Son dakika... Çalışanların özlük haklarıyla ilgili bilinmeyenler SABAH'ta...
Anayasa ile "dinlenme hakkı" olarak korumaya alınan yıllık izinler milyonlarca işveren ve çalışanı doğrudan ilgilendiriyor. Yıllık izne hak kazanmak için tam bir yıl çalışılması gerekiyor. İş Kanunu'na göre yıllık izin süresi 50 ve üstü, 18 yaş ve altına 20 günden daha az olamaz. İzin süreleri paraya çevrilip çalışana teklif edilemediği gibi çalışan da böyle bir talepte bulunamaz. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez, silinemez ve tamamı bir sonraki döneme aktarılır. Kullanılmayan izin ücreti işten ayrılırken alınır. Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.
YILLIK İZİNLE İLGİLİ MERAK EDİLEN SORULARIN YANITLARI ŞÖYLE:
Yıllık ücretli izne ne zaman hak kazanılır?
1 yıl çalışılması halinde yıllık ücretli izne hak kazanılır. Farklı tarihlerde aynı işverene ait değişik işyerlerinde çalışılmışsa yıllık izne hak kazanılması için gerekli olan 1 yıllık süreyi hesaplarken bu işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplanması gerekiyor. Örneğin önce A işverenine ait X işyerinde 4 ay, sonra da yine A işverenine ait Y işyerinde 8 ay çalışılmış ise, her iki hizmet süresi toplanacağından, Y işyerindeki 8 aylık çalışma yıllık izne hak kazanmak için yeterli olacaktır.
2-Yıllık izin süresi nasıl hesaplanır?
Yıllık izin süresi, işyerindeki kıdeme göre hesaplanıyor.. Eğer işçinin işyerinde 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) hizmeti varsa yıllık izin süresi 14 günden; 5 yıldan fazla 15 yıldan az hizmeti varsa 20 günden; 15 yıl ve daha fazla hizmeti varsa 26 günden az olamaz. Bir yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) hizmeti olanlar, ancak 5 yıllık hizmet sürelerini doldurduktan sonra hak kazandıkları yıllık izinlerini 20 gün üzerinden kullanabilir.
Yıllık izin süreleri ile ilgili belirli yaş gruplarına yönelik özel bir düzenleme var mıdır?
Yıllık izin süreleri ile ilgili belirli yaş gruplarına yönelik özel bir düzenleme bulunmaktadır. 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık izin süresi en az 20 gün olmalıdır.
İş akdi devam ederken kullanılmayan iznin ücreti alınabilir mi?
İş Kanunu, kullanılmayan izin ücretinin iş akdi devam ederken işçiye ödenmesini yasaklıyor..
Yıllık ücretli izin kullanılırken bir başka işte çalışılabilir mi?
Yıllık ücretli izin kullanılırken bir başka işte çalışılamaz. Çalışırsa işveren, yıllık izin için ödediği ücreti işçiden geri talep edebilir.
Yıllık iznin kullanıldığı süre içinde işveren işçinin sigorta primlerini ödemeye devam eder mi?
Sigortalılara yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden iş kazaları ile meslek hastalıkları primleri hariç, diğer sigorta primlerinin, işçi ve işverenler yönünden ödenmesine devam olunur.
Hafta tatili günleri yıllık izin süresine dâhil midir?
İş Kanunu'nda belirtilen 14, 20 ve 26 günlük yıllık izin sürelerine hafta tatilleri dâhil edilmemiştir. Yıllık izinler kullanılırken, izin süresine rastlayan hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinin bu sürelere ilave edilmesi gereklidir. Örneğin, 14 günlük yıllık izne ayrılan bir işçi, fiilen 16 gün izin kullanacaktır.
Yıllık izin süresi bölünerek kullanılabilir mi?
İzin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilir.
Yıllık iznin uzakta geçirilmesi durumunda yol izni kullanılabilir mi?
Yıllık ücretli izinlerini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile toplam 4 güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır.
İşveren kullanılan yıllık izinlere ilişkin kayıt tutmak zorunda mıdır?
İşverenin işyerinde çalışan tüm işçilerin yıllık izinlerini gösterir bir kayıt tutma zorunluluğu vardır. Bu kayıtlar yıllık izin defteri şeklinde tutulabileceği gibi kartoteks biçiminde de tutulabilir.
Hak kazanılması durumunda yıllık izin hakkı ne zaman kullanılabilir?
Her hizmet yılına ait yıllık iznin gelecek hizmet yılı içinde kullanılması mümkündür.
Kullanılmayan izinler yanar mı?
Çalışan hak ettiği yıllık izinleri kullanmamışsa, ilerleyen dönemde kullanabilir. Uygun olan yıllık izinlerin hak edildiği dönemden sonraki yılda tamamen kullandırılmasıdır.
Askerlikte geçen süre, yıllık izin hakkında değerlendirmeye alınacak mıdır?
Askerlik süresince iş sözleşmesi askıda sayılacağından, bu süre yıllık izin hakkının hesabında dikkate alınmayacaktır.
Yıl içinde alınan mazeret izinlerini işveren yıllık izin hakkından düşebilir mi?
Yıl içinde alınmış olunan mazeret izinleri ya da raporlu olunan süreler işveren tarafından izin hakkından mahsup edilemez.
