Aksaray ilk 6 ayında 84 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Şehirde Mercedes, Sütaş, Colins, Doğuş Çay, Balküpü, Brissa gibi markalar üretim yaparken, LCWaikiki de yaklaşık 5 bin kişiye istihdam sağlayacak bir yatırımın startını vermiş durumda. Aksaray Organize Sanayi Bölgesi'nde halen 12 binin üzerinde işçi istihdam ediliyor. Bu sayının, bölgede faaliyet gösteren tesislerin tam kapasiteye ulaşması, inşaatı devam edenlerin üretime geçmesi ve üçüncü genişleme alanının da faaliyete geçmesi ile birlikte 25 bini aşması bekleniyor. Bölgede gıda, inşaat, otomotiv yan sanayi, tarım aletleri ve makineleri, tekstil, mobilya ve plastik sanayisinde ihracat yapan firmalar mevcut. Şehirde teknopark yatırımlarında da sona gelindi. Aksaray'ın merkez ilçesi Bahçesaray Mahallesi'ndeki 30 bin metrekarelik alan, "Aksaray Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi" olarak belirlendi. Karar Resmi Gazete'de yayımlandı.
KABAK ÇEKİRDEĞİ ARTIK TESCİLLİ
TUZ Gölü havzasında yetiştirilen "Aksaray kabak çekirdeği"ne coğrafi işaret tescil belgesi verildi. Tuz Gölü havzasındaki 50 bin dekarda yılda yaklaşık 5 bin ton kabak çekirdeği üretiliyor. Türkiye kabak çekirdeği üretiminde dördüncü sırada yer alan Aksaray'da 2019'da başlatılan tescil çalışmaları tamamlandı. Çalışmalar sonunda, yörenin kabak çekirdeğine bu sene coğrafi işaret tescil belgesi alındı.
YONCA ÜRETİMİNDE TÜRKİYE İKİNCİSİ
AKSARAY, Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2020 yılı yonca üretimi verilerine göre, 1 milyon 551 tonla Türkiye ikincisi oldu. Kentte 200 bin dekarlık alanda yonca üretildiğini ve bu yıl 1.5 milyon tonun üzerinde rekolte beklediklerini ifade eden Tarım ve Orman İl Müdürü Bülent Saklav, ''Tuz Gölü havzasında bulunduğumuz için yoncamızın protein değeri 19 ile 22 arasında bulunuyor. Bu yıl üretimimiz çok iyi durumda ve 200 bin dekar alanda üretim yapıyoruz. İç piyasaya yetecek kadar yoncamız var. 1.5 milyon ton olan üretimi 2 milyona çıkarmayı hedefliyoruz" dedi.
TARIMSAL ÜRETİMDE İLK 10'DA
AKSARAY verimli tarım politikaları ile dikkat çekiyor. Bazı köyleri milyon dolarlık ihracat rakamlarına sahip. Ayrıca Aksaray birçok tarımsal ürün üretiminde ilk 10'da yer alıyor. Çerezlik kabak, şeker pancarı, yonca, çerezlik ayçiçeği, arpa, patates, silajlık mısır, bu ürünlerden bazıları. Süt ve süt ürünleri de şehrin öne çıkan sektörleri arasında. Türkiye'de büyükbaş süt üretiminde dokuzuncu sırada yer alan Aksaray, son yıllarda verilen desteklerle bu alanda daha iddialı hale geldi. Aksaray Valiliği ve Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sağladığı desteklerle hayvancılıkta önemli yatırımlar gerçekleştirildi. Modern çiftliklerin sayısı her geçen gün artıyor. Hastalıktan ari 100 işletmeyle bu konuda Türkiye üçüncüsü. Süt üretiminde de Türkiye'de ilk üçe girmeyi hedefliyor. Kentte, 250 bin büyükbaş, 750 bin de küçükbaş hayvan bulunuyor.
MERCEDES AKSARAY'DA 300 BİN KAMYON ÜRETTİ
MERCEDES-Benz Türk'ün 1986'da kurulan Aksaray Kamyon Fabrikası geçen hafta şehirdeki 300 bininci kamyonunu üretti. Kamyon, Transaktaş Global Lojistik'e teslim edildi. Bu yıl fabrika tarihinin en yüksek üretim rakamlarına imza atmayı planladıklarını ifade eden, Mercedes-Benz Türk Aksaray Fabrika Direktörü ve İcra Kurulu Üyesi Uluç Batmaz, "İhracat rakamımızı geçtiğimiz yıla göre yüzde 50'nin üzerinde artırmayı hedefliyoruz. Kamyon Fabrikamız, gerçekleştirdiği yüksek nitelikli ve katma değerli sanayi üretimiyle bölge ve ülke ekonomisine büyük katkıda bulunuyor" dedi. Fabrika, Almanya, Fransa, Hollanda, İtalya, İspanya, Portekiz, Belçika, Litvanya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Avusturya, Macaristan, Slovakya, Slovenya, Romanya ve Bulgaristan gibi Avrupa ülkelerine kamyon ihraç ediyor.
