Türkiye'nin son dönemde bazı ülkelere yönelik ikili ilişkilerin geliştirilmesi için başlattığı diplomasi trafiği, ekonomik ve ticari ilişkilerin artacağı beklentisini güçlendirdi. Başta Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan olmak üzere, Mısır ve Ermenistan'la atılan karşılıklı olumlu adımlar, sahada da kendini net bir şekilde hissettiriyor. Son olarak Rusya-Ukrayna geriliminin çözümünde Türkiye'nin hakem rolünü üstlenmesi ve Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzalaması iş dünyasında moralleri yükseltti. Hükümetin son dönemde bu ülkelere yönelik başlattığı yoğun diplomasi trafiğinin Türkiye'nin ihracat hacmine büyük katkı sunması bekleniyor. SABAH, Türkiye'nin dört koldan başlattığı diplomasi hamlesinin sahaya yansımalarını araştırdı.
UKRAYNA İLE HEDEF 10 MİLYAR $
Rusya ile yaşadığı gerilimde Türkiye'nin aldığı rol Ukrayna ile ekonomik ilişkilerimize de ivme kazandırdı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta ülkeye yaptığı ziyaret sırasında imzalanan STA'nın da etkisiyle karşılıklı ticaret hacmimizin 10 milyar dolar seviyesine çıkması bekleniyor. Türkiye-Ukrayna İş Konseyi Başkanı Ruşen Çetin, "2021'de 7.4 milyar dolarlık hacme ulaştığımız Ukrayna, önemli bir ticari ortağımız olmaya adaydır" dedi. 2020 ve 2021'de ticaret hacminde yaşanan yüzde 67'lik artışa dikkat çeken Çetin, şunları söyledi: "Bu pazarda yapacağımız çok iş var. Başta savunma sanayi olmak üzere tekstil, narenciye, sebze-meyve, yedek parçaları, makine aksamı ve otomotiv ihracatında ciddi bir potansiyel taşıyor."
2 MİLYON TURİST
Türk müteahhitlik sektörünün geçen yıl ülkeden 1.6 milyar dolarlık proje üstlendiği bilgisini paylaşan Ruşen Çetin, bunun rahatlıkla çok daha yukarılara çıkacağını kaydetti. Ukrayna aynı zamanda turizm açısından da büyük önem taşıyan pazarlardan biri olarak öne çıkıyor. Geçen yıl ülkemize 2 milyon turist gönderen Ukrayna, Türkiye'ye en fazla turist gönderen üçüncü ülke. Ruşen Çetin, "Bu yıl rakamın çok daha yukarıya çıkmaması için bir neden yok" diye konuştu.
TÜRKİYE'YE İLK GÖRÜŞME YATIRIM PLAN
Türkiye'nin son dönemde diplomasi trafiğine hız verdiği ülkelerden biri de Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) oldu. Geçen yıl iki ülke arasında uzun süre sonra karşılıklı resmi ziyaretler gerçekleştirilmesi ekonomi cephesinde de beklentileri güçlendirdi. BAE ile dış ticaret hacmi 2017 yılında 14.7 milyar dolarla en yüksek seviyesine ulaşan Türkiye, geçen yıl ülkeye 5.2 milyar dolarlık ihracat yapanken, 2.4 milyar dolarlık da ürün satın aldı. Türkiye'nin hedefi ilk aşamada geliştirilecek olumlu ilişkilerle yeniden 2017 yılı seviyelerini yakalamak olarak açıklandı.
İHRACATTA ARTIŞ
İkili ilişkilerde yaşanan olumlu havanın etkisi 2022 itibarıyla hemen kendini gösterdi. Örneğin Türkiye'nin hazır giyim ve konfeksiyonda ilk 20 pazarında yer alan ülkeler arasında ocakta en yüksek artış yüzde 71.8 ile Yunanistan'da yaşanırken, bunu yüzde 34 ile BAE takip etti. BAE ile 5 milyar dolarlık swap anlaşması imzalandı. Devlet yatırım fonu olan Abu Dabi Kalkınma Holdingi'nin Başkanı Muhammed Hasan el Suwaidi, Türkiye'de finans, lojistik ve gıda alanında yatırımlarla ilgilendiklerini açıkladı.
2023'TE 1 MİLYON TURİST GELİR
Suudi Arabistan cephesinde yaşanan olumlu gelişmeler de iş dünyasının yakın takibinde. İki ülke ilişkilerinin, son dönemde atılan karşılıklı diplomatik adımlar sayesinde olumlu bir ivme kazandığını söyleyen DEİK Türkiye- Suudi Arabistan İş Konseyi Başkanı Fatih Gürsoy, "Cumhurbaşkanımızın şubat ayında Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini açıklamasıyla her iki ülkenin iş camilarında olumlu hava esmeye başladı. Türk özel sektörünün yüksek beklentisi Suudlu dostlarımızda da karşılık buluyor" diye konuştu.
