İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) yaptığı "Pandemetre" araştırması, yılın 7 ayı geride kalırken, özellikle düşük faizli kredilerle tüketicinin ertelenen talebi birleşince pandemiye rağmen piyasaların çabuk toparlanmaya başladığına işaret etti.
"Pandemetre" araştırmasında, 2019 ve 2020'nin ilk yarısına ait vergi tahsilatı, konut ve otomobil satışları, kredi faizleri, kartlı harcamalar, kapasite kullanım oranı, karşılıksız çek ve yeni kurulan firma sayısı gibi 11 gösterge karşılaştırıldı. Araştırmaya göre, hem üretim hem de tüketim cephesinde "V" tipi toparlanma ile ekonomik aktivitenin düzeyi bakımından geçen yıl yakalandı.
İlgili kurumların resmi istatistiklerini dikkate alan araştırmaya göre, İstanbul'da geçen yılın ilk yarısında 139 milyar lira olan vergi ödemeleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 10'un üzerinde artışla 154 milyar liranın üzerinde gerçekleşti.
İTO'da yeni kurulan firma sayısı, 7 ayda geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık yüzde 10 artarak 27 bin 752'den 30 bin 509'a çıktı. TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri ise 19 Temmuz 2019'daki yüzde 24,05'lik ortalamasından 17 Temmuz 2020'de yüzde 9,30'a geriledi. Temmuz 2019'da 98,3 puan olan TCMB Reel Kesim Güven Endeksi, Temmuz 2020'de 100,7 puan oldu. İstanbul'da konut satışları bu yılın ilk yarısında yüzde 16'lık artışla 106 bini geçerken, Türkiye geneli otomobil satışları 156 binden 203 bin adede çıktı. Araştırmanın, "Banka kartı ve kredi kartı harcamaları" başlığına göre, Ocak-Haziran 2019 döneminde 475 milyar lira olan yerli ve yabancı kartlarla yapılan harcama, bu yılın ilk yarısında yüzde 7,18 artarak 509 milyar lira oldu.
Araştırmanın diğer sonuçları ise şöyle:
"Konut, taşıt ve ihtiyaçtan oluşan tüketici kredileri hacmi, bu yıl 24 Temmuz haftasında 622 milyar liraya yükseldi. Artış oranı, yüzde 55,04 oldu. İmalat sanayi genelinde kapasite kullanımı Temmuz 2019'da aylık bazda yüzde 76,2 iken, Temmuz 2020'de yüzde 70,07'ye geriledi. 2020'nin ilk 6 ayında İstanbul'dan yapılan ihracat yüzde 16 düşerek 36 milyar dolar oldu. Bankalara ibraz edilen çek tutarındaki artışa rağmen İstanbul'da karşılıksız çek tutarı geriledi. Bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın ocak-haziran dönemine göre yüzde 42'lik düşüşle 3,1 milyar lira oldu."
"BİRÇOK SEKTÖRÜMÜZ, PANDEMİYLE OLUŞAN KAYBI CİDDİ ORANLARDA DÜZELTMEYİ BAŞARDI"
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2020'nin 7 ayında hükümetin, pandeminin sektörlere yönelik etkilerine ilişkin yaptığı müdahalelerin olumlu sonuçlar verdiğini gözlemlediklerini ifade etti.
İş dünyasına gücünü kazandıracak tedbirlerin, pandemi karşısında güçlü bir korunak olduğunu belirten Avdagiç, şunları kaydetti:
"Türkiye; hükümetiyle, iş dünyasıyla ve vatandaşıyla birlikte pandemiye karşı ciddi bir mücadele örneği veriyor. Normalleşme süreciyle birçok sektörümüz pandemiyle oluşan kaybını ciddi oranlarda düzeltmeyi başardı. Normalleşme dönemi, yeni bir atılım dönemi olma işareti veriyor. Virüsün olası ikinci dalgasına karşı da gücümüzü artırmış olduk. Yılın son 2 çeyreğine girerken, pandemi etkisinden önemli ölçüde sıyrıldık. 2020'nin ikinci yarısı, pandemiye karşı güç kazanma yılı olacak."
