Uzun bayram tatili normalleşmeyle birleşince ekonominin aktörlerinin yüzü güldü. Oteller doldu, tatil beldelerinde restoranlar çift rezervasyon aldı. Sahillerde kiralık araç kalmadı. Esnafın iş yapma seviyesi 20 puan arttı. Kurbana 18 milyar TL, seyahate 3 milyar TL, konaklamaya 8 milyar TL harcandı. Restoranlar temmuzda 30 milyar ciro yaptı. Böylece kısıtlamaların kalkması ve bayram tatili ekonomiye 60 milyarlık katkı sağladı.
PERAKENDE
SAHİLLERDE KİRALIK ARAÇ KALMADI
Uzun bir aradan sonra geçirilen ilk kısıtlamasız bayram araç kiralama sektöründe ciddi bir hareket yarattı. Özellikle tatil bölgelerinde talep patladı. Hatta vatandaşlar kiralık araç bulmakta zorlandı. Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Başkanı İnan Ekici, bayram öncesini ifade eden 17 Temmuz haftası araç kiralama talebinin yüzde 20'lere varan oranda arttığını kaydetti. Ekici şu bilgileri verdi: "Bayram öncesinde her yüz araçtan 70'i kirada iken bu rakam tatil döneminde 85-90'lara kadar çıktı. Mevcut araç parkına ilave edilen 6 bin araçla bu sürede ilave yaklaşık 20 milyon TL'lik bir ciro söz konusu oldu."
Antalya, İzmir, Bodrum, Dalaman ve Trabzon gibi merkezlerde bu oranın yüzde 90'ları aştığını söyleyen Ekici, "Hatta sahil bölgelerinde zaman zaman taleplerin tamamını karşılayamadık. Özellikle C segmentindeki araçlara yoğun talep vardı" diye konuştu.
MAĞAZALARA AKIN OLDU
Tatil dönemi perakende sektörüne de canlılık sağladı. AVM'lerde yıl sonunda ve 2022 baharında beklenen ziyaretçi sayılarına ulaşıldı. Bazı sektörlerde 2019 rakamları yakalandı hatta geçildi. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, "Bayram öncesi pazar günü 6.3 milyon ziyaretçi sayısına ulaştık" dedi. Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı (BMD) Sinan Öncel, tatil bölgelerindeki mağazaların yüksek satış rakamlara ulaştığı bilgisini vererek, şöyle konuştu: "Hemen hemen bütün sektörlerde ciddi bir artış var. Özellikle yeme-içme kategorisinde önemli bir artış yaşandığını söyleyebilirim."
YÜZYÜZE ALIŞVERİŞ
Kategori Mağazacılığı Derneği (KMD) Başkanı Serhan Tınastepe de kısıtlamaların kalkması nedeniyle özellikle yüzyüze alışverişlerin ön plana çıktığını kaydetti.
ESNAF
ESNAF DA 'İŞLERİM ARTTI' DİYOR
Türkiye'de esnafın nabzını tutan REM Esnaf Barometresi Raporu sonuçları da açıklandı. Rapora göre, esnafın iş yapma seviyesi salgın kısıtlamalarının kaldırılması ve restoranların açılmasıyla 20 puan arttı. "Önümüzdeki dönemde işlerim artacak" diyenlerin oranı da 16 puanlık artış ile yüzde 44'e çıktı. REM People'ın CEO'su Bülent Peker, "Veriler, hayatın normale dönmeye başlamasıyla birlikte esnafın da yüzünün gülmeye başladığını gösteriyor. Gelecek dönem için de umutlu olan esnaf işlerinin artmaya devam edeceğini düşünüyor" dedi. Ülke ekonomisinin önümüzdeki dönemde gelişeceğini düşünenlerin oranı 15 puanlık artış ile yüzde 25'e yükseldi.
TURİZM
OTELLERE 8 MİLYAR LİRA ÖDEDİK
9 günlük tatilde turizm bölgelerinde otel ve restoranların yüzü güldü. Bayram döneminde 2 milyon kişinin otellerde konakladığı, yaklaşık 8 milyar liraya yakın harcama yaptığı belirtiliyor. TÜROFED Başkanı Sururi Çorabatır, bayramda özellikle yerli turizm hareketinin çok güçlü olduğunu belirterek, "2019'da mayıs, haziran ve temmuz ayında yaşanan yerli turist hareketini, bu yılın temmuzda sağladık. Hatta yüzde 30 üzerine geçtik" dedi.