3.3 MİLYAR $'I AŞAR
İki ülkenin ticaret verilerinin yüksek potansiyel taşıdığını söyleyen Gürsoy, "265 milyon dolar seviyesinde olan ihracat hacmimizin kısa zamanda 2016 yılındaki 3.3 milyar dolar barajını aşacağına inanıyorum" dedi. Bu pazara yönelik en yüksek beklenti sahibi sektörlerin demir-çelik ve makine sektörleri olduğunu söyleyen Gürsoy, şu değerlendirmeyi yaptı: "İnşaat, turizm, elektrikli cihazlar sektörleri de hemen peşlerinden geliyor. İlişkinlerin normalleşmesi ve pandemi etkilerinin azalmasıyla bu yıl 750 bin 2023'te ise 1 milyon Suudi ziyaretçi bekliyoruz. Suudi Arabistan'ın sektörel çeşitlendirme ve yerli sanayi hamlesini yakından takip ediyoruz. Bu ülke doğrudan yatırımlar konusunda da önemli iş ortağımızdır" dedi.
TİCARETİMİZ YÜZDE 50 ARTAR
Türkiye'nin diplomasi trafiği başlattığı ülkelerden biri de 100 milyonluk nüfusuyla Türk iş insanlarına büyük fırsatlar sunan Mısır... Mısır'la diplomatik ilişkiler 2013'ten bu yana karşılıklı olarak maslahatgüzarı düzeyinde sürdürülürken, geçen yıl resmi düzeyde temaslar gerçekleştirildi. Ülkemizle ticaret hacmi şu an 5 milyar dolar seviyesinde seyreden Mısır'ın Türk iş dünyası için büyük önem taşıdığını söyleyen DEİK Türkiye-Mısır İş Konseyi Başkanı Mustafa Denizer, "Atılan adımların etkisiyle Mısır'ın bize yaktığı yeşil ışığı net olarak görüyoruz. Bir-iki yıl içinde tekrar eski parlak günlerimize döneceğimizi umut ediyoruz" dedi.
1.5 MİLYAR $
Türk firmalarının hem ihracatçı olarak hem de doğrudan yatırımcı olarak Mısır pazarında oldukça etkin olduklarını söyleyen Denizer, şunları kaydetti: "Özellikle tekstil sektöründe ülkede ciddi yatırımcı konumundayız. 20 büyük firmanın ülkede 1.5 milyar doları bulan yatırımı söz konusu. 60-70 bin Mısırlı'yı istihdam ediyoruz. İhracatta da oldukça yüksek potansiyel taşıyan bir pazar. 5 milyar dolar seviyesinde olan ticaret hacmimizi kısa sürede yüzde 50 artırmamız mümkün."
13 YIL SONRA ERMENİSTAN'LA İLK GÖRÜŞME
Normalleşme adımları atılan ülkelerden biri de Ermenistan. Azerbaycan'ın Karabağ'da 2020'de Ermenistan işgaline son vermesinin ardından Türkiye'nin sınır komşumuz Ermenistan'a ilişkilerin normalleştirilmesi çağrısına Erivan yönetiminin olumlu yaklaşmasıyla 13 yıl aradan sonra iki ülke ilişkilerinde yeni bir süreç başladı. Türkiye'nin Ermenistan Özel Temsilcisi olarak görevlendirdiği eski Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç ile Erivan yönetiminin özel temsilci olarak atadığı Ermenistan Parlamentosu Başkan Yardımcısı Ruben Rubinyan 14 Ocak'ta Moskova'da bir araya gelip normalleşme sürecine yönelik ön görüşme yaptı. Temsilcilerin ikinci toplantısı ise 24 Şubat'ta Viyana'da gerçekleştirilecek.
KARŞILIKLI UÇUŞ
Birçok ürün grubunda Türk şirketlerinin önemli pazarları arasında yer alan Ermenistan'la hükümetin başlattığı normalleşme süreci ekonomik beklentileri de güçlendirdi. Atılacak olumlu adımlarının sınır şehirlerimizin ekonomisine önemli bir katkı sunması bekleniyor. Türkiye-Ermenistan ticaret hacmi 2012-2021 dönemini kapsayan 10 yılda 15.3 milyon dolar düzeyinde kaldı. Normalleşme süreci kapsamında 2 Şubat'ta Erivan-İstanbul arasında karşılıklı uçuşlar gerçekleştirildi.
