Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, TBMM Genel Kurulu'nda Bakanlığının bütçe sunumunu gerçekleştirdi. Bakan Bayraktar sunumu sırasında kritik konulara değinerek "Tüm vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarında; 2023 yılında 328 milyar liralık, 2024 yılının 11 aylık döneminde ise 314 milyar liralık tutar devletimiz tarafından karşılanmıştır" açıklamasını yaptı.
155 BİN EMEKÇİMİZLE BÜYÜK BİR AİLEYİZ
TBMM Genel Kurulu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile bağlı kurum ve kuruluşların 2025 yılı bütçe tekliflerini görüşmek üzere Meclis Başkan Vekili Bekir Bozdağ başkanlığında toplandı. Genel Kurul'da sunum yapan Bakan Bayraktar, Türkiye'nin yer altı kaynakları açısından çok zengin bir ülke olduğunu ve üretilen maden çeşitliliğinde dünyada yedinci sırada yer aldığını belirterek şunları kaydetti:
Sahip olduğumuz bu potansiyeli ekonomiye kazandırmak adına çalışmalarımızı, 'önce insan, sonra çevre ve sonra katma değerli madencilik' vizyonuyla sürdürüyoruz. Malumunuz, ülkelerin gelişmişlik düzeylerini belirleyen en önemli unsurlardan biri sahip oldukları yer altı kaynaklarını kullanma kabiliyetleridir. Zira madencilik yatırımları özellikle ilgili yerel ekonomiye önemli bir katkı sağlar, istihdam oluşturur ve sosyal refahı artırır. Bugün madencilik sektörü olarak 155 bin emekçimizle biz büyük bir aileyiz.
Madenlerimizin güvenilir ve sürdürülebilir bir şekilde işletilmesini temin edebilmek için arama faaliyetlerinden üretim süreçlerine kadar her aşamada radar, sonar, drone, elektronik takip ve dijital uyarı sistemleri gibi teknolojileri kullanarak, kapsamlı denetimler yapıyoruz. Bu çerçevede, 2024 Kasım sonu itibarıyla yaptığımız denetim sayısı 8 bin 546'ya ulaştı. Yıl sonuna kadar yaklaşık 9 bin saha denetimi gerçekleştirmiş olacağız.
'9 BİN HEKTARA 21 MİLYON AĞAÇ DİKİLDİ'
Faaliyeti tamamlanan maden sahalarının rehabilite edilmesinin temel önceliklerden biri olduğunu söyleyen Bakan Bayraktar, "Madenciliğin çevreyle, doğayla ilgili boyutunu asla göz ardı etmiyoruz. Aslında bunu, sadece bugünün sorumluluğu değil, aynı zamanda gelecek nesillere olan bir borç olarak görüyoruz. Onun için çevreyle uyumlu, çevreye rağmen değil 'çevreyle birlikte' madencilik anlayışını benimsiyoruz. Madencilik faaliyetlerinin sonlandırıldığı alanları yeniden doğaya kazandırıyoruz.
Bu kapsamda, bugüne kadar 45 ilde 9 bin hektar rehabilitasyon alanına 21 milyon ağaç dikildi. Madencilik sektörümüzün Gayrisafi Yurt içi Hasıla içindeki payını, 20 yıl içinde bugünkü fiyatlarla 65 milyar TL'den 270 milyar TL'ye; yıllık maden ihracatımızı ise aynı sürede 7 kat artışla 5,7 milyar dolara yükselttik. Sahip olduğumuz bor rezervlerinin katma değerli üretimini sağlayarak Türkiye'yi, yüzde 60'lık payla, küresel bor pazarının lideri konumuna getirdik. 2024 yılında, yüzde 97'si ihracat olmak üzere 2,5 milyon ton bor ürünü satışından toplam, 1,3 milyar dolarlık satış geliri ile yeni bir rekora daha imza atacağız" dedi.
'NİJER'DE ALTIN SAHASINDA 2025 YILINDA İLK ÜRETİME BAŞLAMAYI HEDEFLİYORUZ'
Son dönemde dünyada yaşanan tedarik zinciri sorunları ve madencilik ürünlerinin ticari yaptırım aracı olarak kullanılmasına da dikkat çeken Bakan Bayraktar, "Ülkemizin ihtiyaç duyduğu madenlerin kendi kaynaklarımızdan sağlanması hayati bir öneme sahiptir. Bunun için, madencilikte yurt içi üretimin yanında yurt dışındaki sahalarımızdan da üretime odaklandık. Asya'dan Afrika'ya farklı coğrafyalarda yürüttüğümüz madencilik çalışmaları kapsamında, Nijer'de ruhsat sahibi olduğumuz altın sahalarından birinde 2025 yılında ilk üretime başlamayı hedefliyoruz. Stratejik ve kritik madenlere, savunma sanayi ve ileri teknoloji gerektiren alanlarda, özellikle enerji dönüşümün temel unsurları olan yenilenebilir enerji, depolama ve elektrikli araçlarda yoğun olarak ihtiyaç duyulmaktadır. Nadir toprak elementleri alanında Eskişehir Beylikova'da keşfettiğimiz rezervleri işleyerek ülkemizi önemli bir tedarikçi yapacağız" diye konuştu.
