçen yılın mayıs ayında 700 baz puanın üzerinde bulunan Türkiye'nin 5 yıllık risk primi (CDS), 270 seviyesine kadar geriledi. Tüketici güven endeksi ekim ayında 80.6 ile Haziran 2023'ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Reel kesim güven endeksi de mayıstan bu yana en yükseğe ulaştı.
TL'YE GÜVEN PERÇİNLENDİ
Uygulanan ekonomi politikasının pozitif sonuçları, sistemde TL'ye güvenin de arttığını ortaya koydu. Kur Korumalı Mevduat'tan çıkış tam gaz devam ederken, TL'ye geçiş hızlandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre KKM'nin büyüklüğü 18 ekim haftasında 1 trilyon 412 milyar liraya indi. 1 haftada yaşanan 58.3 milyar liralık düşüş 11 haftanın en büyük çıkışı oldu. Oransal olarak da yüzde 4 ile en büyük düşüş yaşandı. KKM hariç TL mevduatın toplamdaki payı yüzde 36.3'ten yüzde 55.1'e indi. KKM'nin payı ise yüzde 25'ten yüzde 7.9'a geriledi.
ENFLASYON %50'NİN ALTINA İNDİ
Enflasyonda mayıs ayındaki zirvenin ardından başlayan düşüş, eylülde de devam etti. Yıllık enflasyon yüzde 49.38 ile 14 ay sonra ilk kez yüzde 50'nin altına geriledi. Yıllık enflasyon aynı zamanda 3 yıl sonra ilk kez politika faizinin altında gerçekleşti. Enflasyon mayısta yüzde 75.45 ile zirveyi görmüştü. Son 4 ayda enflasyondaki düşüş 26 puanı geçti. Üretici Fiyatları Endeksi'ndeki yıllık artış ise yüzde 33.09 ile Mart 2021'den bu yana en düşük seviyeye indi. Çekirdek enflasyon yıllık bazda yüzde 49.10 ile 2023 Haziran ayından bu yana, yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 43.72 ile 2021 Aralık'tan bu yana en düşük seviyeye geriledi.
