Borç yapılandırma başvuruları bilindiği üzere geçtiğimiz sene e-devlet aracılığı ile gerçekleştirilmişti. Hal böyleyken yeni yasa teklifinin TBMM'den geçmesiyle birlikte milyonlarca vatandaş başvurularını gerçekleştirmek üzere kabul edilen yasanın detaylarını araştırmaya başladı. "KYK, SGK prim borcu ve vergi borç yapılandırma başvurusu nasıl yapılır, şartları nelerdir, başvurular ne zaman başlıyor?" soruları bu noktada yanıt aramaya başladı.
TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yürürlüğe giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile birlikte 30 Nisan 2021 ve öncesinde beyana dayanan borçları kapsayacak. İşte yapılandırma başvurularına dair detaylar…
Toplam 16 milyon 840 bin vatandaşın sigorta primi, genel sağlık sigortası, Bağ-Kur'luların dondurulan sürelerinin ihyası başta olmak üzere 75.6 milyar liralık borcu yapılandırılıyor. Yapılandırmadan yararlanmak için 31 Ağustos bitimine kadar başvuruda bulunulması, ilk taksitin en son 1 Kasım'a kadar ödenmesi gerekiyor.
Genel sağlık sigortası prim borcunun aslının 31 Aralık'a kadar ödenmesi durumunda gecikme cezası ve zammının tamamı silinecek. Yapılandırmada teminat istenmeyecek, hacizler kalkacak. Sosyal Güvenlik Kurumu, sosyal güvenlikte de büyük fırsatlar sunan yapılandırmanın sunduğu avantajlar başta olmak üzere merak edilen sorulara yanıt verdi. İşte, 10 soruda güvenlikte yapılandırma süreci:
1- YAPILANDIRMA HANGİ BORÇLARI KAPSIYOR?
Nisan ayı ve öncesi dönemlere ait kesinleşmiş sigorta primleri, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri, işsizlik sigortası primleri, Bağ-Kur'luların dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğan alacaklar, isteğe bağlı ve topluluk sigorta primlerine ilişkin borçlar yapılandırılacak.
2- BAŞVURULAR NASIL, NEREYE YAPILIR?
İşverenler e-sigorta kanalıyla, şahsen veya posta yoluyla sosyal güvenlik merkezlerine, Bağ-Kur sigortalıları ve primlerini kendileri ödeyenler e-devlet üzerinden, şahsen veya posta yoluyla herhangi bir sosyal güvenlik merkezine başvurabilir. Genel Sağlık Sigortası borçlarının yapılandırılması için başvuru şartı yok.
3- YAPILANDIRMANIN AVANTAJLARI NELER?
Süresinde ödenen alacaklara yasanın yayımlanma tarihinden sonra gecikme cezası ve zammı uygulanmayacak. Yapılandırmadan önce tatbik edilen hacizler, yapılacak ödemeler nispetinde kaldırılacak. Borçlardan dolayı icra takibi ve haciz işlemleri yapılmayacak. İki taksitin süresinde 'borcu yoktur' yazısı alınabilecek. Belediyelerin yapılandırılan borçları 120 eşit taksitle ödenebilecek. Yapılandırma devam ettiği sürece taksitlerin süresinde ödenmesi kaydıyla sigorta primi teşvik uygulamalarından yararlanılacak.
4- YAPILANDIRMA HANGİ DURUMLARDA BOZULUR?
Taksitlerden ilk ikisinin süresinde ödenmemesi, bir takvim yılında ikiden fazla taksitin ödenmemesi, eksik ödenmesi durumunda yapılandırma bozulacak. Taksitli ödemelerde 10 liraya kadar eksik ödemeler yapılandırmayı bozmayacak. Yapılandırmanın bozulması halinde, borçlular ödedikleri taksit tutarı kadar yapılandırma hükümlerinden yararlanabilecek.
5- GSS BORÇLARI NASIL YAPILANDIRILACAK?
Nisan 2021 ve öncesine ait GSS borçları otomatik olarak yapılandırılacak. 31 Aralık'a kadar ana para borcun tamamının ödenmesi halinde bu borca ilişkin gecikme cezası silinecek. Gelir testi için aranan bir aylık süreyi kaçıran, hiç gelir testi yaptırmamış olanlardan borcunu ödeyemeyecek durumda olanların 30 Kasım'a kadar gelir testi için başvurması gerekiyor. Başvuru yapması durumunda, geliri asgari ücretin üçte birinin altında çıkan vatandaşın borçları silinecek ve primleri devlet tarafından ödenecek. Otomatik olarak yapılandırılan GSS borçları e-devlet üzerinden öğrenilebiliyor.
6- ÖDEME VE TAKSİTLENDİRME NASIL İŞLEYECEK?
Alacaklar gecikme cezası, zammı yerine Yİ-ÜFE ile güncellenecek. Peşin ödemede yüzde 90'ı, iki taksitle ödemede yüzde 50'si silinecek. Taksitli ödemede ikişer aylık dönemlerde 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitle ödeme yapılabilecek. Taksit sayısına göre güncellenecek tutar şu katsayılara göre belirlenecek: "6 eşit taksit için (1.09), 9 eşit taksit için (1.135), 12 eşit taksit için (1.18), 18 eşit taksit için (1.27).
7- BAĞ-KUR BORÇLARI SİLİNECEK Mİ?
Bağ-Kur sigortalılarının borçlarını 30 Eylül'e kadar ödeyememeleri veya yapılandıramamaları durumunda 30 Nisan'dan önceki prim borcu bulunan hizmetleri durdurulacak. Prim borçları silinecek. Faaliyetlerine devam edenlerin sigortalılıkları 1 Mayıs itibarıyla başlatılacak.
8- BAŞVURU SONUÇLARI NASIL TAKİP EDİLECEK?
İşverenler, yapılandırmaya ilişkin ödeme planlarını e-sigorta vasıtasıyla ulaşabilecekleri işveren sistemi üzerinden, Bağ- Kur sigortalıları yapılandırma başvuru sonuçlarını e-devlet üzerinden, adreslerine tebliğ edilen ödeme planlarından, bankalardan ve müracaatları halinde sosyal güvenlik il müdürlüklerinden öğrenebilecek.
9- PRİM BORCU OLANLARIN SAĞLIĞA ERİŞİM İMKÂNI OLACAK MI?
Bağ-Kur borcu olanlar ilk taksitlerini ödedikten sonra cari aylarda 60 günden fazla prim borçlarının olmaması durumunda hem kendileri hem aileleri için sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. GSS borcu olanların ise son 1 yıl içinde 30 gün prim ödeme gün sayısına sahip olması durumunda hastaneye gittiklerinde provizyon alabilecek.
10- İLK ÖDEME TARİHİ NE ZAMAN OLACAK?
Sigorta primi, işsizlik sigortası primi gibi borçların peşin veya ilk taksit ödemelerinin 1 Kasım'a kadar yapılması gerekiyor.