'SAKARYA GAZ SAHASINDA TARİHİN EN BÜYÜK DOĞAL GAZ KEŞFİNİ GERÇEKLEŞTİRDİK'
'Türkiye'de her eve, her haneye doğal gaz hizmeti götüreceğiz' hedefi kapsamında 5 ilde olan doğal gazı 81 il, 893 yerleşim yeri ve 222 organize sanayi bölgesine götürdüklerini kaydeden Bakan Bayraktar, böylelikle Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 85'ine doğal gaz kullanım imkanı sunulduğunu söyledi. Bayraktar, Türkiye'nin doğal gazda Avrupa'nın 4'üncü büyük tüketimine sahip olduğunu da vurguladı. Ayrıca, doğalgaz alt yapısını ve giriş kapasitesinin artırıldığını da belirten Bakan Bayraktar, şunları söyledi:
"Bu gelişmiş alt yapının yanında, Milli Enerji ve Maden Politikamız kapsamında, yeni bir vizyon ve anlayışla kendi sondaj ve sismik araştırma gemilerimiz, kulelerimiz ve insan kaynağımızla petrol ve doğal gaz arama ve üretim stratejisini de hayata geçirdik. Kara alanlarımızın yanında Mavi Vatanımızda ve farklı coğrafyalarda yoğun arama çalışmaları yapıyoruz. 2020 yılı Ağustos ayında Sakarya Gaz Sahasında tarihimizin en büyük doğal gaz keşfini gerçekleştirdik.
Karadan 170 km mesafede ve deniz yüzeyinin 4 bin metre altında bulduğumuz gazı rekor bir sürede vatandaşlarımızın kullanımına sunduk. Sakarya Gaz Sahamızda günlük doğal gaz üretimimiz yaklaşık 7 milyon metreküpe, yurt içi ve yurt dışı toplam üretimimiz ise 20 milyon metreküpe ulaştı. Bu üretim ile 8,6 milyon hanenin ihtiyacını kendi doğalgazımızla karşılıyoruz. Sakarya Gaz Sahasındaki üretimi 2025 yılının ilk çeyreğinde günlük 10 milyon metreküpe, sonraki süreçte günlük 40 milyon metreküpe çıkarmayı hedefliyoruz. Böylece yaklaşık 17 milyon konut abonesinin gaz ihtiyacını Sakarya sahasından karşılayacağız."
'ŞIRNAK'IN ADI ÜRETİMLE ANILACAK'
Sunumunun devamında ithalatın en önemli kalemlerinden birinin petrol olduğunu vurgulayan Bakan Bayraktar, "Zorlu bir coğrafyada, bir zamanlar adı terörle anılan, Şırnak Gabar'da Cumhuriyet tarihimizin en büyük petrol rezervini keşfettik. Bu keşifle birlikte, Şırnak'ın adı artık terörle değil, üretimle, istihdamla ve kalkınmayla anılmaktadır. Gabar'da üretimin artırılması ve yeni sahalarda arama çalışmaları için Ankara–İzmir arası bir mesafeye denk gelen toplam 540 kilometre yol yaptık ve buradaki üretimimizi son bir yıl içinde 2,5 kat artırarak bugün itibariyle günlük 61 bin varilin üstüne çıkardık. Bölgenin tamamında sondaj faaliyetlerimizi devam ettirerek 2025 yılında 143 yeni sondaj yapmayı hedefliyoruz. Gabar sahasıyla birlikte yurt içi ve yurt dışında ulaştığımız 160 bin varilin üzerindeki günlük üretimimizle yaklaşık 6,4 milyon aracın yakıt ihtiyacını karşılayabiliyoruz" ifadelerini kullandı.
50 BİN KİŞİYE İSTİHDAM
Öte yandan rüzgar ve güneş santrallerinden üretilen elektrikle Türkiye'deki tüm konutların yıllık elektrik ihtiyacının karşılandığını vurgulayan Bakan Bayraktar şöyle konuştu:
Yenilenebilir enerjinin mevcut kurulu gücümüz içindeki payını yüzde 60'a, yerli kaynaklarımızın oranını ise yüzde 70'e çıkardık. Kıymetli vekillerimizde konuşmalarında değindiler, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı verilerine göre Yenilenebilir Enerji Kurulu gücünde Türkiye olarak, Avrupa'da 5'inci dünyada 11'inci sırada yer alıyoruz. İnşallah 2025 yılında Avrupa'da ilk 3'e, dünyada ise ilk 9 ülke arasına gireceğiz.
