Pandeminin etkili olduğu 2020'de, hükümetin destekleri ve kamu bankalarının finansman olanaklarını kullandırmasıyla dünyada büyüme başarısı gösteren üç ülkeden biri olan Türkiye, 2021'e de hızlı başladı. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 ile beklentilerin üstünde büyüdü. Sanayi, ihracat ve yatırımın katkısıyla sağlanan sağlıklı büyüme kompozisyonu, önümüzdeki döneme ilişkin beklentileri de güçlendirdi.
MİLLİ GELİR 5.3 TRİLYONU GEÇTİ
Türkiye ayrıca 2018'in ilk çeyreğinden bu yana en yüksek büyüme performansını yakaladı. Türkiye'nin milli geliri TL bazında 5 trilyon 360 milyar TL, dolar bazında ise 728.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2020 sonunda 8 bin 599 dolar olan kişi başı gelir, 8 bin 736 dolara çıktı.
OECD ÜLKELERİ ARASINDA İLK SIRADA
Türkiye dünya genelinde Çin ve Tayvan'dan sonra dünyada en fazla büyüyen üçüncü ülke olurken, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında en çok büyüyen ülke oldu. İlk çeyrekte Çin yüzde 18.3, Tayvan yüzde 8.2 büyüdü. Birinci çeyrek büyüme verisi açıklanan OECD ülkelerinden ekonomisi en fazla daralan ülke yüzde 6.1 ile Birleşik Krallık oldu.
SANAYİ LOKOMOTİF OLDU
Ekonomik açılma, TL'nin ilk çeyrekte güçlenmesi, artan ihracat ve fiyatlarda artış beklentisiyle öne çekilen talebin devreye girmesiyle sağlanan büyümenin yılın ikinci çeyreğinde baz etkisiyle çift haneli devam etmesi bekleniyor. Sanayi üretiminde ilk çeyrekteki güçlü performans ile hizmetler sektöründe açılmanın etkisiyle yaşanan büyüme dikkat çekti. Sanayi üretimi yüzde 11.7 büyüme göstererek ekonomiye 2.46 puanlık katkı yarattı. İmalat sanayi ise 12.2'lik bir performansla 2.12 puanlık katkı yaratmayı başardı.
İNŞAATTA TOPARLANMA
İnşaat sektörü 2020'nin son çeyreğindeki yüzde 12.5'lik daralmanın ardından bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 2.8 büyüdü. Hizmetler sektöründe ilk çeyrekte yüzde 5.9'luk büyüme ile 1.35 puanlık katkı dikkat çekti. Bilgi iletişim sektörü ilk çeyrekte yüzde 18.10 büyüdü.
TL GÜÇLENDİ TÜKETİM ARTTI
Vatandaş ekonomideki açılmanın ve TL'deki güçlenmenin etkisiyle harcamalarını öne çekmiş görünüyor. Bu yılın ilk çeyreğinde vatandaşın tüketimi yüzde 7.4 büyüdü ve yüzde 7'lik büyümenin 4.42 puanı tüketimden geldi. Vatandaşın tüketiminde dayanıklı tüketim mallarındaki artışın hızlı büyümesi devam etti. İlk çeyrekte dayanıklı tüketim mallarındaki büyüme yüzde 58.2 oldu.
İKİNCİ ÇEYREKTE ÇİFT HANELI BÜYÜME
Geçen yılın ikinci çeyreğinde pandeminin en sert dönemleri ve yaşanan kapanmaların etkisiyle ekonomi yüzde 10.3 daralmıştı. Her ne kadar bu yılın ikinci çeyreğinde de kısmi kapanma yaşansa ve dolar kurunda yeni rekor seviyeler görülse de baz etkisi büyümenin çift hanelere ulaşabileceğini gösteriyor. Analistler yılın ikinci çeyreğinde yüzde 17-20 aralığında bir büyüme bekliyor.
DENGELİ VE SAĞLIKLI BÜYÜME SÜRECEK
- LÜTFİ ELVAN/HAZİNE VE MALİYE BAKANI: İlk çeyrekteki yüzde 7'lik büyümenin yüzde 56'sı net dış talep ve yatırımlardan geldi. Bu, dengeli ve sağlıklı büyümenin göstergesi. İstihdam oluşturan, gelir dağılımını iyileştiren ve istikrara odaklanan politikaları kararlılıkla uygulayacağız.
Büyümenin finansman kalitesi önceliğimiz.
- MEHMET MUŞ/TİCARET BAKANI: Ülkemiz 2021 yılı ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüdü. Net mal ve hizmet ihracatımız bu büyümeye yüzde 1.1 katkı verdi. ihracat, büyümenin lokomotifi olmaya devam ediyor. Bu başarıda emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.
- MUSTAFA VARANK/SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI: Devam eden salgın şartlarına rağmen Türkiye ekonomisi 2021'nin ilk çeyreğinde yüzde 7 büyümeyi başardı. Yüzde 12,2 büyüyen imalat sanayi, GSYH'deki artışa yine en çok katkı sağlayan sektör oldu. Hedefimiz üreterek sağlıklı büyümek.
- VEDAT BİLGİN/ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANI: OECD ülkelerinin küçüldüğü süreçte Türkiye'nin yüzde 7 büyümesi gelecek açısında ümit verici. Önümüzdeki dönem de bu büyümeyi sürdürmek, bunu daha kaliteli hale getirmek önemli. Kaliteli büyüme, ihracata dayalı büyümedir.