2 MİLYON KİŞİ OTELDE
Jolly Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar, bayramda seyahat acenteleri ile 1 milyon kişinin resort otellerde tatil yaptığını, 500 bin kişinin de otel rezervasyonunu kendisinin yaptırdığını, 500 bin kişinin de Karadeniz, GAP, Kapadokya gibi kültür turlarını tercih ettiğini söyledi. Vardar, "Yaklaşık 2 milyon kişi otel tatili yaptı. 300 bine yakın kişi de yat, karavan, kamp tatili yapmıştır. Eş, dost, akraba ziyareti ile bu sayının 10 milyonu geçtiği öngörülüyor. Bayram döneminde 2 milyon kişinin ortalama 4 bin TL'den tatil yaptığı düşünülürse 8 milyar TL sadece otel konaklamasından oluşan bir ekonomik hacim var. 2021'de iç pazar otel konaklamada 2019 yılına göre kişi sayısında yüzde 50 artış oldu. Çünkü 2019'da yabancı turist sayısı da fazlaydı. O nedenle yer bulmakta zorlanıyorduk. Bu yıl o yıla göre güçlü bir hareket oluştu. Bu hareketin ciroda artışı ise yüzde 70-80'i buldu" dedi. Bodrum Turizm Otelciler Derneği Yönetim Kurulu üyesi Alişir Şahin, "Bayramı çok güzel geçirdik. Yaklaşık 1.5 milyon yerli turist Bodrum'a akın etti" şeklinde konuştu.
Çeşme Turistik Otelciler Birliği Başkanı Yakup Demir ise son 10 yılın en güzel bayramını yaşadıklarını belirterek, "Bu bayram Çeşme'de daha önce görmediğimiz kalabalığı gördük. Günübirlikçilerle birlikte bu yıl iki milyona yakın kişi geldi" dedi.
RESTORAN
RESTORANLARDAN 30 MİLYAR TL CİRO
Kafe ve restoranlarda tatil bölgelerinde cirolar ikiye katladı. TURES Başkanı Ramazan Bingöl, "En iyi dönem dediğimiz 2019 yılına göre tatil bölgelerinde cirolar ikiye katladı. İstanbul- Ankara gibi büyükşehirlerde de 2019'a göre yüzde 50-60 artış sağlandı. Sektör 2019'da 120 milyar TL'lik ciroya ulaşmıştı. Bu yıl sonuna kadar yeni bir kapanma gelmezse rakam 150 milyar TL'yi aşar. Sadece temmuz ayında 30 milyar TL'lik ciro yaptık" dedi.
KURBAN
18 MİLYARLIK KURBAN PAZARI
Yasakların sona ermesiyle birlikte 1.5 yıl sonra tam açılmanın yaşanması, kurban satışlarına yansıdı. Bu yıl Kurban Bayramı'nda 2 milyon 750 bin küçükbaş, 950 bin büyükbaş olmak üzere toplam 3 milyon 700 bin baş civarında kurbanlık hayvan satıldı. Ortalama kurban fiyatları, hayvan başına büyükbaşta 6 bin 500 TL ila 35 bin TL, küçükbaşta ise 1.300 TL ila 5.000 TL arasında gerçekleşti. Büyükbaş hayvanlar için yaklaşık 11.4 milyar TL, küçükbaş hayvanlar için ise 6.5 milyar TL harcama yapıldı. Böylece toplam kurbanlık harcaması 18 milyar liraya ulaştı. Özellikle gurbetçi vatandaşların da yoğun ilgisi kurbanlık satışlarının artmasında etkili oldu. TESK Başkanı Bendeni Palandöken, "Besici satışlardan çok memnun. Pazar yerlerindeki kurbanlık satışından 10-11 milyar TL'lik satış geliri elde edildi. Direkt köylerden de satış oldu. Bunlar da eklendiğinde rakam daha da arttı. Bayram öncesie 30 milyar TL'lik bir ekonomi beklediğimizi ifade etmiştik. Tatil yörelerindeki hareketle bu rakama ulaşıldı" dedi.
SEYAHAT
ULAŞIMA 3 MİLYAR LİRA HARCANDI
Kısıtlamasız bayram tatili ulaştırma sektöründe de hareketlilik yarattı. Türkiye genelinde 10 milyon kişinin otobüsle seyahat ettiği, sektöre 1 milyar liralık katkı sağladığı belirtiliyor. Uçaklarla seyahat eden yolcu sayısı 4.2 milyonu buldu. Uçak seyahatlerinde harcanan para 1.8 milyar TL'yi geçti. Trenle seyahate de 200 milyon TL harcandı. Böylece toplam seyahat harcamaları 3 milyar TL'le ulaştı. İstanbul'daki havalimanlarında, 18 aylık salgın sürecinin en yüksek günlük uçuş ve yolcu sayısına ulaşıldı. 25 Temmuz pazar günü İstanbul Havalimanı'nı 159 bin 436 yolcu kullanırken, 1016 uçuş gerçekleşti. Sabiha Gökçen Havalimanı'nda ise aynı gün 690 uçuşla 110 bin 420 yolcuya hizmet verildi.
