Fahiş fiyat soruşturmasını tamamlayan Rekabet Kurulu BİM, CarrefourSA, Migros, Savola Gıda, ŞOK Marketler ve A 101'e yaklaşık 2.7 milyar lira tutarında idari para cezası verdi. Söz konusu firmaların ürün fiyatlarının tespitinde kartel niteliğinde eylemler gerçekleştirdiği, fiyat artırımı yapmayan diğer şirketleri cezalandırmak için ortak hareket ettiği belirlendi. Koronavirüs salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticaretiyle iştigal eden zincir marketler ile bunların tedarikçileri konumunda bulunan üretici ve toptancı seviyesindeki teşebbüslerin fiyatlama davranışlarının incelenmesine yönelik olarak yürütülen soruşturma tamamlandı.
EN YÜKSEK CEZA BİM'E
Dosyanın 28 Ekim'de Rekabet Kurulu'nca müzakere edilmesi sonucunda BİM'e 958 milyon 129 bin lira, CarrefourSA'ya 142 milyon 469 bin lira, Migros'a 517 milyon 672 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi. Savola Gıda ve San. Tic. A.Ş.'ye 22 milyon 210 bin lira ve ayrıca "perakende seviyesinde faaliyet gösteren teşebbüslerin yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle" ilgili kanunu ihlal ettiği gerekçesiyle de 11 milyon 105 bin lira para cezası kesildi. ŞOK'a 384 milyon 369 bin lira ve Yeni Mağazacılık A.Ş.'ye (A101) 646 milyon 582 bin lira idari para cezası verilmesi kararlaştırıldı. Cezalar, şirketlerin 2020 yılı cirolarının yüzde 1.7'sini oluşturdu. Kararın, yargı yolu Ankara İdare Mahkemeleri olmak üzere gerekçesi daha sonra tebliğ edilecek. Migros yaptığı açıklamada kararı yargıya taşıyacağını açıkladı.
DOĞRUDAN-DOLAYLI TEMAS VAR
Rekabet Kurumu'nun kararında A 101, BİM, CarrefourSA, Migros ve Şok arasında, doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla fiyatların ve fiyat geçişlerinin koordinasyonunun sağlandığının tespit edildiği vurgulandı.
KAMPANYALARI BİLE PAYLAŞTILAR
Doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı belirlendi.
FİYAT DÜŞÜRENE BASKI KURULDU
Ayrıca fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan teşebbüslerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı yer aldı.
KARTEL GİBİ HAREKET ETTİLER
Kararda rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde ürün ve/veya bölge özelinde süratle hayata geçirilen fiyat indirimleri ve/veya tedarikçiye iade faturası kesmek gibi cezalandırma stratejileri yoluyla teşebbüsler arasındaki danışıklılığa uyumun sürekli olarak gözetildiği; böylelikle adı geçen teşebbüslerin satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt (hub and spoke) özelliği de sergileyen kartel niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla, anılan teşebbüslerin 4054 Sayılı Kanun'un 4. maddesini ihlal ettikleri belirtildi.
23 ŞİRKETE CEZA YOK
Soruşturma kapsamındaki aralarında kozmetik zincirlerinin de bulunduğu 23 şirkete ve Gıda Perakendecileri Derneği'ne ise idari para cezası uygulanmasına yer olmadığı belirtildi. Kurul, Watson Güzellik ve Bakım Ürünleri, Banvit Bandırma, Beypi Beypazarı, Colgate-Palmolive Temizlik Ürünleri, Çağrı Gıda Temizlik Maddeleri, Dalan Kimya, Dentavit Sağlık Ürünleri, Eczacıbaşı Tüketim Ürünleri, Evpaş Evyap, Gratis İç ve Dış Ticaret, Johnson and Johnson Sıhhi Malzeme Şirketi, Karizma Beşler Et Gıda Sanayi, Katmer Un İrmik, Küçükbay Yağ ve Deterjan Sanayi, Metro Grosmarket Bakırköy Alışveriş Hizmetleri Şirketi, Nestle Türkiye Gıda Sanayi ile Nivea Beiersdorf Kozmetik, Procter&Gamble Tüketim Malları Sanayi, Söke Değirmencilik Sanayi, Türk Henkel Kimya Sanayi, Unilever Sanayi ve Ticaret Türk AŞ, Yeni Çağdaş İhtiyaç ve Gıda Maddeleri Şirketi, Yunus Market İşletmeleri, Gıda Perakendecileri Derneği'ne idari para cezası uygulanmasına yer olmadığı yönünde karar aldı.
TEDARİKÇİ EŞİT SORUMLU
Zincir marketlerle birlikte tedarikçi Savola Gıda'nın da kendi ürünleri bakımından söz konusu perakendeciler arasında raf fiyatları ve fiyat geçişleri konusunda ortak hareket ettiğine, perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip topla-dağıt kartel görünümünde ortaya çıkan anlaşmalar veya uyumlu eylemler yoluyla kanunun ihlalinde perakendeciler ile birlikte ve eşit derecede sorumlu olduğuna hükmedildi. Prens El Velid Bin Talat'ın şirketi Kingdoom Holding bünyesindeki Savola, Yudum ve Sırma markalarına sahip bulunuyor.
İŞTE BELİRLENEN SUÇLAR
* Satışa sunulan pek çok ürünün satış fiyatının tespiti amacıyla kartel niteliğinde anlaşma veya uyumlu eylemler gerçekleştirildi.
* Fiyatları ve fiyat geçişlerini koordinasyon içinde yaptılar.
* Geleceğe dönük fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri ve kampanya gibi hassas bilgileri paylaştılar.
* Fiyat indirimine giden veya fiyat artışı yapmayan firmalara tedarikçiler aracılığıyla müdahale edip fiyatların yükselmesini sağladılar.
* Rakip fiyatlarının yükselmemesi halinde, bölge ve ürün özelinde süratle fiyat indirip veya tedarikçiye iade faturası keserek cezalandırma stratejisi izlediler.