***
Hülya GÜLER
İsteyince her şey olur
Geçen yıl sağlanan 8.5 milyar TL gelirle Türkiye ekonomisi içinde 19. sırada yer alan Aksaray da ilk 10 il arasında yer almayı hedefleyen illerden. Aksaray Valisi Hamza Aydoğdu, bu hedefin akıllı yatırımlarla kısa sürede gerçekleşebileceğine inanıyor. Yatırımcıların ihtiyaç duyduğu enerji, lojistik, teşvik sistemi, istihdam kalitesi gibi alanlarda altyapısının tamamlanmış olmasının kente büyük avantaj sağladığını söyleyen Vali Aydoğdu, yerli yabancı şirketleri yatırıma davet ediyor. Bu daveti yaparken de kentteki kamu özel sektörün yakaladığı ahenkli çalışma ortamına dikkat çekiyor.
İkliminin ve toprağının tarıma çok elverişli olduğunu, Aksaraylıların da çalışkanlığı eklenince bunun büyük bir avantaja dönüştüğünü aktaran Vali Aydoğdu, çilek, süper gıda olarak bilinen goji berry, ve lavanta gibi daha önce yetiştirilmeyen meyve ve sebzelerle kentte yeni fırsatlar yarattıklarını anlatıyor. Bir yıl içinde Aksaray'da 14 kadın kooperatifi kurduklarını ve şimdi bu kooperatiflerin sadece Türkiye değil dünyaya da e-ticaret yoluyla ürün sattıkları bilgisini veren Vali Aydoğdu kentin ekonomik sosyal kalkınması eldeki imkânlarını en verimli şekilde kullanmaya örnek olabilecek çok sayıda projeden de söz etti. Kadın kooperatiflerinin faaliyetleri kapsamında okul bahçelerinin uygun alanlarına lavanta dikilen proje etkileyici. Okul bahçeleri dahil il ve ilçelerdeki boş bölgeleri bile değerlendirerek yapılan bu faaliyetin sonunda şimdi kadınlar ürettiklerini dünyaya satıyor.
Bir diğer ilgi çekici proje de çocukları okulda iken annelere de boş sınıflarda çeşitli el sanatlarını öğrettikleri Hünerli Eller, Usta Anneler projesi. Bunun için okulların boş sınıfları ya da okulun boş olduğu saatler değerlendirilmiş. Kadın istihdamını artırmaya yönelik bu ve bunun gibi çok sayıda projeyi dinlerken aklımdan sürekli olarak 'isteyince her şey olur' sözü geçti.
***
Emine TUNADAN
Bozkırdaki sarı sofra
İster ilk kez ister çok kez olsun bir kentin sofrasına konuk oluyorsam hemen hayal dünyam devreye giriyor ve yemeklerini upuzun bir masada hayal etmeye başlıyorum. Çocuk zihnimin oyunları bu sanırım ama seviyorum. Aksaray'ın çok eksenli mutfak kültürünün yemeklerini de uçsuz bucaksız bozkıra kurulmuş bir 'sarı sofra' üzerinde hayal ettim. Eti bol, yağı güzel, tadı-tuzu yerinde yemekler bunlar.
Kentin Türkiye sıralamasında en önlerde bulunmasını sağlayan gelişmiş hayvancılık sektörü zaman içinde etin başrolde olduğu bir mutfak yaratmış. Yöre çamuruyla yapılmış tavaların içinde pişirilen yemeklerin lezzetini üst noktaya taşıyan bu kaplar elbette yeni değil. Benzer yapılmışlarını kent müzesindeki tarihi kap kacaklar içinde görmek mümkün. Kapadokya bölgesi içinde yer alan Aksaray aynı zamanda buğdayın dolayısıyla da bulgurun memleketi. İkramlarında tattığım pilavının lezzeti başarılıydı. Bulgurlu çorbaları ve köftelerinin yetkin tadını bildiğim için bana şaşırtıcı gelmedi. Benim de mutfağımda sık sık pişirdiğim kokina çorbasını tatmayı yerinde isterdim ama olmadı, bir daha ki sefere.
Aksaray tava, adını Güzelyurt- Gelveri'den alan Gelveri tava gibi ağırlıklı olarak çarşı mutfaklarında gördüğümüz yemeklere karşın soğanlama, bamya çorbası, höşmerim, kapak böreği, çiğleme ve dolaz ev mutfaklarında sıkça yapılıyor. Kapak böreği ve dolazı tatmanızı tavsiye ediyorum. Osmanlı saray mutfağında da yapılan kapak böreği karakteristik pişirme tekniğiyle bana göre Anadolu'nun en güzel böreklerinden biri. Dolaz ise gerçekten en lezzetli helvalardan biridir.
