Türk iş dünyası gözünü Ortadoğu'daki gelişmelere dikerken, riskin daha büyüğü ABD'den geldi. ABD'deki liman işçilerinin 4 gün süren ve yerel olarak devam eden grevi, yalnızca Amerika kıtasını değil, küresel ticareti derinden sarsma noktasına ilerliyor. Uzmanlar, bu grevin Ortadoğu'daki krizlerin 10 katı büyüklüğünde bir risk oluşturduğunu vurgularken, her geçen gün küresel ekonomiye milyar dolarlık zarar yazıyor. Türkiye ise bu krizin hem fırsat hem de zarar kısmında ön sırada yer alıyor. Türk KOBİ'leri sürecin uzamasından endişe duyarken, ithalatta yerli arayışı öne çıkıyor.
ABD BÜYÜK ŞOK YAŞADI
Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) doğu yakası ve Meksika Körfezi kıyısındaki limanlarında çalışan, Uluslararası Liman İşçileri Birliği (ILA) üyesi 45 bin işçi toplu sözleşmenin yenilenememesi üzerine 1 Ekim'de greve çıkmıştı. Dün taraflar geçici olarak anlaşma sağlasa da henüz tam anlamıyla limanlar açılmış değil. 4 gün süren grevin tedarik zincirine yaptığı bozucu etkinin ise 2-3 haftada ancak giderilebileceği öngörülüyor. Ocak ayının ortasına dek otomasyon konusundaki düğüm çözülmediği takdirde liman işçilerinin yeniden greve çıkması bekleniyor. ABD ekonomisini alarm düzeyine geçiren bu gelişme bir anda tüm dünyanın da öncelikli riski haline geldi. Grevin ülkeye günlük 5 milyar dolar kayıp yaratacağı öngörülüyor. Küresel tedarik zincirinde adeta bir domino etkisi yaratan bu gelişme, Türk iş dünyası için de büyük bir risk oluşturuyor.
KOBİ'LER VE 20 ANA SEKTÖR RİSKTE
Türkiye'den ABD'ye yapılan ihracatın en büyük kalemleri arasında tekstil, otomotiv yedek parçaları ve beyaz eşya bulunuyor. Bu sektörlerdeki her gecikme, Türkiye'deki üreticilere ve tedarikçilere büyük maliyetler bindiriyor. Ayrıca ABD'den ithal edilen sanayi hammaddelerinin gecikmesi, Türk fabrikalarında üretim duruşlarına neden olabilir. Mersin Uluslararası Limanı'nda faaliyet gösteren bir lojistik şirketinin CEO'su, "ABD limanlarındaki grevler, yüklerin Türkiye'ye zamanında ulaşmamasına sebep oluyor. Müşterilerimize ek maliyetler yüklemek zorunda kalıyoruz.
Alternatif rotalar bulmak zorunda kalıyoruz ama bu da hem süreyi uzatıyor hem de maliyetleri katlıyor. Böyle bir genel kriz ilk kez yaşandı. 20'den fazla ana sektörü direkt etkiliyor" dedi. Türkiye ile ABD arasındaki ticaret hacmi yılda yaklaşık 25 milyar doları buluyor. Türk iş insanları, "Özellikle tekstil, otomotiv yedek parça ve elektronik ihracatında büyük gecikmeler yaşanabilir. Lojistik maliyetlerimiz zaten yüksek, bir de bu tip grevlerle ek maliyetler kaçınılmaz hale geliyor. ABD pazarı, Türkiye'nin en önemli ihracat destinasyonlarından biri. Her geçen gün, Türkiye'deki ihracatçıların kasasına giren milyonlarca doları kaybetme riski var" değerlendirmesinde bulunuyor.
RAFLAR BOŞALDI
ABD'de liman işçilerinin greve gitmesinin tuvalet kağıdı tedarikinde sıkıntıya yol açacağı endişesiyle panik satın alımlara neden oldu. Tüketiciler, ABD genelindeki mağazaların tuvalet kağıdı raflarını boşaltırken, yetkililer, grevin tuvalet kağıdı ve şişe su gibi ürünlerin temininde sıkıntıya neden olduğunu doğruladı.
