Hükümetin başlattığı İş Gücü Uyum Programı(İUP), işsizler başta olmak üzere kadınlar, gençler, engelliler, eski hükümlüler ve öğrenciler için umut oldu. İş gücü piyasasına girmeyi kolaylaştırıcı çalışmaları içeren bu program, katılımcılara; bilgi, beceri, çalışma alışkanlığı ve disiplin kazandırmayı hedefliyor. Eylül ayında başlayan programa başta kadınlar olmak üzere ilgi büyük. Bugüne kadar 498 bin 183 kişinin başvurduğu programdan 94 bin 706 kişi yararlandı. 91 bin 297 kişinin ise halen programa katılımı devam ediyor. Sadece Milli Eğitim Bakanlığı'na 120 bin kontenjan ayrılan programda, günlük 833 TL ödeme yapılıyor. Programdan bir kişi en fazla 140 gün süreyle yararlanabiliyor ve bugünün ücretiyle maksimum 116 bin 620 TL ödenmesi öngörülüyor. Peki, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın İŞKUR eliyle yürüttüğü programa başvuru nasıl olacak? Bir kişi programdan en fazla ne kadar yararlanabilecek? Sigorta yapılabilecek mi? Cebine ne kadar para girecek? Bu programa ilişkin akla gelebilecek sorular ve yanıtları şöyle:
BAŞVURU ŞARTLARI NELER?
İUP katılım şartlarının başında, Türk vatandaşı olma, SGK'ya kayıtlı olma, 18 yaşını doldurma ve yaşlılık veya malullük aylığı almama geliyor. Programa katılmak için başvurudan bir yıl önce, yüklenici veya ilişkili kuruluş çalışanı olmama, sigortalı sayılmama, hane gelir şartını sağlama ve daha önce aktif işgücü veya işsizlik sigortası programları yararlanıcısı olmama şartlarını da sağlamak gerekiyor. İUP programına katılanlar; engelli, yaşlı, çocuk ve hasta bakımı, tarımsal ve hayvancılık, ağaçlandırma, okullar gibi kamusal alanları temizlik, bakım ve önerim faaliyetleri, geri dönüşüm ve atık imhası, parkları ve yeşil alanları korunması, doğal yaşam alanlarının restorasyonu ile spor ve kültür faaliyetlerinin desteklenmesinde görev alabiliyor.
833 LİRA
İUP'a katılanlara, iş sağlığı güvenliği, bağımlılıkla mücadele, iş arama becerisinin geliştirilmesi, iş ahlakı, motivasyon ve stres yönetimi, etkili iletişim ve finansal okuryazarlık eğitimi veriliyor. Programın başlangıcında günlük 666,75 TL olan cep harçlığı vatandaşlardan gelen talepler doğrultusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca geçtiğimiz günlerde 833 TL'ye çıkarıldı. Programa katılanların ayrıca ortaya çıkacak 5.5 oranında sosyal güvenlik prim giderleri de ödeniyor.
140 GÜN YARARLANABİLİYOR
Program süresi en fazla 10 ay olarak belirlendi. Programın ilk dört haftası 5 gün ve 37,5 saat olarak uygulanıyor. Devam eden haftalarda 3 güne kadar ve 22,5 saat olarak uygulama devam ediyor. Bir katılımcı, programdan toplamda en fazla 140 gün yararlanabiliyor. Programdan haftalık üç gün ortalama yararlanma şartı dikkate alındığında bir kişinin eline ayda 9 bin 996 TL geçmiş olacak. Programdan en fazla 140 gün yararlanma kriterinden hareket edildiğinde ise bir kişinin eline program boyunca maksimum 116 bin 620 TL geçmiş olacak.
498 BİN BAŞVURU
İşgücü Uyum Programı kısa süre önce başlamasına rağmen başvuru sayısı şimdiden 498 bin 183'e ulaştı. Başvuranların 134 bin 91'i erkek, 364 bin 92'si ise kadın. Başvurularda kadınların oranı yüzde 73 oranında. Bu başvurulardan 85 bin 425'i kadın olmak üzere 94 bin 704 kişi yararlandı. Programa halen devam eden katılımcı sayısı ise 91 bin 297. Bu katılımcıların ise 87 bin 130'u yani yüzde 95'i kadın.
KİMLER ÖNCELİKLİ?
Programa katılabilecek öncelikli gruplar; kadınlar, engelliler, eski hükümlüler, terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananlar, hane bazlı izleme sistemi kapsamında olanlar yararlanabiliyor. Gruplar arasında herhangi bir öncelik sıralaması bulunmuyor.
İZİN VAR
Programa katılanlar onay almak şartıyla; program süresi 6 aya kadarsa 7, daha uzun süreli ise 10 güne kadar izin kullanabiliyor. Sağlık sorunları, evlenme, doğum ve birinci derece yakınlarının vefatı ve benzeri durumlar da izin süresi kapsamında değerlendiriliyor. Katılımcıların izin kullandıkları günler için cep harçlığı ve sosyal güvenlik prim ödemesi yapılmıyor.
SİGORTALI BAŞKA BİR İŞTE ÇALIŞABİLİR Mİ?
Katılımcılar programa devam ederken sigortalı olarak başka bir iş yerinde çalışabiliyor. Ancak katılımcıların programa devam ederken başka bir yerde sigortalı olması nedeniyle oluşabilecek sosyal güvenlik prim borcundan SGK sorumlu tutulamayacak.
İŞİ YARIDA BIRAKANA, İŞİ BEĞENMEYENE HANGİ YAPTIRIM UYGULANIYOR?
Mazeretsiz olarak İUP'den ayrılanlar veya kendi kusuru nedeniyle ilişiği kesilenler, son yararlanma tarihi üzerinden 12 ay geçmedikçe yeni bir İUP'ye başvuramıyor. Yararlandığı İUP bittikten sonra Kurum tarafından teklif edilen niteliklerine uygun en az iki iş teklifini beğenmeyip mazeretsiz olarak kabul etmeyenler, son yararlanma tarihi üzerinden 12 ay geçmedikçe yeni bir İUP'ye başvuru yapamıyor. Devam ettiği bir İUP'den mazeretli ya da mazeretsiz ilişiği kesilen katılımcı aynı İUP'e tekrar katılamıyor.
81 İLİ Mİ KAPSIYOR?
İUP 81 ilden her vatandaş başvuru yapabiliyor. İUP kapsamında bakanlıklara illerdeki ihtiyaçlara göre kontenjan ayrılırken, en büyük payı 120 bin kontenjanla Milli Eğitim Bakanlığı aldı. Valiliklerin ihtiyaç talepleri doğrultusunda İstanbul'a 12 bin 466, Ankara'ya 7 bin 32 ve İzmir'e 5 bin 810 kontenjan sadece eğitim için tanındı.
İŞKUR TASARLADI
İş Gücü Uyum Programı (İUP) Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Genel Müdürlüğü tarafından tasarlandı. Başarı sağlandığı için ikinci faz uygulamalarına başlanan İşgücü Uyum Programı için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, yeni bir aktif iş gücü programı olan İUP'la istihdama katılımda zorlanan kadınlara, gençlere, engellilere ve öğrencilere eğitim yoluyla bilgi, beceri ve çalışma alışkanlığı kazandırarak iş gücü piyasalarına girişlerini kolaylaştırdıklarını söyledi. Işıkhan, Bakanlığı'nın TBMM'deki bütçe görüşmelerinde "İUP'nin en önemli amacı çalışmayan, üretmeyen insan kaynağının çalışma hayatına alıştırılarak üretime katılmasını sağlamaktır" ifadesini kullandı.
