Milyonlarca çalışanın iş kazası, meslek hastalığı kapsamında 'geçici iş göremezliği ödeneği, sürekli iş göremezlik geliri, ölen sigortalının hak sahibine gelir bağlanması, cenaze ödeneği' başta olmak üzere bir dizi içeren sosyal hakkı bulunuyor. İster SSK'lı isterse Bağ-Kur'lu sigortalıların iş kazasına maruz kalmaları durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yardımlar yapılıyor. İş kazası geçiren sigortalının işvereni tarafından derhal en yakın sağlık kuruluşunda tedavisinin yaptırılması gerekiyor. Ücretli izinde kaza geçiren de yardım alır. Süt verme için ayrılan süredeki olay, ruh sağlığını kaybetmek de iş kazası sayılıyor. İş kazası sonrası yardımlar için bildirim süresinin kaçırılmaması önem taşıyor. İş kazası durumunda devlet yardımlarından yararlanmaya yönelik merak edilen soruların yanıtları şöyle:
1- Sigortalının iş kazası, üçüncü bir kişinin kusuru yüzünden meydana gelmiş ise ne gibi bir işlem yapılır? Sigortalıya yapılan ve yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, kusurlu görülen üçüncü kişiye rücu edilir.
2- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasında hangi süreler dikkate alınmaz? Sigortalının hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süreleri, askerlik, grevde geçen hizmet süreleri son bir yılın hesabında dikkate alınmıyor.
3- İsteğe bağlı sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde iş göremezlik ödeneği almaları mümkün müdür? İsteğe bağlı sigortalılar kısa vadeli sigorta primi ödemediklerinden kısa vadeli sigorta kolları kapsamında sayılmıyor. Bu nedenle iş göremezlik ödeneği ödenemiyor.
4- Kendi hesabına çalışan sigortalıların iş kazası bildirimini yasal süresi geçtikten sonra bildirmeleri halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenir mi? Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların kazayı geç bildirmesi halinde, bildirim tarihinden itibaren ödenir.
5- İş kazasının geç bildirilmesi halinde ne gibi işlem yapılmaktadır? Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan SSK'lının geçirdiği iş kazasının işverence yasada belirtilen sürede kuruma iletilmemesi durumunda bildirim yapılıncaya kadar sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödenekleri kurumca işvereninden tahsil edilir.
6- İşyerinin bulunduğu ilden başka bir ile mal almak için giden sigortalının kalmakta olduğu otelde yangın çıkması sonucu vefat etmesi olayı iş kazası olarak değerlendirilebilir mi? Çalışan sigortalının yani BAĞ-KUR'lunun yürütmekte olduğu iş nedeniyle işyeri dışında meydana gelen kazalar iş kazası olarak kabul ediliyor.
7- Kuruma bildirilen iş kazası iddiasının soruşturulması kimler tarafından yapılır? Kuruma bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karara varılabilmesi için gerektiğinde kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya Bakanlık İş Müfettişleri tarafından soruşturma yapılır.
8- Süt vermek için ayrılan sürede karşılaşılan olaylar iş kazası sayılıyor mu? SSK'lılarda çocuklarını emzirmeleri için günde bir buçuk saat süt izni verilmesi öngörüldüğü halde, kendi hesabına çalışanlar için böyle bir düzenleme bulunmuyor. Sigortalılar yönünden böyle bir düzenlemenin olmaması nedeniyle iş kazası sayılmıyor.
9- Kendi hesabına çalışan sigortalıların borcunun bulunması halinde geçici iş göremezlik ödeneği ödenir mi? Ödenek için prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartı olduğundan, borcu olan sigortalılara geçici iş göremezlik ödeneği ödenmiyor. Ancak borcun ödenmesi ve beş yıllık zamanaşımı süresini de geçirmemesi halinde geçmişte hak ettiği geçici iş göremezlik ödeneği taraflarına ödeniyor.
10- Sigortalının iş kazası geçirmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine kurumca bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler için hak sahiplerine rücu edilir mi? Kusuru bulunan hak sahiplerine bağlanacak gelir ve verilecek ödenekler rücu edilmez.
11- Sigortalının işten ayrıldıktan sonra meydana gelen meslek hastalığı ile ilgili olarak kanunla sağlanan haklardan yararlanabilmesi için hangi şartlar aranmaktadır? Sigortalının eski işinden fiilen ayrılmasıyla hastalığın meydana çıkması arasında bu hastalık için kurum tarafından çıkarılan yönetmelikte belirtilen sürelerden daha uzun bir zamanın geçmemiş olması şarttır.
12- İş kazası geçiren sigortalının prim ödeme gün sayısının yeterli olmaması halinde sağlık yardımlarından faydalanır mı? İş kazası sigorta kolunda hastalık sigortasında olduğu gibi herhangi bir prim ödeme gün sayısı aranmamakta, iş kazası geçiren sigortalı işvereni tarafından derhal en yakın sağlık kuruluşuna götürülerek tedavisinin yaptırılması gerekiyor.
13- Analık sigortası kapsamında geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanma şartları nelerdir? Doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması, bu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, doğum olayının gerçekleşmiş olması, kendi hesabına çalışan sigortalıların analıkları halinde genel sağlık sigortası dahil prim borçlarının ödenmiş olması gerekiyor.
14- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinden birkaçı birleşirse, geçici iş göremezlik ödeneğinin hangisi verilir? Sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinden en yüksek olanı ödenir.
15- İş kazası geçiren sigortalıya yapılan sağlık yardımları nelerdir? İş kazası geçiren sigortalının prim ödeme gün sayısına bakılmaksızın derhal tedaviye alınmasına müteakip belirli süreye bağlı olmaksızın tedavisi devam eder. Daha sonra bu iş kazasına bağlı arızanın nüksetmesi halinde yeniden sağlık yardımı yapılır.
