Ücret çalışana bir işin karşılığında işveren veya üçüncü kişilerce para ile ödenen tutar olarak tanımlanıyor. Bahşiş de dâhil olmak üzere aylık tüm kazançlar üzerinde sigorta primi yatırılması yasal zorunluluk. Gerçek ücret üzerinden prim yatırılması çalışanın emeklilik aylığını yükseltir. Süreklilik arz eden bahşişin çıplak ücrete katılması gerekiyor.
Bahşiş ödemelerinden vergi alınıyor mu?
Çoğu işletmede servis görevlileri işletmenin bordrosuna kayıtlı çalışıyor. Bu işyerlerinde bahşiş ücret olarak kabul ediliyor. Ücretin yıl içindeki tutarına göre vergi dilimleri kapsamında vergilendirilmesi gerekiyor. Bahşiş alarak gelirini sağlayanlar da bulunuyor. Bu kapsamdaki gelirler de "diğer ücret" olarak nitelendiriliyor.
Bir garsonun ücretinin bahşişten karşılanması durumunda işverenin bir sorumluluğu var mı?
Müşteriler ödemesini bahşiş olarak yaptığı gibi adisyonlara yansıtılan yüzde şeklinde de yapabiliyor. Çalışana gelen bahşiş kendisine veriliyor. Hesapta yüzde olarak alınan bahşiş ise temel ücret olarak belirleniyor. Bu tutarın da asgari ücretin altında olmaması, eksik olması durumunda da tamamlanması gerekiyor.
Bahşişler prime esas kazanca dâhil ediliyor mu?
Hesapta yüzde usulü olan bahşişten prim ve vergi kesintileri yapılırken, tazminat hesabına da dâhil ediliyor. Yargı kararlarına göre bahşiş işçinin alacaklarının hesabında dikkate alınıyor.
İşverenin müşteriden aldığı yüzdeyi çalışanına vermemesinin yaptırımı var mı?
Eksik bildirimde bulunan, çalışana yüzdeyi ödemeyen işletmelere yönelik idari, para cezası uygulanıyor.
Hesaplara yüzde 10 gibi servis bedelleri eklenmesi yasal mı?
Müşterinin alınacak bahşişi önceden bilmesi gerekiyor. Hesapları kontrol ederek yüzde 10 servis bedeli ilave edilip edilmediğine bakarak mükerrer bahşişten de kurtulabilirsiniz.
Usulsüz bahşiş uygulamalarına karşı ne yapmak gerekiyor?
Tarif, fiyat listeleri ticaret il müdürleri, meslek odaları, belediyelerce yapılıyor. Bahşişin listede açıkça belirtilmemesi durumunda haksız fiyat artışı bildiriminde bulunulabilir.
Bahşiş fazla çalışma hesabına dahil ediliyor mu?
Bahşiş, servis ücreti doğrudan fazla çalışmaya karşılık bir ücret değil. Fazla çalışma hesabı yapılırken alınan ücretin 1.5 katı olarak hesaplanıyor.
Bahşiş doğrudan ücret olarak kabul ediliyor mu?
Ücret işveren tarafından ödenirken hizmet sektöründe önemli bir kısmı da müşterilerce karşılanır. Bazen bahşişler ücrete yaklaşır. Yargıtay'ın bahşiş altında yapılan ödemelerin ücret mahiyetinde olduğuna yönelik kararı bulunuyor. Bir Yargıtay kararında bahşişin ödeme mahiyetinde olduğuna dikkat çekildi.
Bahşişi haksız kesilen çalışan dava açabilir mi?
Çalışma hayatında karşılaşılan bütün haksız uygulamalara karşı dava açılabilir. Buna Gaziantep'te açılan bir davayı örnek verebiliriz. Çalışan bahşişlerini kestiği için restoran sahibine açtığı davayı kazandı. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi, bahşişlerini kestiği için işten ayrılan çalışanına 5 bin lira ödenmesine hükmetti.
