Son dönemde faizlerde yaşanan artış, kredi musluklarının kısılması ve kredi kartlarına getirilen taksit sınırı piyasalarda yeniden senet dönemini başlattı. SABAH'ın "Otoda senet devri" haberiyle gündeme getirdiği otomobil satışlarındaki bu hareketlilik şimdi de mobilya ve beyaz eşyada görülüyor. Özellikle düğün yapıp ev kuracak olan gençler, beyaz eşya ve mobilya ihtiyaçları için senet imzalıyorlar. Ortalama yüzde 50 faiz oranlarıyla 12 ay, yüzde 60 ve üzeri faiz oranıyla da 18 ay vade yapan esnaf da iç piyasaların daraldığını, senetle satışın biraz piyasaları hareketlendirdiğini belirtiyor.
BDDK SINIRLAMA GETİRDİ
Hatırlanacağı üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 1 Ağustos 2023'te kredi kartı taksit sayılarıyla ilgili yeni düzenlemeye gitti ve mobilya ve beyaz eşya alımında kredi kartına taksiti 12 aydan 9 aya indirdi. Yine ihtiyaç kredilerinde de BDDK'nın 2022'de getirdiği düzenleme kapsamında bankalar 50 bin TL'ye 36 ay, 50 bin ila 100 bin TL arasındaki ihtiyaç kredileri için 24 ay, 100 bin TL üzeri krediler için de 12 aya kadar vade kullandırmaya başladı. Ancak vatandaşlar, bankaların ihtiyaç kredilerinde limitleri sınırlandırmasından yakınıyor, yüksek faize rağmen ihtiyacı olan krediyi alamamaktan dert yanıyor.
KAYIT DIŞINA YOL AÇIYOR
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, kart limitlerinin sınırlı olması ve yeterli ihtiyaç kredisinin çıkmaması nedeniyle son dönemde mobilya sektöründe senetle alışverişin yeniden başladığını söyledi. Güleç, "Özellikle düğün yapan gençlerin yeni ev kurmak için mobilya, beyaz eşya gibi ihtiyaçları var. Ancak bütçeleri buna yetmiyor. Son 10 yıldır kredi kartı ya da ihtiyaç kredisiyle filan bu harcamalar karşılanıyordu. Ancak şimdi bunlara da sınırlama getirilince bizim de iç pazarda satışlarımız daraldı. Bazı bayiler ya da esnaf hem işlerinin hızlanması hem de gençlere ödeme kolaylığı olsun diye senetle satışa başladı" dedi. Ancak senetle satışın kayıt dışına da yol açabileceğine dikkati çeken Güleç, "Bu sorunun çözümü için ya ihtiyaç kredisinin limitleri artırılmalı ya da kredi kartlarında taksitler 12'ye çıkmalı. Yoksa bu süreç ciddi bir kayıt dışına da yol açacak" ifadelerini kullandı.
ORTALAMA BİR PAKET 150 BİN TL
İstanbul'da farklı markaların beyaz eşya satışı yapan bir firmanı sahibi, şunları anlattı: "Buzdolabı, bulaşık ve çamaşır makinesinin içinde olduğu üçlü çeyiz setinde en uygun fiyat 50 bin TL'den başlıyor. Orta kalite ürün almak isteyenlerin ise 80-90 bin TL ödemesi gerekiyor. Buna TV, küçük ev aletleri, süpürge vs eklediğimizde fiyat 150 bini buluyor. Özellikle yeni evlenecek gençlerin masrafı düğün öncesi çok oluyor. Kredi çekemeyen de var kredi kartı limiti düşük olan da… Biz de senet yapıyoruz. Ortalama 12 ay vadeye bölüyoruz. 150 bin tutan paketi senette 220-230 bin gibi ödüyor. Aylık ortalama 18 bin liralık senetleri oluyor. Keşke kartları müsait olsa ya da kredi çıksa... Senet bizim için de risk."
