Küresel ısınma nedeniyle dünyada gıda sorunu boy göstermeye başlarken, meyve- sebzedeki zayiatın önüne geçmek için düğmeye basıldı. Tarladan reyona gelinceye kadar zayiat oranı yüzde 25'lere kadar ulaşan meyve-sebze için yeni düzenleme geliyor. Ticaret Bakanlığı tarafından bu ürünlerin ambalaj, depo ve taşınmasına yönelik yeni taslak hazırlandı. Buna göre, ezilme riski yüksek çilek, üzüm, şeftali, kayısı gibi ürünler market, pazar ve manavlarda açıkta satılamayacak, seçmece yapılamayacak.
27 ÜRÜNE SOĞUK ZİNCİR
Ahududu, böğürtlen, çilek, dut, erik, frenk üzümü, incir, kabak çiçeği, kayısı, kızılcık, kiraz, kuşkonmaz, mango, mangostan, mantar, yaban mersini, nektarin, çarkıfelek meyvesi, ejder meyvesi, soya filizi, şeftali, cennet elması (Trabzon hurması), üzüm, vişne, yeni dünya ve zerdali olmak üzere 27 kalem ürün soğuk zincire tabi olacak ve seçmece yapılamayacak. Söz konusu ürünlerin, üretim yerinden itibaren soğutularak muhafaza sıcaklığına ulaştırılması ve bu sıcaklığın nihai tüketiciye ulaşana kadar geçen tüm aşamalarda muhafaza edilmesi şartı aranacak. 60x80, 80x120 veya 100x120 ebatlardaki kaplara konularak satışa sunulacak ürünlerin ezilme ve bozulmasının da önüne geçilecek.
AÇIKTA TURUNÇGİL SATIŞI
Hazırlanan taslak metniyle yıl boyu ve mevsime göre açık alanda satılabilecek ürünler de belirlendi. Ağırlıklı kabuklu olan, ezilme, çürüme ve zayiat oranı düşük olan ürünlerin market reyonlarında, pazar ve manavlarda açık alanda satışına devam edilecek. Taslağa göre, yıl boyunca açık alanlarda satılabilecek ürünler balkabağı, beyaz lahana, karpuz, kavun, kestane, taze mısır, muz, taze nohut, patates, kuru sarımsak, kuru soğan, üvez, yer elması, kabuklu yeşil fındık ve zencefil olarak belirlendi. Kasım, aralık, ocak, şubat ve mart aylarında yoğun olarak tüketilen turunçgiller de market, pazar ve manavlarda açık olarak satılabilecek. Bu ürünlerin listesi ise şöyle sıralandı: Greyfurt, limon, mandalina nar, portakal ve turunç.
YÜZDE 25 ZAYİAT BİTECEK
Yeni taslak metnine ilişkin yapılan düzenleme görüşleri alınmak üzere hallere gönderildi. Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, bu uygulamayla birlikte ortalama yüzde 25 olan zayiat oranlarının önüne geçileceğini söyledi. Tavşan, "Çilek, kiraz, şeftali hassas ürünlerdir. Vatandaş seçmece yaparken fark etmeden zarar veriyor. Toplam hasılatın yüzde 25'ine varan oranlar da çöp oluyor" dedi
MARKALAŞMA İÇİN ÖNEMLİ
Tüketicinin çürük ürün almasının da önüne geçileceğini belirten Tavşan, "Tüketici hakkı saklı kalmak kaydıyla zamanla seç-alın kaldırılması gerekiyor" dedi. Bunun markalaşma yönünde de bir adım olduğuna dikkat çeken Tavşan, "Bir sonraki aşamada tasnif, boylama, standartlaşma ve markalaşma doğacak. Bu markalaşma açısından önemli" ifadelerini kullandı.
İLK ETAPTA ZİNCİR MARKETLERDE UYGULANMALI
Bu uygulamanın öncelikle zincir marketlerde uygulanması gerektiğinin altını çizen Tavşan, şunları anlattı: "Bunu küçük esnafın ya da pazarcının uygulaması şu an için zor görünüyor. Çünkü pazarlarda soğuk zincirin kurulması hali hazırda mümkün değil. Bu kadar ürün için soğuk zincir aracı da elde yok. O nedenle bunun bir geçiş dönemi olması şart. İlk etapta zincir marketler ardından zamanla da manav ve pazarlarda bu uygulamaya geçilmesi yönünde görüş bildirdik."