Avdagiç, Türkiye'nin hem üretim hatlarını açık tutmanın hem de anında aldığı tedbirlerin pozitif karşılığını aldığını, birçok ülkenin büyük daralmalarla geçirmeyi kabullendiği 2020'yi Türkiye'nin, "ekonomik kondisyonunu eski hale getirme dönemi" olarak değerlendireceğini söyledi.
Rakamların, Türkiye'nin erken toparlanan ülkeler arasında ön sırada olduğunu gösterdiğini aktaran Avdagiç, "Şimdi hedef, ilk halkada yer almak. Bunun için gerekli potansiyelimiz var. Bununla birlikte hükümetimizin cari açığın azaltılması konusunda ithalatı ikame eden ihracat ürünlerini destekleyen yaklaşımı çok önemli. Kararlı bir vizyon belirlendi, destek paketi kondu. Dış açığı hükümetimizin desteğiyle mutlaka azaltmamız gerekiyor. Bu konuda yoğun çalışma yapmalıyız." diye konuştu.
Turizm sektörünün hem istihdama sağladığı katkı hem de sağladığı döviz ile büyük önem taşıdığını vurgulayan Avdagiç, "Ümit ediyoruz ki salgında ikinci dalga yaşanmaz ve seyahat acenteleri, turizm taşımacılığı firmaları, fuar, etkinlik, gösteri organizatörleri gibi turizm ve bağlantılı sektörler ile yeme-içme sektöründe kayıplarımızı geri kazanırız." dedi.
İTO "Pandemetre" araştırması kapsamında karşılaştırılan 2019 ve 2020'nin ilk yarısına ait vergi tahsilatı, konut ve otomobil satışları, kredi faizleri, kartlı harcamalar, kapasite kullanım oranı, karşılıksız çek ve yeni kurulan firma sayısı gibi göstergeler şöyle:
| İstanbul'da vergi tahsilatı (bin TL) | 2019 Ocak-Haziran | 2020 Ocak-Haziran | Değişim (%) | |
| 139.522.316 | 154.103.795 | 10,45 | ||
| İstanbul'da konut satışları (adet) | 2019 Ocak-Haziran | 2020 Ocak-Haziran | Değişim (%) | |
| 91.561 | 106.311 | 16,11 | ||
| İstanbul'un ihracatı (bin dolar) | 2019 Ocak-Haziran | 2020 Ocak-Haziran | Değişim (%) | |
| 43.210.338 | 36.213.194 | -16,19 | ||
| Çekle ödeme | 2019 Ocak-Haziran | 2020 Ocak-Haziran | Değişim (%) | |
| İstanbul'da karşılıksız işlemi yapılan çek tutarları (bin TL) | 5.460.664 | 3.134.212 | -42,60 | |
| İstanbul'da bankalara ibraz edilen çek tutarı (bin TL) | 183.254.331 | 188.561.022 | 2,90 | |
| İTO'da yeni kurulan firma sayısı | 2019 Ocak-Temmuz | 2020 Ocak-Temmuz | Değişim (%) | |
| 27.752 | 30.509 | 9,93 | ||
| Otomobil satışları | 2019 Ocak-Haziran | 2020 Ocak-Haziran | Değişim (%) | |
| 156.378 | 203.595 | 30,19 | ||
| Reel Kesim Güven Endeksi (puan) | Temmuz 2019 | Temmuz 2020 | Değişim (%) | |
| 98,3 | 100,7 | 2,4 | ||
| Ticari kredi ortalama faizi (%) | 17.07.2019 | 17.07.2020 | Değişim (%) | |
| 24,05 | 9,30 | |||
| Yerli ve yabancı banka ve kredi kartı yurt içi harcama tutarı (milyon TL) | 2019 Ocak-Haziran | 2020 Ocak-Haziran | Değişim (%) | |
| 475.113 | 509.218 | 7,18 | ||
| Banka tüketici kredileri (milyon TL) | 26 Temmuz 19 | 24 Temmuz 20 | Değişim (%) | |
| 401.215 | 622.039 | 55,04 | ||
| İmalat sanayi kapasite kullanım oranı | Temmuz 2019 | Temmuz 2020 | Değişim (%) | |
| 76,2 | 70,07 | -8,04 | ||