Negatif söylem, olumsuzluklar ve salgının yarattığı karamsarlığa rağmen Türkiye'nin önünün açık olduğunu düşünüyoruz.
DESTEKLER YERİNE ULAŞTI
- ABDURRAHMAN KAAN/MÜSİAD BAŞ- KANI: MÜSİAD olarak bilhassa haziran ayı itibarıyla "kademeli normalleşme" sürecinin sona erecek olması ve bu kapsamda birçok kısıtlamanın kaldıracağına yönelik beklentilerimiz ışığında, iktisadi faaliyetin hız kazanacağını ve Türkiye ekonomisindeki pozitif büyüme eğiliminin önümüzdeki dönemde de hız kesmeden süreceğine inanıyoruz.
- NAİL OLPAK/DEİK BAŞKANI:Kompozisyonu sevindirici Salgına rağmen beklentiyi aşan, dengeli, sürdürülebilir ve kaliteli büyüme kompozisyonu sevindirici. Yılın ikinci çeyreğinde büyüme oranlarının geçen yılın düşük bazının da etkisiyle çift hanelere çıkmasını bekliyoruz. Yıl sonunda ise yüzde 5'in üzerinde, yüzde 6 civarında bir büyüme tahminimizi korumaya devam ediyoruz.
- RİFAT HİSARCIKLIOĞLU/ TOBB:Tedbirler etkili oldu: Dünya genelinde yaşanan daralmaya karşın Türkiye'nin büyümesini sürdürmesi, ekonominin temellerinin ne kadar sağlam ve hükümetin zamanında aldığı tedbirlerin etkisinin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Bu süreçte iş dünyamızın sesini duyan ve sağladıkları destek tedbirleriyle yanında yer alan Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkürlerimizi sunuyoruz.
- GÜRSEL BARAN/ ATO BAŞKANI: Tüm olumsuzluklara rağmen Türkiye ekonomisi, geçen yılın ikinci çeyreğindeki küçülme dışında ekonomisini geriletmeden süreci yönetti. Bu veriler, Türkiye ekonomisinin temelinin sağlam olduğunu bir kez daha kanıtlarken, hükümetin istihdamı korumak başta olmak üzere üretim ve ticaretin devamlılığı için verilen desteklerinin azami ölçüde yerine ulaştığını gösteriyor.
- ŞEKİB AVDAGİÇ/İTO BAŞKANI: Ana ihracat pazarımız AB ve gelişmiş ülkelerin PMI verilerindeki yüksek artış, ihracattaki yükseliş trendinin ve büyümemizin devam edeceğine işaret ediyor.
Bu, sanayicimizin makina ve teçhizat yatırımlarına devam etmesi için de en güçlü motivasyon kaynağı.
- İSMAİL GÜLLE/ TİM BAŞKANI: Katkı sağlamaktan gururluyuz: Ekonomimiz, pandemiye rağmen 2021 yılının ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüyerek son 3 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Art arda kırdığımız rekorlarla ihracatta gösterdiğimiz güçlü performansın ülkemizin büyümesine katkı sağlamasından ayrıca gururluyuz.
- NURETTİN ÖZDEBİR/ASO BAŞKANI: Pandeminin devam eden olumsuz etkilerine rağmen yüksek bir büyüme görmemiz oldukça önemli. İkinci çeyrekte de baz etkisi ile çift haneli bir büyüme rakamını görmemiz muhtemeldir.
- ORHAN AYDIN/ ASKON BAŞKANI: Sene başında gelen veriler bizleri yanıltmadı. Sonuçta bu güçlü verilerin ışığında bir büyüme rakamına ulaşmış olduk.
Bunda devletimizin bizlere sağlamış olduğu destek ve hibelerin de etkisi var. Artık potansiyelimizin ve gücümüzün farkına varalım.
- ALİ KOPUZ/İSTİB BAŞKANI: Pandemiye rağmen 2020 yılını yüzde 1.8 büyüme ile kapatmıştık.
2021'in ilk çeyreğinde gelen yüzde 7'lik güçlü büyüme, 2021'i beklentilerin de üzerinde bir büyüme ile tamamlayacağımızın göstergesi. 4. çeyrek ve 2021'in ilk çeyreğinin bize gösterdiği bir şey var; pandemi, Türkiye'yi durduramadı.
İHRACAT 5 ÇEYREK SONRA POZİTİF
İhracat ise dış pazarlarda aşılama ve açılmanın etkisiyle artan taleple yüzde 3.3 büyüdü ve 0.81 puanlık katkı sağladı. İthalat ise yüzde 1.1 gerileyerek 0.25 puan büyümemize yardımcı oldu. Böylece net ihracatın büyümeye katkısı 5 çeyrek sonra ilk kez pozitife döndü.
YATIRIMLAR TAM GAZ
Devletin tüketimi ilk çeyrekte yüzde 1.3 büyüdü. 0.2 puanlık katkı sağlayan devlet tüketimine karşılık yine TL'deki güçlenmeyle ithal makine ve teçhizat yatırımlarının artması toplam yatırımlarda yüzde 11.4'lük güçlü bir büyüme yarattı. Yatırımlardaki bu büyüme, ekonomiye 2.85 puanlık katkı sağladı. TÜİK verilerine göre makine ve teçhizat yatırımlarında geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 30.5'lik büyüme yaşandı.