İş sözleşmeleri çalışanların haklarını koruması açısından hayati önem taşıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na, iş sözleşmeleri konusunda işe başlayacaklar için "kelepçe madde" olarak görülen fesih durumunda ceza şartı başta olmak üzere çok sayıda şikâyet geliyor.
Bazı işyerleri hem deneme hem de çalışma süresinde çalışanın işten ayrılması durumunda belli tutarda para talep ediyor. İş Kanunu'na göre taraflar iş sözleşmesini, kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla ihtiyaçlara uygun düzenleyebilir. İş sözleşmelerine ilişkin merak edilen kritik ayrıntılara ilişkin soruların yanıtları şöyle:
İşveren EYT kapsamında emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam edenin maaşını düşürebilir mi?
Taraflar arasında mutabakata dayalı yeni bir sözleşme imzalanmadığı sürece ücret düşürülemez. Ücretin düşürülmesi, işin niteliğinin ağırlaştırılması, işyerinin ulaşımı daha zor olan bir yere taşınması ve çalışma sürelerinin artırılması esaslı değişiklik kabul ediliyor. Bu durumda çalışanın onayı da zorunlu bulunuyor.
İş sözleşmelerinde nelere dikkat edilmeli?
Sözleşme tarihi, tarafların isim ve bilgileri, ücret ve ödeme tarihi, görev tanımı, hak ve yükümlülükler, çalışma süresi ve fesih halleri dikkat edilmesi gereken hususlar arasında.
İşe başlarken 2 ay deneme süresi öngörüldü. Bu süre için sigorta zorunluluğu var mı?
Deneme süresi sigorta girişinin yapıldığı tarih olarak kabul edilir. Bu sürede sigortası yaptırılmayanlar ALO 170'i arayarak şikâyetçi olarak sigortasını yaptırabilir.
İş sözleşmesinde hangi başlıklar esaslı değişiklik kabul ediliyor?
İşin ağırlaştırılması, maaşın düşürülmesi, çalışma saatlerinin değiştirilmesi, işyerinin ulaşımı daha zor bir yere taşınması esaslı değişiklik kapsamında yer alıyor.
İş sözleşmesinin feshinde ceza şartı konulabilir mi?
Bazı şirketler sözleşmeye işten ayrılma halinde tazminata yönelik madde koyabiliyor. Ancak Yargıtay kararına göre ceza şartının hem işçi hem işveren için olması gerekiyor.
Kıdem tazminatı alıp çalışana yeniden tazminat hakkı doğar mı?
EYT ile birlikte emekli olup kıdem tazminatını sıfırlayıp emekli aylığı bağlatarak aynı ya da başka işyerinde çalışmaya devam edenler yeniden kıdem tazminatı alamazlar.
