Türkiye'nin pandemi krizini az hasarla atlatmasında hükümetin aldığı önlemlerin yanı sıra, başta kamu bankaları olmak üzere, bankacılık sektörünün sağladığı finansman desteği başrolü oynadı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) verilerine göre, bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi 2020'de, 2019 sonuna göre yüzde 37.1 artarak 2 trilyon 652 milyar liradan, 3 trilyon 636 milyar liraya ulaştı. Bu dönemde TL krediler yüzde 42.8 artarak 1 trilyon 637 milyar liradan 2 trilyon 338 milyar liraya çıktı. Yabancı para krediler ise TL bazında yüzde 27.8 artarak 1 trilyon 298 milyar liraya çıkarken, dolar bazında ise 171 milyar dolardan 165.7 milyar dolara indi.
LOKOMOTİF OLDULAR
Bankacılık sektörünün kredi büyümesinde başrolü, ülke bilançosunu kendi bilançolarının önüne koyan ve tüketiciden sanayiciye, KOBİ'den esnafa her kesime finansman desteği sağlayan kamu bankaları oynadı. Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank'tan oluşan üç kamu mevduat bankasının 2019 sonunda 98.7 milyar TL olan toplam kredi hacmi, 2020'de yüzde 45.5'lik büyüme ile 1 trilyon 428 milyar liraya çıktı. Bu dönemde kamu mevduat bankalarının TL kredi hacmi ise yüzde 54 artarak 1 trilyon 70 milyar lira oldu. Kamu mevduat bankalarının TL kredi hacmi büyümesi 376 milyar TL'ye yükseldi. Sektörün toplam TL kredi büyümesi 700 milyar lira olurken, bunun yüzde 53'ünü tek başına üç kamu mevduat bankası gerçekleştirdi. 6.6
TRİLYON AKTİF HEDEFİ
Bankacılık sektörü yatırımlarını, Türkiye'nin büyüme, piyasaların sistemik risklere karşı daha dayanıklı hale getirilmesi, mali sistemin güçlendirilmesi hedefine ulaşmasını sağlayacak şekilde yönlendirmeye devam edecek. Türk bankacılık sektörünün bu yıl 6 trilyon lira olan aktif büyüklüğü 2021'de 6.6 trilyon, 2023'te de 8.2 trilyon liraya ulaşacak. Bu yıl yüzde 120 olan sektörün aktif büyüklüğünün milli gelire oranı 2023'te yüzde 130' çıkacak. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) bütçe sunumlarına göre bu yıl 3.6 trilyon lira olan kredi hacmi gelecek yıl 3 trilyon 850 milyar lira, 2022'de 4 trilyon 235 milyar lira, 2023'te de 4 trilyon 658 milyar lira olacak. Bankacılık kredilerinin GSYH'ya oranı bu yıl yüzde 73'e çıkarken, 2023 tahmini ise yüzde 80 oldu.
DÖVİZ MEVDUATI AZALACAK
Yabancı para cinsinden mevduatın toplam mevduata oranının yüzde 45'e düşürülmesi hedefleniyor. Bankacılık sistemi dönem net kârı bu yıl 67 milyar lira olurken, 2021'de 74 milyar, 2022'de 81 milyar ve 2023'te 89 milyar öngörüldü.
MALİ PİYASALARA KÖKLÜ TEDBİRLER GELİYOR
2021 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ekonominin birçok alanında olduğu gibi sermaye piyasalarında gündemde olan politika ve tedbirler de sıralandı. Programda mali piyasalar başlığı altında 19 politika tedbiri yer aldı. Bunlar arasında şirketlerin halka arzını kolaylaştıracak vergisel teşvikler ve elektronik çek ve bono ortamı gibi düzenlemeler öne çıktı. Öngörülen tedbirlerden birisi de kamusal ve özel nitelikli varlık ve projelere dayalı ortaklık temelli menkul kıymet enstrümanlarının geliştirilmesi oldu. Bunun için Sermaye Piyasası Kanunu'nun 61/b maddesi çerçevesinde projeye dayalı menkul kıymetler tebliği hazırlanacak. Programda uygulaması ertelenen Bankalarda İyi Ücretlendirme Uygulamaları'na ilişkin rehber hükümlerinde Avrupa Bankacılık Otoritesi ve BIS dökümanları ve uluslararası örnekler incelenerek gerekli revizyonlar yapılacağı belirtildi. Söz konusu rehberin önemli bankalarda tamamının uygulanması öngörülüyor. Aynı zamanda bankaların kredi kullandırımına dair yeni bir yapı oluştıurmak amacıyla ilgili örneklerle Kredi Tahsis ve İzleme Uygulama Rehberi de hazırlanacak. 2021 Cumhurbaşkanlığı Programı'nda elektronik çek ve bono kanununun yasalaşmasından sonra ikincil düzenlemelerin de yürürlüğe konması amaçlanıyor.
DİJİTAL MERKEZ BANKASI YOLDA
Programda dikkat çeken bir diğer başlık ise dijital merkez bankası parası uygulamalarına yönelik belirlenen tedbirler oldu. Buna göre blokzincir tabanlı dijital merkez bankası parası uygulamaya konulacak. Bu başlık altında anlık ödeme sisteminin yaygınlaştırılmasına yönelik katma servislerin geliştirilmesi kapsamında TR karekod ile ödeme akışları hizmete geçirilecek. Böylelikle Merkez Bankası Sayısal Parası projesinin konumlanmasına yönelik karar alınacak. Katılım bankacılığı ve sigortacılığı düzenlemeleri de olacak.
