400 metre uzunluğuyla dünyanın en büyük konteyner gemilerinden biri olan Ever Given'ın, Süveyş Kanalı'nda çapraz bir şekilde karaya oturması firmaları her dakika yüzbinlerce dolarlık kayba uğratıyor. Her gün 9.6 milyar dolarlık yükün geçtiği kanalın bir hafta daha açılmayacağı yönünde beklentiler ağırlık kazanıyor. Ancak bu durumun Türkiye'ye olumsuz bir etkisinin çok fazla olmayacağı belirtiliyor. Gerek deniz ticaret şirketleri, gerek limanlar, ihracat ve ithalatçılar, gerekse de petrol ve LNG firmaları açısından Türkiye, çok etkilenmeyecek ülkeler arasında gösteriliyor. Halen geminin yüzdürülmesi için çeşitli çözümler üzerinde çalışılıyor. Pazartesi günü suyun yükselmesinin bir etkisi olacağı belirtiliyor. Geminin yüklerinin indirilip, balast ve yakıtının boşaltılarak çekilmesi de gündemde. Konteyner sıkıntısı nedeniyle navlun maliyetleri üç katına çıkan ihracat ve ithalatçı firmaların bu aksaklık nedeniyle navlunlarda ilave artış bekleniyor. Kanalın açılmasının 2-3 hafta süreceğini de, iki-üç gün içinde sorunun çözüleceğini de söyleyenler var.
TÜRKİYE TİCARETİNİ YÜZDE 3-5 ETKİLER
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkan Vekili Başaran Bayrak, kanalın önemi nedeniyle geminin en kısa sürede kaldırılacağını belirtti. Bayrak, "Bizim ağırlıklı olarak ithalat tarafında bu rotayı kullanan yüklerimiz var. İhracatta yoğunluk AB yönünde olduğu için bizi yüzde 3-5 etkileyecek. Uzakdoğu ve Hindistan'dan ithalatımızı biraz etkileyecek" dedi. Arkas Line CEO'su Can Atalay ise "Konteyner sıkışıklığı ve tedarik zincirindeki aksamalar henüz düzelmemişken kanalın kapanması, onlarca konteyner gemisinin kanalın kuzey ve güneyinde kalmasına sebep oldu. Geminin yüzdürülmesi uzun zaman alırsa piyasalar konteyner sıkıntısını daha fazla hissedecek" diye konuştu.
İKİ HATTA GECİKME YAŞANACAK
Süveyş Kanalı'nı kullanan gemilerin ana uğrak noktaları Doğu Akdeniz'de bulunuyor. Mısır'ın Port Said Limanı en çok etkilenen bölge olarak öne çıkıyor. Türkiye'de ise Doğu Akdeniz'de faaliyet gösteren limanlar Mersin ve İskenderun. Süveyş'i geçerek ticaret yapan iki ana hattın olduğunu belirten İskenderun Limakport Genel Müdürü Gündüz Arısoy, "Bunlar Ortadoğu'ya giden servisler. Bölgemizin dış ticareti ağırlıklı olarak buraya gidiyor. Hammaddeler, petrol türevleri gibi ithalat var. Bu servislerle demir-çelik, gıda ve halı ihracatımız yapılıyor. Bu iki servis kısa süreli olarak etkilenecek. Haftalık uğrakları gecikecek" dedi.
NENE HATUN KURTARMA GEMİSİ'Nİ YARDIMA GÖNDERMEYİ TEKLİF ETTİK
ULAŞTIRMA ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Türkiye'nin Süveyş Kanalı'nda karaya oturan Ever Given için Nene Hatun kurtarma Gemisi'ni yardıma göndermeyi teklif ettiklerini açıkladı. Bakan Karaismailoğlu, "Süveyş Kanalı'nda da çok büyük bir olay oldu, çok büyük bir konteyner gemisi karaya oturdu. Dışişleri Bakanı aracılığı ile bu teklifimizi ilettik. İstanbul'da biz bu gemiile kurtarma işlerini başarılı bir şekilde yapıyoruz. İsterlerse Nene Hatun Gemisi'nin hemen yardıma koşabileceği mesajını gönderdik, henüz dönüş olmadı. Bunlar çok önemli koridorlar, dünya ticaret hacminin yüzde 90'ı denizlerde yapılıyor. Bu oran artarak devam edecek. Şu anda 12 milyar tonlarda olan deniz ticaretinin önümüzdeki 10 yılda 35-40 milyar tona çıkması bekleniyor" dedi. Kanal İstanbul'un sadece bir su yolu projesi olmadığını söyleyen Karaismailoğlu, "Etrafında yapacağınız şehirleşmeler İstanbul'daki riskli alanların dönüştürülmesiyle de alakalı depreme yönelik konutların tasarlanması, turizm alanları, ekolojik alanların, üniversitelerin, teknolojik alanların hepsi beraber tasarlanıyor" diye konuştu. Türkiye'nin ilk acil müdahale gemisi Nene Hatun, her türlü hava şartında görev yapabilecek niteliklere sahip. Kazalara, deniz kirliliğine ve yangınlara karşı Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nün operasyonel gücünü artıran gemi Yalova'da inşa edilerek, 2015'te denize indirildi. 88 metre uzunluğa, 18 metre genişliğe sahip olan kurtarma gemisi, 4291 groston ağırlığa sahip.
NENE HATUN KURTARMAYA HAZIR
NENE Hatun gemisi, 20 bin konteyner taşıyan, 220 bin tonluk Ever Given'ı kurtarmak için talimat bekliyor. 18 knot seyir hızına, 205 ton çeki gücüne
sahip Nene Hatun'da, 20 yataklı hastane yer alıyor.
Saatte 9600 metreküp su basabilen gemide
yatay 150 metre, dikey 70 metre su püskürtme
kabiliyetine haiz yangın söndürme sistemi
olan fi-fi 3 notasyonu bulunuyor. Gemide
100 metre derinliğe insanlı dalış yapabilecek
derin su dalış sistemi bulunuyor.
Helikopter pistine de sahip gemide,
15 dalgıç görev yapıyor.
PETROL VE LNG'Yİ DE ETKİLEDİ
KÜRESEL petrol ticaretinin yüzde 10'u kanaldan geçiyor. 30 büyük petrol tankeri şu anda kanalın açılmasını bekliyor. Petrol ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gemileri de bu yolu kullandığından spot piyasaya etkileri de oldu. Petrol fiyatları son 3 günde yaklaşık yüzde 5 arttı. Dünkü yüzde 2'lik artışla birlikte varil başına petrol fiyatı 63 dolar seviyesini de geçti. Uzmanlar Türkiye açısından bir etkisi olmayacağı görüşünde. Çünkü Türkiye ağırlıklı olarak kuzeyden yani Ural petrolü alımı yapıyor. Kanaldaki bu kapanma ağırlıklı olarak Arap coğrafyasındaki petroller üzerinde bir etkiye sahip olacak