Türkiye'de yaklaşık 22 milyon kişi sigortalı çalışırken, doğum, askerlik gibi sigortasız doktora, tıp uzmanlık dönemi, grev ve lokavtta geçen süreler de borçlanma kapsamında yer alıyor. Meslek edindirme, geliştirme eğitimi alan İŞKUR kursiyerleri, Nisan 2017 itibariyle güvenlik korucusu olarak çalışanlar sigortalı sayılıyor. Dalgıçlar da fiili hizmet zammından yararlanıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu sigortalılık, borçlanma, işe giriş ve çıkış konusunda tüm kesimleri ilgilendiren merak edilen sorulara yanıt verdi. İşte, sigortalılık, borçlanma, hizmet zammı, işe giriş ve çıkışla ilgili soruların yanıtları:
SGK tarafından emeklilikle ilgili merak edilen sorulara verilen yanıtlar şöyle:
1- Erken emeklilik prim borçlanması ne kadar, nasıl yapılır?
Sigortalı çalışmaya başlanılan tarihe göre değişen asgari prim gün sayısını tamamlayarak emekli olunabilir. Ücretsiz doğum ya da analık süreleri borçlanma yapılarak prim günlerine ekleniyor. Memurların aylıksız izin süreleri, doktora süresi (yurtiçi yurtdışı), tutukluluk süreleri, grev ve lokavtta geçen süreler, hekimlerin fahri asistanlıkla geçen süreleri borçlanma kapsamında yer alıyor.
2- Seçimlerde aday olanlar, kısmi süreli çalışanlar borçlanabilir mi?
Seçimlerde aday olmak için görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden aybaşına kadar açıkta geçirdikleri süreler kapsamda bulunuyor. Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, 25 Şubat 2011 tarihinden sonraki dönemde kısmi süreli çalıştıkları aylara ait 30 günden eksik süreler için borçlanma mümkün.
3- Doğum borçlanmasında statünün etkisi var mı?
Kadın çalışanlar, statülerine bakılmaksızın üç çocuk için, her birinde 2'şer yıldan toplam 6 yıla kadar doğum borçlanması yapabilirler. Doğum borçlanması, çocuğun yaşaması şartıyla doğumdan sonra sigorta primi ödenmemiş günler için yapılabilir. İki yıllık süre dolmadan çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları tarihe kadar olan süreyi borçlanabilirler.
4- Emeklilik borçlanması için ödenecek prim tutarı ne kadar?
Günlük borçlanma primi günlük asgari ücretin yüzde 32'si ile bunun 7.5 katı arasında değişen tutarda hesaplanıyor. Bu yıl borçlanmaya gideceklerin ödemeleri gereken günlük asgari prim tutarı 38.16 lira. Sigortalılar günlük 38.16 lira ile 286.20 lira arasında günlük prim ödemek suretiyle borçlanma yapabilirler.
5- Yurtdışında iş üstlenen işverenlerin çalıştırdığı Türk İşçileri sigortalı sayılırlar mı?
Yurtdışında iş üstelen işverenlerin çalıştırdıkları Türk işçiler için 4A kapsamında kısa vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanıyor. Uzun vadeli sigortaya tabi olmak isterlerse Bağ-Kur kapsamında değerlendiriliyor.
6- Hizmet akdi hangi şartlarda oluşur?
Hizmet akdi, işçinin işverene bağımlı olarak iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmeyi ifade ediyor. Bunun için işverenin gösterdiği yerde belirli ya da belirsiz sürede çalışılması, ücret alınması gerekiyor.
7- Profesyonel sporcular sigortalı sayılırlar mı?
Gençleri spora teşvik etmek, gelecek vadeden sporculara sahip çıkmak için bazı sporculara, kulüpleri tarafından düzenli ödemeler yapılıyor. Aylık ödenecek ücretin asgari ücret veya üzerinde belirlenmesi durumunda sigortalı sayılıyorlar.
8- Güvenlik korucuları sigortalı sayılır mı?
Nisan 2017 tarihi itibariyle güvenlik koruculuğu yapanlar ile bu tarihten sonra güvenlik korucusu olarak işe alınanlar sigortalı sayılıyor.
9- İŞKUR kursiyerleri sigortalı sayılırlar mı?
Meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren sigortalı kabul ediliyor.
10- Askerlik borçlanmasına hangi süreler dâhildir?
Er veya erbaş olarak silahaltında geçen süreler, yedek subay okulunda geçen süreler askerlik borçlanması kapsamında bulunuyor.
11- Avukatların borçlanabileceği azami süre ne kadardır?
Avukatların 1 yıllık staj sürelerini gösteren onaylı baro belgesi ve borçlanma talep dilekçesi ile Kuruma başvurmaları halinde bu süreleri borçlanabilir.
12- Borçlanmadan vazgeçilmesi halinde borçlanılan tutar iade alınabilir mi?
Aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde iade edilir.
13- İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için işe giriş bildirgesi ne zaman kuruma verilebilir?
İşe giriş bildirgesi
en geç sigortalıların
çalışmaya başladığı
gün verilmeli.
14- İlk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde işe başlatılacak sigortalıların bildirimi ne zaman yapılabilir?
İşe giriş bildirgesi en geç işyerinin tescil tarihinden itibaren bir ay içinde verilmesi gerekiyor.
15- Sigortalıların kendilerini kuruma bildirmesi mümkün müdür?
4/a kapsamında çalışan sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde bildirebilir.
16- Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacak sigortalılar kimlerdir?
Maden ocağı, ateşçilik, yangın söndürme, otomatik fırınlarda pişirme başta olmak üzere çok sayıda meslek grubu çalışanı.