Sadece bunlar değil süt ürünleri zenginliğinin başarılı bir sonucu olan peynir çeşitleri, sebze ve meyve dolmaları, sarığı burma, coğrafi işaret tesciline de sahip olan incelek tatlısı gibi iftar ve bayram sofralarının gözdeleriyle Aksaray mutfağı, Orta Anadolu'nun kendine has, özgünlüğünü başarıyla koruyan; bu bölgede zaman içinde var olmuş medeniyetlerden izler taşıyor. Dilerim bu tat zenginliklerini Türkiye'nin her yerine tanıtma konusunda emin adımlarla, isabetli çalışmalar gerçekleştirirler.
***
Levent TÜZEMEN
Değişimsiz gelişmek imkânsız
Birçok uygarlığa ev sahibi olan Aksaray şehri yıllarca eğemenliğinde kaldığı Selçuklu İmparatorluğu'nun izlerini korumayı ve yaşatmayı titizlikle sürdürüyor. Her yerinden tarih fışkıran Aksaray'ı devlet aşkını yüreğinde taşıyan Vali Hamza Aydoğdu yönetiyor. Sevdiğim bir söz şöyle der: "İnsanlar kıyafetiyle karşılanır, fikirleriyle, bilgileriyle ve konuşmalarıyla uğurlanır.." Müthiş bilgili, devlet örf ve adetini iyi bilen, sorunu olan her vatandaşına kapılarını açık tutan ve "Değişim olmadan gelişmek imkânsızdır" diyerek müthiş projeler başlatan Vali Aydoğdu Aksaray'ı halkın içinden yönetiyor. Adaletli, yardımsever, vicdanlı ve açık sözlü olmasından dolayı çok seviliyor, büyük saygı görüyor. Okuma alışkanlığı kazandırma projesi kapsamında 20 bin okuyucuya 20 bin kitap dağıtılmış. 15 ortaokula müzik sınıfları açılmış. Kooperatifler kurulmuş.
SABAH İl Buluşmaları kapsamında Aksaray'a konuk olduk ve iki gün karış karış dolaştık. İlk durağımız Somuncu Baba Türbesi oldu. Eğri Minare, Ulu Cami, Azm-i Milli Sanayi Müzesi ile Zinciriye Medresesi'ni ziyaret ettik. AK Parti döneminde değer bulan müzeler ile ayağa kaldırılan tarihi eserlerden biri olan Sultanhanı Kervansarayı'nı gezerken çok etkilendim. Sultanhanı'nın mimarisi ve akustiği konser verilecek güzellikteydi.
İhtişamlı bir doğa harikası olan Ihlara Vadisi büyüleyiciydi. Selime Katedrali, Yüksek Kilise, Manastır Vadisi, Aşıklı Höyük ile Saratlı Aziz Mercurius Yeraltı Şehri'den medeniyet fışkırıyordu.
Türkiye sıralamasında ilk 10'a 7 tane tarım ürününü sokan Aksaray'ın mutfağında "Coğrafi tescilli" olan laktozu olmayan Eşmekaya yoğurduna bayıldım. Döğme çorba ile sarımsaklı Karballa çorbası, Tulum Kebabı, Gelveri Tava, Kapak böreği damakları çatlatıyor.
***
İSA TATLICAN
Tek eksiği marka ve tanıtım
Aksaray'a giderken doğrusunu söylemek gerekirse şehir hakkında çok az bilgim vardı. Kafamda soru işaretleri ile gidip "keşke daha önce gelseydim, iki gün daha kalabilseydim" diyerek ayrıldığım ender şehirlerden biri oldu. Nedenine gelince. Şehir size 10 bin yılık bir zamanda yolculuğa çıkarıyor. Sadece Osmanlı, Selçuklu ve Karamanoğuları'nın değil Roma İmparatorluğu'nun da sayısız izlerini bulmanız mümkün. Ekonomi büyük ölçüde tarım ve hayvancılık üzerine kurulu. Ancak teknoloji ve sanayide de önemli yatırımlar dikkat çekiyor. Tabi burada Aksaray Valisi Hamza Aydoğdu'nun ortaya koyduğu vizyonu da söylemeden geçemeyeceğim. Vali Aydoğdu ve ekibi ekonomik ve sosyal yönden Aksaray'da büyük sıçrama gerçekleştirecek 257 projeyi tek tek anlattı. Biz de hayretle dinledik.
Gittiğimiz şehirlerde Hamza Aydoğdu gibi vatandaşa dokunan, samimi, hizmet heyecanını diri tutan ve pratik çözümler üreten valilerimizi görmek, geleceğe umutla bakmamıza vesile oluyor.
Peki Aksaray'da eksik olan nedir? Aksaray'ın şehir olarak hiçbir eksiği yok. Tek eksiği marka bir şehir olmak ve bunun için güçlü bir tanıtım atağı gerçekleştirmek. Umarım SABAH'ın Aksaray'daki yazarlar buluşması, bu markalaşma ve tanıtım atağına yolunda önemli bir adım olur.
Kendinize bir rota belirleyin ve mutlaka Aksaray'ı ziyaret edin. Asla pişman olmazsınız.
