Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, perakende sektörünün önceki yıllarda birçok sıkıntıyla karşılaştığını ve birçok krizle mücadele ettiğini ancak hiçbirinin Kovid-19 kadar ağır yıkım bırakmadığını söyledi. "Sektör ilk dalgayı dünyaya göre daha az hasarla atlattı. Ancak mart-mayıs dönemindeki tam kapanmada 'yedek akçe'yi tüketen sektör henüz toparlanamadan ikinci dalga kısıtlamaları ile çok daha zor bir döneme girdi" diyen Öncel, 2020 ile ilgili şu değerlendirmeleri yaptı: "Bütün ay boyu devam eden indirim kampanyalarına ve 'Efsane Cuma'ya rağmen birçok markamız ekim cirosunu bile yakalayamadı. Salgın kuşkusuz perakendenin her kategorisinde aynı etkiyi yaratmadı. Üyelerimiz arasında yaptığımız anketlerde market, elektronik, küçük ev aletleri, mobilya gibi sektörlerin cirolarında pozitif yansımaları gözlemledik. Bankalararası Kart Merkezi'nin (BKM) 9 aylık verilerine göre ocak-eylül döneminde 837.5 milyar TL'lik kartlı harcama yapıldı. Geçen yılın aynı dönemine göre kartlı harcamalar yüzde 11.3 büyüdü. Giyim ve aksesuarda ise 12.1'lik küçülme, elektronik eşya ve bilgisayar kategorisinde ise yüzde 58 büyüme dikkat çekiyor. Aynı dönemde internetten yerli ve yabancı kartlarla yapılan ödemelerde ise yüzde 24'lük bir artış ile 179 milyar TL'lik bir hacme ulaşıldı. ." Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın 14 Aralık'ta açıkladığı pakette yer alan küçük esnafa kira desteği ile KDV ve stopaj indiriminin 6 ay uzatılmasının çok önemli olduğunu belirten Öncel, "Tazminatsız fesih hakkı markalarımız için can simidi niteliğinde" dedi. Öncel şöyle devam etti:
"AVM'lerde ciro kirasına geçilmeli. Cadde mağazalarında ise en az yüzde 50 kira indirimi yapılmalı. Kiralamalarda KDV ve stopaj nisan sonuna kadar sıfırlanmalı. Mülk sahiplerinin mağduriyetleri vergi muafiyetleri ile giderilmeli." 2021'de perakende ticaretin yönünü salgın ve salgının etkilerinin belirleyeceğinin altını çizen Öncel, "2021'in ikinci yarısından önce bir normalleşme olmasını beklemiyoruz. Bu nedenle yukarıda sıraladığım önerilerimizin AVM yönetimleri, mülk sahipleri ve kamu otoritesi tarafından dikkate alınacağını ümit ediyoruz" diye konuştu.
MAĞAZALARA 5 MİLYAR LİRALIK KİRA DESTEĞİ
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, sektörün yıla yüzde 20'nin üzerinde bir ciro performansıyla başladığını ve işlerin çok iyi gittiğini, ancak dünyayı saran kovid salgını nedeniyle sektörün sarsıldığını söyledi. Buna rağmen AVM ve markalar arasında karşılıklı fedakarlıkla sürecin atlatılmaya çalışıldığını vurgulayan Altaş, şunları söyledi: "Salgının bulaşma hızının tavan yaptığı dönemde AVM'ler 2020 Mart ayından itibaren kapılarını kapattı. 2.5 ay mağazalardan hiç kira almadık. Takip eden aylarda ise kiralarda yüzde 70'e varan indirimler yapıldı. Bu destekler kapsamında paydaşlarımız olan başta perakende ve yeme-içme sektörlerinde faaliyet gösterenler olmak üzere kiracılarımıza üyelerimiz tarafından şimdiye kadar 5 milyar lirayı aşkın kira desteği AVM yatırımcıları tarafından verildi. Dünyada benzeri az olan bu büyük destek neticesinde ülkemizde; başta ABD, İngiltere ve AB ülkeleri olmak üzere diğer ülkelerde yaşanan iflaslar yaşanmadı. Bu destekler, üyelerimizin kredilerinin yapılandırılması talepleri gerekli karşılığı bulmamış olmasına rağmen gerçekleştirildi." 5 milyar liralık kira desteğinin AVM yatırımcısı tarafında gelirden yüzde 40 kayıp anlamına geldiğinin altını çizen Altaş, "Bu gerçek bir daralma değil sonuçta salgın süreci geçince bu kaybı telafi edeceğiz ama gelirden bir kayıp var. Özellikle kredi borcu olan AVM'ler için bu rakam ciddi bir yük" dedi. Bu süreçte yapılan yatırımlarla AVM'lerin en hijyenik alanlar haline geldiğini ifade eden Altaş, "Sürekli kamuoyuna da bu noktayı açıklayıcı bilgilendirmeler yaptık. Süreç de bizi doğruladı. Yeniden normalleşmenin 2021'in mart ayında olmasını bekliyoruz" dedi. Gelecek yıl AVM yatırımcısının yüzde 40'lık gelir kaybını yüzde 10'lara kadar indirebileceğini altını çizen Altaş, "2021'in bir anda çok iyi geçmesini beklemiyoruz. Eski normal günlere dönmemiz 2022'yi bulur" değerlendirmesini yaptı.
PANDEMİ FIRSAT YARATTI YATIRIMLARI SÜRDÜRECEĞİZ
Orka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, 2021'de 35'inci yıllarını kutlayacaklarını söyledi. "Özellikle pandemi döneminde yorgun düşen uluslararası markaların pazardan çekilmesinin bizlere yeni fırsatlar doğuracağına inanıyoruz. Bu fırsatları da değerlendirerek globaldeki yatırımlarımızı sürdüreceğiz" diyen Orakçıoğlu, 2021'de müşterilere yeni inovatif ürünler sunmayı planladıklarını vurguladı. Orakçıoğlu, şunları söyledi: "Artık koleksiyonlarımızda erkekler için çok daha fazla konfor sağlayan, fonksiyonel bir şıklık sunan casual ürünlerimiz ağırlık kazanacak. Holding olarak son beş yıldır sürdürülebilir koleksiyonlar üzerinde çalışıyoruz ve Giresun'daki iki fabrikamızda daha az kaynak tüketimine ve karbon salınımını düşürmeye özen gösteriyoruz. Pet şişelerin iplik haline getirilmesiyle dokunan kumaşlardan ürettiğimiz takım elbise ve ceketlerimizi ilk defa 2020-21 Sonbahar/Kış koleksiyonunda müşterilerimiz ile buluşturduk ve 2021'de de geri dönüştürülmüş malzemelerden üretim yapmaya, daha az kaynak tüketmeye ve inovatif ürünlerimiz ile doğa dostu ürünleri koleksiyonlarımızda bir araya getirmeye devam etmeyi planlıyoruz. 2025'e kadar koleksiyonumuzun yüzde 80'inin sürdürülebilir olmasını hedefliyoruz." Online tarafta hali hazırda aktif olduklarını belirten Orakçıoğlu, "Pandemide e-ticarette satışlar daha da hızlanınca, tüm talepleri gerekli hijyen ve dezenfeksiyon işlemlerini en iyi şekilde uygulayarak karşılamayı başardık. Tüm yurtiçi satışlarımız içinde yüzde 8 olan online satış payı, toplam gelirin yüzde 18'ine ulaştı. 2021 yılında bunu yüzde 30'a çıkarmayı planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