Yenilenebilir enerjiden elektrik üretimini yerli ekipmanlarımız, yazılımımız ve kendi insan kaynağımızla yapmamız da önceliklerimiz arasındadır. Kullanılan aksamlarda güneş santralleri bazında yüzde 75, rüzgar santrallerinde ise kule, kanat ve jeneratörde yüzde 70'in üzerinde yerlilik seviyelerine ulaştık. Bu sayede 2014 yılında yenilenebilir enerji sanayimiz sadece 27 imalatçıdan oluşurken, 10 yıl içerisinde bu sayı 500 firmaya ulaşmıştır. Böylelikle sadece yerli ekipman üretimi alanında, 50 bin insanımıza istihdam imkanı sağlamış olduk.
'ELEKTRİK TİCARETİNDE MERKEZ ÜLKE HALİNE GELECEĞİZ'
Türkiye'nin elektrik altyapısı için yapılan yatırımlarla Avrupa'daki en büyük ikinci iletim hattı şebekesine, ayrıca 1,4 milyon kilometrenin üzerinde elektrik dağıtım hattına sahip olduğunu da kaydeden Bakan Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Avrupa'da elektrik talebi en yüksek üçüncü ülke olan Türkiye, elektrikli araçlar, dijitalleşme ve yapay zekanın da etkisiyle 2035 yılında 510 milyar kilowatt saatlik bir enerjiye ihtiyaç duyacaktır. Bu yüksek talebin temiz enerji ağırlıklı karşılanması için 'Yenilenebilir Enerji 2035' yol haritamızı geçtiğimiz ekim ayında kamuoyuyla paylaştık. Bu yol haritasıyla birlikte önümüzdeki 11 yılda rüzgar ve güneş kurulu gücümüzü dört katına çıkararak 120 bin megavata yükseltmeyi hedefliyoruz. Bu yatırımlar arasında ülkemizde bir ilk olacak, toplam 5 bin megavat gücünde deniz üstü rüzgar santralinin kurulmasını sağlayacağız. Ayrıca, 2035 yılına kadar her yıl en az 2 bin megavatlık yerli aksam kullanım şartlı YEKA yarışması yapacağız. Ayrıca, bu hedef kapsamında Türkiye'yi doğudan batıya, kuzeyden güneye kuşatacak bir yeşil enerji koridoru oluşturmak için ülkemizde bir ilk olarak, 40 bin Megavatlık Yüksek Voltajlı Doğru Akım (HVDC) iletim hatlarını da devreye alacak, elektrik şebekemizi çok daha güçlü hale getireceğiz. 2 bin 500 megavat olan elektrik ithalat ve ihracat kapasitemizi 2035 yılına kadar 3 katına çıkararak 7 bin 500 megavatlık bir kapasiteyle bölgemizde elektrik ticaretinde de merkez ülke haline geleceğiz."
'NÜKLEER ENERJİ BİR ZARURİYET'
Bakan Bayraktar, "Şunu net olarak ifade etmek istiyorum Nükleer enerji arz güvenliğimiz ve iklim hedeflerimiz açısından bir zarurettir. Bu nedenle, ülkemizin 70 yıllık nükleer enerji hayalini Akkuyu Nükleer Güç Santrali projemizle gerçeğe dönüştürüyoruz. Dünyadaki en büyük nükleer güç santrali şantiyesi olan Akkuyu'da, tüm ulusal ve uluslararası güvenlik standartlarına uygun olarak dört nükleer reaktörün inşasına aynı anda devam ediyoruz. Santralin ilk ünitesini en kısa zamanda devreye almayı hedefliyoruz. Akkuyu sahasında şu anda 30 binin üzerinde insan çalışıyor. Santral tamamen devreye alındığında ise 4 bin kişiye sürekli istihdam sağlayacak" ifadelerini kullandı.
Bakan Bayraktar, ayrıca Sinop ve Trakya nükleer güç santrali projeleri ve küçük modüler reaktörlere yönelik çalışmaların yürütülmeye devam edildiğini belirterek, "Nükleer enerji sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlarımız, kısa bir süre içinde uluslararası düzeyde yetkinlik kazanmıştır. Kamu şirketimiz Nükleer Teknik Destek A.Ş. (NÜTED), Macaristan'daki nükleer güç santralinin denetim süreçlerine katılmış ve bu alanda ülkemizin ilk hizmet ihracatını gerçekleştirmiştir" dedi.
FATURALARA 314 MİLYAR LİRA DESTEK
Elektrik ve doğal gaz faturalarında 2023 yılında 328 milyar liralık, 2024 yılının 11 aylık döneminde ise 314 milyar liralık tutarın devlet tarafından karşılandığını aktaran Bakan Bayraktar, "Halihazırda, meskenlerde kullanılan elektriğe düşük tüketim kademesinde yüzde 60, yüksek tüketim kademesinde yüzde 40; doğal gaza ise yüzde 63 oranında destek sağlıyoruz" diye konuştu.
Bakan Bayraktar, Bakanlığın merkez teşkilatı için 2025 yılı bütçe teklifi genel aydınlatma giderleri dahil olacak şekilde 45,3 milyar TL olduğunu ve ilgili kurumlarla birlikte teklif edilen toplam bütçe tutarının 63,3 milyar TL olduğunu da belirtti.
